Իգոր Զայցև
Իգոր Արկադևիչ Զայցև (ռուս.՝ Игорь Аркадьевич Зайцев, մայիսի 27, 1938, Ռամենսկոե, Մոսկվայի մարզ), խորհրդային և ռուսաստանցի շախմատիստ, գրոսմայստեր (1976), շախմատային տեսաբան, գրող։ Մոսկվայի չեմպիոն (1969)։ ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ (1978)։ Այդ կոչումն ու լայն ճանաչում է ստացել աշխարհի չեմպիոն Անատոլի Կարպովի` Վիկտոր Կորչնոյի հետ կայացած պատմական մրցախաղում (Բագիո, Ֆիլիպիններ, 1978) որպես Կարպովի մարտավկա կատարած մարզչական աշխատանքի շնորհիվ։ Հոր կողմից հայ է։
| Իգոր Արկադևիչ Զայցև | |
|---|---|
| ռուս.՝ Игорь Аркадьевич Зайцев | |
| Պետություն(ներ) |  ԽՍՀՄ Ռուսաստան |
| Ծննդյան ամսաթիվ | մայիսի 27, 1938 (85 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Ռամենսկոե, Մոսկվայի մարզ |
| Կոչում | Գրոսմայստեր (1976) Միջազգային վարպետ (1970) |
| Առավելագույն վարկանիշ | 2520 (1971, հուլիս) |
| Ներկայիս վարկանիշ | 2361 (2016, փետրվար) |
| ՖԻԴԵ համար | 4103017 |
| 365chess | Igor_A_Zaitsev |
| Chesstempo համար | 233016 |
| ICCF համար | 233016 |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1938 թվականի մայիսի 27-ին, Մոսկվայի մարզի Ռամենսկոե քաղաքում։ Հայրը հայ էր` Արկադի Աղայանը (1898-1945), Սևծովյան նավատորմի ռազմական նավի քաղղեկ, ստացած վերքերից զոհվել է պատերազմի ամենավերջում, երբ նավը պայթել է ականի վրա։ Մայրը՝ Աննա Զայցևան (1911-1993), հաշվառու բանվորուհի էր Ռամենսկոեի «Կրասնոե զնամյա» մանածագործարանում[1]։
Սովորել է Մոսկվայի նուրբ քիմիական տեխնոլոգիաների ինստիտուտում, Մոսկվայի երկաթուղային տրանսպորտի ինժեներների ինստիտուտում, Մոսկվայի պետական համալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետում։ Սակայն սկսված ինտենսիվ մարզական և մարզչական կարիերայի պատճառով այդ ուսումնական հաստատություններից ոչ մեկը չի ավարտել։ Երիտասարդ տարիքից մեծ հետաքրքրություն է տածել փիլիսոփայության և բանասիրության նկատմամբ։
Հավակնորդների մրցախաղերում եղել է Տիգրան Պետրոսյանի, Լև Պոլուգաևսկու, աշխարհի չեմպիոնի կոչման 1978 թվականի մրցախաղում՝ Անատոլի Կարպովի մարզիչը։ Եղել է աշխարհի առաջնության 17 մրցախաղերի, այդ թվում՝ 7-ն ուղղակիորեն աշխարհի չեմպիոնի թագի համար մրցախաղերի մարտավկա։ Որպես մարզիչ աշխատել է արտասահմանյան մի շարք երկրներում։ ՖԻԴԵ-ի վաստակավոր մարզիչ (2006)[2]։ 1991 թվականից Անատոլի Կարպովի դպրոցում աշխատում է որպես մարզիչ։ «Լոկոմոտիվ» կամավոր մարզական ընկերության անդամ է 1957 թվականից[3]։
Վառ կոմբինացիոն ոճի շախմատիստ է, առանձին պարտիաներում հաղթել է աշխարհի չեմպիոններ Միխայիլ Տալին և Բորիս Սպասկուն։ Շախմատային նշանավոր վերլուծաբան է։ Շախմատը միշտ ընկալել է որպես արվեստի բնագավառ, որը ենթակա է փիլիսոփայական մեկնաբանությունների։ Հեղինակ է սկզբնախաղային մի շարք մշակումների իսպանական պարտիայում, սիլիցիական և հինհնդկական պաշտպանություններում։ Որպես շախմատային լրագրող և շախմատը քարոզող գրել է բազմաթիվ հրապարակախոսություններ և հուշագրություններ, ինչպես նաև շախմատի և շախմատիստների մասին նորավեպեր և էսսեներ։
Համագործակցել է «64 - Շախմատնոե օբոզրենիե» («64 — Шахматное обозрение») ամսագրի հետ[3]։
2016 թվականի սեպտեմբերին ՖԻԴԵ-ի մարզչական հանձնաժողովի կողմից արժանացել է Տիգրան Պետրոսյանի անվան մարզչական հատուկ նվաճումների մրցանակին[4]։
Ընտանիք խմբագրել
Կինը ՝ Տամարա Զայցևան (Կասինովան), սպորտի վարպետ է, Նամակագրությամբ շախմատային խաղի միջազգային ֆեդերացիայի (ICCF) գրոսմայստեր է (ծնվ.՝ 1938 թ. ապրիլի 9-ին, Մոսկվայում)։ Դուստրը՝ Օլգան (ծնվ.՝ 1964 թ. դեկտեմբերի 12-ին, Մոսկվայում), պատմական գիտությունների թեկնածու է, իրավաբան, աշխատում է ՌԴ կենտրոնական բանկի իրավագիտության դեպարտամենտում։
Մարզական նվաճումներ խմբագրել
| Թվական | Քաղաք | Մրցաշար | + | − | = | Արդյունք | Տեղ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | Երևան | ԽՍՀՄ 30-րդ առաջնություն | 1 | 8 | 10 | 6 19-ից | 19 |
| 1967 | Խարկով | ԽՍՀՄ 35-րդ առաջնություն | 4 | 4 | 5 | 6½ 13-ից | 58-70 |
| 1968 | Մոսկվա | Միջազգային մրցաշար | 1-4 | ||||
| 1968/69 | Ալմա Աթա | ԽՍՀՄ 36-րդ առաջնություն | 4 | 6 | 9 | 8½ 19-ից | 15-17 |
| 1969 | Մոսկվա | Մոսկվայի առաջնություն | 7 10-ից | 1 | |||
| Մոսկվա | ԽՍՀՄ 37-րդ առաջնություն | 2 | 6 | 14 | 9 22-ից | 17-20 | |
| 1970 | Մոսկվա | Միջազգային մրցաշար | 3-4 | ||||
| Պոլյանից Զդրույ | Միջազգային մրցաշար | 2 | |||||
| Ռիգա | ԽՍՀՄ 38-րդ առաջնություն | 6 | 8 | 7 | 9½ 21-ից | 15-16 | |
| 1971 | Սմեդերևսկա Պալանկա | Միջազգային մրցաշար | 4-5 | ||||
| 1975 | Սոլնոկ | Միջազգային մրցաշար | 4-6 | ||||
| 1976 | Դուբնա | Միջազգային մրցաշար | 2 | ||||
| Սոչի | Միջազգային մրցաշար | 4-6 | |||||
| 1977 | Կիտո | Միջազգային մրցաշար | 1 | ||||
| 1979 | Դուբնա | Միջազգային մրցաշար | 1-4 | ||||
| 1982 | Երևան | Փնջային մրցաշար | 1 | 7 | 7 | 4½ 15-ից | 15-16 |
| 1983 | Հավանա | Միջազգային մրցաշար | 6-7 | ||||
| 1991 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 58-րդ առաջնություն | 1 | 4 | 6 | 4 11-ից | 57-62 |
| 1999 | Մոսկվա | ՌԴ 52-րդ առաջնություն (1/32) | 0 | 1 | 1 | ½ 2-ից |
Վարկանիշի փոփոխության գրաֆիկ խմբագրել
| Տարի | Հնվ | Փտր | Մրտ | Ապր | Մայ | Հուն | Հուլ | Օգս | Սեպ | Հոկ | Նոյ | Դեկտ | Տարվա լավագույն |
Տարվա վատագույն |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1971 | 2520 | 2520 | 2520 | |||||||||||
| 1972 | 2510 | 2510 | 2510 | |||||||||||
| 1973 | 2475 | 2475 | 2475 | |||||||||||
| 1974 | 2460 | 2460 | 2460 | |||||||||||
| 1975 | 2450 | 2450 | 2450 | |||||||||||
| 1976 | 2435 | 2435 | 2435 | |||||||||||
| 1977 | 2495 | 2495 | 2495 | |||||||||||
| 1978 | 2490 | 2490 | 2490 | 2490 | ||||||||||
| 1979 | 2505 | 2505 | 2505 | 2505 | ||||||||||
| 1980 | 2490 | 2490 | 2490 | 2490 | ||||||||||
| 1981 | 2465 | 2465 | 2465 | 2465 | ||||||||||
| 1982 | 2465 | 2445 | 2465 | 2445 | ||||||||||
| 1983 | 2445 | 2410 | 2445 | 2410 | ||||||||||
| 1984 | 2400 | 2400 | 2400 | 2400 | ||||||||||
| 1985 | 2400 | 2400 | 2400 | 2400 | ||||||||||
| 1986 | 2400 | 2395 | 2400 | 2395 | ||||||||||
| 1987 | 2395 | 2395 | 2395 | 2395 | ||||||||||
| 1988 | 2395 | 2395 | 2395 | 2395 | ||||||||||
| 1989 | 2390 | 2390 | 2390 | 2390 | ||||||||||
| 1990 | 2405 | 2405 | 2405 | 2405 | ||||||||||
| 1991 | 2405 | 2405 | 2405 | 2405 | ||||||||||
| 1992 | 2425 | 2445 | 2445 | 2425 | ||||||||||
| 1993 | 2450 | 2415 | 2450 | 2415 | ||||||||||
| 1994 | 2430 | 2460 | 2460 | 2430 | ||||||||||
| 1995 | 2455 | 2470 | 2470 | 2455 | ||||||||||
| 1996 | 2460 | 2435 | 2460 | 2435 | ||||||||||
| 1997 | 2450 | 2475 | 2475 | 2450 | ||||||||||
| 1998 | 2485 | 2475 | 2485 | 2475 | ||||||||||
| 1999 | 2447 | 2420 | 2447 | 2420 | ||||||||||
| 2000 | 2417 | 2420 | 2409 | 2420 | 2409 | |||||||||
| 2001 | 2418 | 2418 | 2418 | 2430 | 2430 | 2418 | ||||||||
| 2002 | 2444 | 2427 | 2427 | 2422 | 2444 | 2422 | ||||||||
| 2003 | 2423 | 2423 | 2423 | 2423 | 2423 | 2423 | ||||||||
| 2004 | 2423 | 2410 | 2413 | 2413 | 2423 | 2410 | ||||||||
| 2005 | 2405 | 2415 | 2419 | 2419 | 2419 | 2405 | ||||||||
| 2006 | 2419 | 2419 | 2432 | 2432 | 2432 | 2419 | ||||||||
| 2007 | 2437 | 2437 | 2437 | 2437 | 2437 | 2437 | ||||||||
| 2008 | 2437 | 2413 | 2411 | 2411 | 2437 | 2411 | ||||||||
| 2009 | 2415 | 2415 | 2421 | 2421 | 2408 | 2421 | 2408 | |||||||
| 2010 | 2408 | 2415 | 2415 | 2408 | 2408 | 2408 | 2415 | 2408 | ||||||
| 2011 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | ||||||
| 2012 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2408 | 2384 | 2384 | 2408 | 2384 | |||
| 2013 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2384 | 2381 | 2384 | 2381 |
| 2014 | 2381 | 2381 | 2381 | 2381 | 2381 | 2371 | 2371 | 2371 | 2371 | 2371 | 2371 | 2371 | 2381 | 2371 |
| 2015 | 2371 | 2371 | 2371 | 2371 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2371 | 2361 |
| 2016 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
| 2017 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
| 2018 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
| 2019 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
| 2020 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
| 2021 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 | 2361 |
Գրականություն խմբագրել
- Шахматы : энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 124—125. — 624 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ "Мой отец Аркадий Агаян", Шахматы в Армении, 52 (891), 2009, стр. 4
- ↑ «Global Chess Academy». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Больше чем полвека в «Локомотиве»
- ↑ «Ֆուտբոլ +», թիվ 36 (1063), 2016 թ. սեպտեմբերի 14, էջ 15
- ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
- ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Իգոր Զայցևի անձնական քարտը ՖԻԴԵ-ի կայքում
- Իգոր Զայցևի պարտիաները Chessgames.com կայքում (անգլ.)