Էնա (գավառ)
Էնա (ֆր.՝ Aisne), դեպարտամենտ Ֆրանսիայի հյուսիսում, անունն ստացել է համանուն գետից։ Սահմանակից է Բելգիային։
- Էնա դեպարտամենտի կարգային թիվն է` 02։
 Aisne | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ֆրանսիա | ||||
| Կարգավիճակ | Ֆրանսիայի գավառ | ||||
| Մտնում է | Օ-դը-Ֆրանս | ||||
| Վարչկենտրոն | Լան | ||||
| Ամենաբարձր կետ | Q26842902? | ||||
| Հիմնական լեզու | ֆրանսերեն | ||||
| Բնակչություն | ▼529 374 մարդ (հունվարի 1, 2020)[1] | ||||
| Խտություն | 73 | ||||
| Տարածք | 7369 | ||||
 | |||||
| Հիմնադրված է | մարտի 4, 1790 թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Մարն, Սեն-է-Մարն, Ուազ, Սոմ, Նոր, Արդեններ, Էնո և Ժեմմապ | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | FR-02 | ||||
| Անվանված է | Aisne? | ||||
| aisne.com | |||||
Բնություն Խմբագրել
Համաձայն 2003 թ. գնահատականների, դեպարտամենտի անտառածածկ տարածքների մակերեսը եղել է 123 392 հեկտար, որն ընդհանուր տարածքի ավելի, քան 16.7%-ն է[2]։ Հին անտառների մեծ մասը վնասվել են Առաջին համաշխարհային պատերազմի ճակատամարտերի ժամանակ։ Բնապատկերներում գերակշռում են զառիթափ ժայռոտ տեղանքները։ Ժայռերը երևում են ամբողջ տարածաշրջանում, սակայն գլխավոր քաղաք Լանի մոտ դրանք առավել տպավորիչ են։
Երկաթուղագծեր Խմբագրել
Համայնքի տարածքը հատում են Փարիզից եկող երկաթուղային երեք գիծ, երկուսը՝ Հյուսիսային, մեկն Արևելյան կայարաններից։ 1873 թ. Էնա դեպարտամենտում գործել է տասը երկաթուղային ընկերություն՝ 382 կմ ընդհանուր երկարության գծերով[3]։
Տնտեսություն Խմբագրել
Տնտեսության մեջ գերակշռում են գյուղատնտեսական ճյուղերը՝ հացահատիկային բույսերի, մետաքսի, բամբակի, բրդի մշակումը։ Գյուիզը էնայի հյուսիսում գտնվող գյուղատնտեսական կենտրոն է։ Սեն-Գոբենը դեռևս 17-րդ դարից հայտնի է հայելիների արտադրությամբ։
Խոհանոց Խմբագրել
- Խոհանոցը գեղջկական է։ Դեպարտամենտի հյուսիսը անասնապահական տարածք է և շատ են կովի կաթից պատրաստված մթերքները, ինչպես, օրինակ, մարոյ պանիրը և խտացրած կաթը։ Նաև հանդիպում է Պիկարդիային բնորոշ կրեպի մի տեսակ՝ «ֆիսել»` հալած պանրով, ապուխտով և սնկով։ Այստեղ պատրաստում են նաև բարձր որակի ֆուա-գրա;
- Տոնավաճառները` պանրի (Լա Կապել), արնային նրբերշիկի (Սեն-Քվենտին);
Էնայի հետ կապ ունեցած նշանավոր մարդիկ Խմբագրել
- Ժան դը Լաֆոնտենը (1621-1695 թթ.) եղել է Շատո-Տյերիից;
- Ալեքսանդր Դյուման եղել է Վիլեր-Կոտրեից;
- Գրական հերոս Ժան Վալժանը ծնվել է Ֆավրոլում, Էնա;
- Անրի Մատիսն իր մանկությունն անց է կացրել Բոեն-ան-Վերմանդուայում;
- Արդյունաբերող և բարերար Ժան Բատիստ Գոդենը (1817-1888 թթ.)
- Փիլիսոփա, մաթեմատիկոս և քաղաքագետ Նիկոլա դը Կոնդորսեն (1743-1794 թթ.) եղել է Ռիբմոնից։
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Populations légales 2020 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2022.
- ↑ National Forestry Inventory: Départment of Aisne
- ↑ Geography of the department of Aisne (2nd edition), by Adolphe Joanne, 1874, p. 36
Արտաքին հղումներ Խմբագրել
