Թոմաս դե Քվինսի, կամ Դե Քվինսի (Thomas de Quincey, Մանչեսթեր, Անգլիա-Էդինբուրգ, Շոտլանդիա), անգլիացի գրող, էսսեիստ, հայտնի հեղինակ «Ափիոն օգտագործող անգլիացու խոստովանությունները» (անգլ.՝ Confession of an English Opium-Eater; 1822)։

Թոմաս դե Քվինսի
Ծնվել էօգոստոսի 15, 1785(1785-08-15)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄանչեսթեր, Լանքաշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 8, 1859(1859-12-08)[1][2][3][…] (74 տարեկան)
Վախճանի վայրԷդինբուրգ, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4]
ԳերեզմանSt Cuthbert's Church, Edinburgh
Մասնագիտությունլեզվաբան, լրագրող, գրող, վիպասան, թարգմանիչ, ինքնակենսագիր, արձակագիր, ակնարկագիր, գրական քննադատ և փիլիսոփա
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունԲրեյսնոուզ քոլեջ, Վուստեր քոլեջ, Մանչեստրի Քերականական դպրոց և King Edward's School?
ԶավակներPaul Frederick de Quincey? և Florence Elizabeth De Quincey?
Изображение автографа
 Thomas De Quincey Վիքիպահեստում

Կենսագրություն և ստեղծագործություններ

խմբագրել

Թոմաս Կվինսին ծնվել է Մանչեսթերի հարուստ Կոմերսանտի ընտանիքում։ 1796 թվականին, Թոմասի հոր մահից երեք տարի անց, ընտանիքը Քվինսիի ազգանունը փոխեց Դե Կվինսի և տեղափոխվեց բատ, որտեղ Թոմասի մայրը նրան ընդունեց King Edward ' s School-ում սովորելու։

1800 թվականին Դե Կվինսին ավարտել է դպրոցը և պատրաստվում էր ընդունվել Օքսֆորդի համալսարան, սակայն համալսարան ընդունվելու փոխարեն փախել է տնից։ 1802 թվականին նա Լոնդոնում էր առանց փողի, քաղցած, բայց միևնույն է չէր պատրաստվում տուն վերադառնալ։ Նա շատ վատ դրության մեջ էր գտնվում։ Թոմասը սկսեց հետաքրքրվել պոեզիայով, մասնավորապես Ուիլյամ Ուորդսվորթի խոսքերով։

1803 թվականին Թոմաս դե Կվինսին ընդունվել Է Օքսֆորդի համալսարան։ Նույն ժամանակահատվածում նա կախվածություն ձեռք բերեց թմրանյութերից աստիճանաբար ավելացնելով դոզան և հասցնելով օրական 8000 կաթիլի։

1816 թվականին Դե Կվինսին ամուսնացել է։ Նրա կինը Մարգարեթը, ծնեց նրան ութ երեխա որոնցից 5-ը մահացան վաղ տարիքում, իսկ երեք դուստրերը փրկվեցին։ 1837 թվականին Դե Կվինսի կինը մահացել է։

1821 թվականին Դե Կվինսին առանձին գիրք է հրատարակել իր «Խոստովանությունները», որով զարմացրեց հանդիսատեսին իր գեղեցկությամբ և արտասովոր ուժով։ Հետագայում Դե Կվինսին թմրանյութի մեջ տառապանքից թեթևացում էր փնտրում։ Դե Կվինսի խոսքով՝ ինքը բավականաչափ հաստատակամություն չի ունեցել, որպեսզի տեսնի իր կամ ուրիշի դժբախտությունը։ Դրանով նա բացատրել է թմրանյունի դիմելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի կարողանա մոռանալ դժվարությունները։ Թմրանյութի օգտագործումը պատճառ էր, որ Դե Քվինսիի բոլոր մտահղացումներն անավարտ մնացին։

Նրա մտորումների շրջանակը շատ ընդարձակ էր, տնտեսական, փիլիսոփայական, պատմական և գրական նշանակալից հարցերից և ոչ մեկը, որոնք ժամանակին հետաքրքրում էին նրան, անմասն չմնացին։ Նրա տնտեսական տրակտատները բարձր են գնահատվել տնտեսագետների կողմից։

Հակառակ բժիշկների կանխատեսումներին, որոնք կանխագուշակում էին Դե Քվինսիի վաղաժամ մահը, նա մահացավ կյանքի յոթանասունհինգերորդ տարում։

Ճանաչում

խմբագրել

Դե Քվինսիի ստեղծագործությանը անդրադարձել են սիմվոլիստները (Շ.Բոդլեր, Մ. Շվոբ) և սյուրռեալիստները։ Իր «Սև հումորի անթոլոգիայում» (1940) բրետոնն ընդգրկեց իր «Մարդասպանությունը որպես կերպարվեստ» ակնարկը։ Քվինսիի տեքստերից ոգեշնչված ամերիկացի լրագրող Ֆիտցհյու Լուդլոուն գրել է իր ինքնակենսագրական «Հաշիշեեդ» վեպը։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

thumb|Logic of political economy, 1844

Տնտեսական

խմբագրել
  • «Երկխոսություններ Ռիկարդոյի մասին»
  • «Քաղաքական խնայողության տրամաբանությունը»

Պատմական

խմբագրել
  • «Ժաննա Դ 'Արկի Պատմությունը»
  • «Հունաստանը հռոմեական տիրապետության տակ»
  • «Կարլա Մեծի համեմատությունը Նապոլեոնի հետ»
  • «Յուդա Իսկարիոթ»
  • «Հրաշքները որպես վկայություն»

Գրական

խմբագրել
  • Շեքսպիրի և Պոուպի կենսագրություններ («բրիտանացու» հանրագիտարանի համար)
  • «Հունական ողբերգությունների տեսությունը»
  • «Հերոդոտի Բնութագիրը»

Հրապարակումներ ռուսերեն լեզվով

խմբագրել
  • Օփիում օգտագործող անգլիացու խոստովանությունը։ Ad Marginem, 1994.
  • Անգլիացու խոստովանությունները, ափիոնասեր։ - Մ. ՝ Լադոմիր; Գիտություն, 2000 թ. (Բացի վերնագրային էսսեից, գրքում տեղ են գտել նրա «Suspiria de profundis» շարունակությունը, ինչպես նաև էսսեները ՝ «Սպանությունը որպես կերպարվեստի մեկը» և «Շեքսպիրի դարպասը թակելու մասին»)։
  • Օփիում օգտագործած անգլիացու խոստովանությունը։ / Թարգմանություն Sl Sukhareva. Տերրա, 2001։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. 4,0 4,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118524747 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Գրականություն

խմբագրել
  • Page H.A. Thomas De Quincey: his life and writings : with unpublished correspondence. — Ն. Յ.: Scribner, Armstrong, 1877.
  • Masson D. De Quincey. — Լ.; Ն. Յ.: Macmillan and co., 1902.
  • Sackville-West E. Thomas De Quincey: his life and work. — New Haven: Yale UP, 1936.
  • Jordan J.E. Thomas De Quincey, literary critic: his method and achievement. — Berkeley: University of California Press, 1952.
  • Moreux F. Thomas de Quincey : la vie, l’homme, l’oeuvre. — P.: PUF, 1964
  • Salaman E. The Great Confession: from Aksakov and De Quincey to Tolstoy and Proust. — Լ.: Allen Lane The Penguin Press, 1973.
  • Thomas De Quincey : bicentenary studies/ Robert Lance Snyder, ed. Norman: University of Oklahoma Press, 1985.
  • Burwick F. Thomas De Quincey : knowledge and power. — Ն. Յ.: Palgrave, 2001.
  • Thomas de Quincey: new theoretical and critical directions/Robert Morrison, Daniel Sanjiv Roberts, eds. — Ն. Յ.: Routledge, 2007.
  • «Деквинси, Томас». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս դե Քվինսի» հոդվածին։