Զալցկամերգուտ (գերմ.՝ Salzkammergut), պատմական մարզ Ավստրիայում, Զալցբուրգից արևելք։ Գտնվում է Վերին Ավստրիայի (72 %) և Շտիրիայի (12 %) նահանգների տարածքում։ Հարուստ է լճերով, լեռներով։ Զբոսաշրջության հայտնի ուղղություն է։ «Զալցկամերգուտ» անվանումը, որ բառացի նշանակում է «Աղի պալատի ունեցվածք», հիշատակումն է այն ժամանակների, երբ շրջակայքի աղի հանքերը շահագործվում էին Վիեննայի կայսրական իշխանության կողմից։ 1997 թվականին Հալշտատ քաղաքը և Դախշտայն լեռն ընդգրկվել են ՅՈՒՆԵՍԿՕհամաշխարհային ժառանգության ցանկում և՛ բնական լանդշաֆտի բացառիկության, և՛ մարդկության զարգացման պատմության մեջ իրենց ավանդի համար. Զալցկամերգուտի աղի հանքերը շահագործվել են մ. թ. ա. 2-րդ հազարամյակից[1]։

Զալցկամերգուտ, Հալշտատ

Աշխարհագրություն

խմբագրել

Տարածքի լանդշաֆտը նախորոշում է Տրաուն գետի համակարգը` իր 76 մեծ ու փոքր լճերով, շրջակա լեռներով, որոնցից են Դախշտայնը, Մեռած ու Անձավային լեռները։ Զալցկամերգուտի հիմնական երեք լանդշաֆտներն են ալպյան նախալեռները, միջին լեռները և ալպյան բարձր լեռները` կրաքարից ձևավորված։ Զալցկամերգուտը ձևավորվել է սառցադաշտից, որի հալված մասերից եղանակի տաքացման հետևանքով առաջացել են լճերն ու բարձրլեռնային ճահիճները։ Կրաքարային լեռներում տարածված են քարանձավները, այդ թվում` Խիրլացը, որն ունի 96 կմ երկարություն։

Պատմություն

խմբագրել
 
Ալտաուսզե լիճը

Զալցկամերգուտում հանդիպող մարդկային հնագույն մշակույթը վերաբերում է ուշ նեոլիթի շրջանին` մ. թ. ա. 3600-3300 թվականներին։ Այդ շրջանին բնորոշ մոնձեյան մշակույթի ներկայացուցիչները կարողացել են տներ կառուցել ջրերի վրա և մշակել պղինձ։ Լավ ուսումնասիրված է Հալշտատի հնագիտական մշակույթը (մ. թ. ա. 900-400): Հալշտատի անունով կոչված այդ մշակույթը լայնորեն տարածված է Ֆրանսիայի հյուսիսից մինչև Ալբանիա։

15-րդ դարի կեսերին աղի հանքերի շրջանը Հաբսբուրգների ենթակայության տակ են եղել[2]։ «Զալցկամերգուտ» անունն առաջին անգամ հիշատակվել է 1656 թվականին։ 18-19-րդ դարերում ավստրիական պետությունը իր ձեռքերում էր պահում աղի եկամտաբեր մենիշխանությունը` մշտապես տարածքում ծառահատումներ իրականացնելով, ինչն անհրաժեշտ էր հանքարդյունաբերությունում անհրաժեշտ վառելիքի համար։ Տարածքի ժամանակակից սահմանները սահմանվել են միայն 20-րդ դարի կեսերին։

Լճեր ու քաղաքներ

խմբագրել

Զալցկամերգուտի տարածքի մեջ են մտնում տասը շրջաններ.

  • Աուսզերլանդ
  • Վոլֆհանգզե
  • Ներքին Զալցկամերգուտ
  • Տրաունզե
  • Ատերզե
  • Բադ-Իշլ
  • Մանձե
  • Ֆուքսզեե
  • Ատերգաու
  • Ալմտալ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. "21 World Heritage Sites you have probably never heard of". Daily Telegraph.
  2. Speakman, Fleur; Colin Speakman (1989). Walking in the Salzkammergut: Holiday Rambles in Austria's Lake District. Cicerone Press Limited. p. 11.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զալցկամերգուտ» հոդվածին։