Եվգրաֆ Սորոկին
Եվգրաֆ Սեմյոնովիչ Սորոկին (ռուս.՝ Евгра́ф Семёнович Соро́кин, դեկտեմբերի 6 (18), 1821, Նեկրասովսկոե (քաղաքատիպ ավան, Նեկրասովսկի շրջան), Kostroma Uyezd, Կոստրոմայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 17 (29), 1892[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն), ռուս նկարիչ և մանկավարժ, պատմական, կրոնական և ժանրային գեղանկարչության վարպետ։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 6 (18), 1821 |
| Ծննդավայր | Նեկրասովսկոե (քաղաքատիպ ավան, Նեկրասովսկի շրջան), Kostroma Uyezd, Կոստրոմայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | փետրվարի 17 (29), 1892[1] (70 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա (1849) |
| Մասնագիտություն | նկարիչ և սրբանկարիչ |
| Ժանր | ժանրային նկարչություն և Սրբանկարչութիւն |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն |
| Պարգևներ |  |
 Evgraf Semenovich Sorokin Վիքիպահեստում | |
Նկարիչներ Պավել Սեմյոնովիչ, Վասիլի Սեմյոնովիչ և Ռաֆայել Սեմյոնովիչ Սորոկինների ավագ եղբայրը[2]։
Կենսագրություն
խմբագրել
Եվգրաֆ Սորոկինը ծնվել է 1821 թվականի դեկտեմբերի 6-ին, Կոստրոմայի նահանգի Բոլշիե Սոլի ավանում (այժմ՝ Նեկրասովսկոե քաղաքատիպ ավան Յարոսլավլի մարզում)։ Ապագա նկարչի պապը՝ Տիմոֆեյ Անդրեևիչը (1776-՞), եղել է վաճառական, 1816 թվականին տեղափոխվել է բուրժուական դաս։ Հայրը՝ Սեմյոն Տիմոֆեևիչը (1799-?), ունեցել է 13 երեխա, որոնցից չորսը դարձել են նկարիչներ։
Եվգրաֆ Սորոկինը արվեստում իր նախնական հմտությունները ստացել է յարոսլավլյան սրբանկարիչ Ի. Ֆ. Տելեգինի կողքին աշխատելու ընթացքում, երբ նա նկարազարդել է ավանի եկեղեցին։ Ինքը՝ Եվգրաֆը, սկսել է նկարազարդել Բոլշոյե Սոլիի, այնուհետև Յարոսլավլի եկեղեցիների պատերը՝ համբավ ձեռք բերելով հաճախորդների շրջանում[2]։ Սորոկինը հատկապես պահանջված է եղել մի քահանայի կողմից, որի եկեղեցին ինքն է նկարազարդել[Նշում 1]։ Այդ քահանայի խորհրդով կայսր Նիկոլայ I-ի Յարոսլավլ ժամանելուց առաջ Սորոկինը նկարազարդում է արել, «Պյոտր Մեծը տաճարում պատարագի ժամանակ նկատում է իրեն նկարող Անդրեյ Մատվեևին և հանձինս նրա կանխորոշում է շնորհալի նկարչի»։ Նկարը ներկայացվել է ցարին, ով հրամայել է Սորոկինին ընդունել Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա։
1841 թվականին բարձրագույն հրամանագրով Սորոկինը ազատվել է քաղքենիական դասից և տեղավորվել Կայսերական արվեստների ակադեմիա, որտեղ գեղանկարչություն է սովորել պրոֆեսոր Ալեքսեյ Մարկովի անմիջական հսկողության ներքո։ Արդեն հաջորդ տարի՝ 1842 թվականին, Սորոկինը գովասանքի է արժանացել ակադեմիայի խորհրդի կողմից՝ իր պատմական և դիմանկարային գեղանկարչության համար, 1843 և 1845 թվականներին արժանացել է փոքր արծաթե մեդալների բնօրինակից նկարելու և «Ստեփանոս Նախավկայի սպանությունը» էսքիզի համար, նույն 1845 թվականին ստացել է մեծ արծաթե մեդալ «Հովհաննես Մկրտչի գլխատումը» նկարի համար, իսկ 1847 թվականին՝ փոքր ոսկե մեդալ «Դանիելը առյուծների հետ» նկարի համար, 1849 թվականին Սորոկինը «Յան Ուսմոշվեցը կանգնեցնում է ցուլին Մեծ իշխան Վլադիմիրի կողմից Ռուսաստանի տիրապետության ժամանակ» նկարի համար պարգևատրվել է մեծ ոսկե մեդալով, այնուհետև պետական միջոցների հաշվին չորս տարով նրան ուղարկել են արտասահման իր գեղարվեստական կրթությունն ավարտելու համար։ Ճանապարհին դիտարկելով և ուսումնասիրելով «գեղարվեստին վերաբերվող» ամեն տեսակ հրաշալի գործեր՝ Սորոկինը այցելել է Գերմանիա, Բելգիա, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Սիրիա և Եգիպտոս։ Իսպանիայում նա կրկնօրինակել է Ռիբեյրայի «Սուրբ Պողոս» նկարը։ 1859 թվականին Սորոկինը վերադարձել է Ռուսաստան և զբաղեցրել գեղանկարչության ուսուցչի պաշտոն Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում, որտեղ էլ աշխատել է մինչև իր մահը։
1861 թվականին «Սուրբ Աստվածածնի ավետումը» նկարի համար, որը նկարել է արտասահմանյան ճանապարհորդության ժամանակ, Սորոկինին շնորհվել է ակադեմիկոսի կոչում։ Սորոկինի գեղանկարչական աշխատանքների զգալի մասը տարբեր տեսակի կերպարներ են։ Նրա վրձնին են պատկանում Փարիզի Ալեքսանդր Նևսկու եկեղեցու (1860-1861)[3] սրբանկարների պատի վրայի վեց պատկերները՝ Մարկոս և Հովհաննես ավետարանիչների, Խորհրդավոր ընթրիքի, Քրիստոս Փրկչի և Լեռան քարոզի կտավները, հյուսիսային և հարավային դռների վրա պատկերված Սուրբ Լավրենտիոսի և Ստեփանոսի կերպարները և որոշ պատկերներ Քրիստոս Փրկչի Մոսկվայի տաճարի սրբանկարների պատում, ավարտել և մասնակիորեն ուղղել է նաև նույն եկեղեցու պատերին Ֆեոդոր Բրունիի որոշ գործեր, որոնք անավարտ էին մնացել վերջինիս մահվան պատճառով։ Քրիստոսի Փրկչի տաճարում կատարած աշխատանքների համար 1878 թվականին Սորոկինին շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ Գեղարվեստական գործունեության սկզբնական ժամանակահատվածում Սորոկինը զբաղվել է նաև ժանրային գեղանկարչությամբ, նրան են պատկանում իտալական և իսպանական կենցաղի մի քանի տեսարաններ, դրանցից են՝ «Իսպանացի գնչուները» և «Ժամադրություն» և «Մուրացկան աղջիկը Իսպանիայում»։
Մահացել է Մոսկվայի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանի շենքում գտնվող իր բնակարանում՝ 1892 թվականի փետրվարի 17-ին (29)։ Թաղված է Մոսկվայում, Պոկրովսկու վանքի գերեզմանատանը[4]։
Ընտանիք
խմբագրել- Կրտսեր եղբայրը՝ Պավել Սեմյոնովիչ Սորոկինը (1829 / 30-12.05.1886) եղել է գեղանկարիչ և գծանկարիչ, նկարել է պատմական և կրոնական և ժանրային թեմաներով նկարներ և դիմանկարներ[2]։
- Կրտսեր եղբայրը՝ Վասիլի Սեմյոնովիչ Սորոկինը (1833-1921) եղել է գեղանկարիչ, խճանկարիչ, նկարել է բնապատկերներ, պատրաստել խճանկարներ տաճարների համար[2]։
- Կրտսեր եղբայրը՝ Ռաֆայել Սեմյոնովիչ Սորոկինը (05/28/1838 - 06/30/1900) եղել է գեղանկարիչ, ճարտարապետ, պետական խորհրդական[2]։
- Կինը՝ Աննա Սեմյոնովնան (ծննդյամբ Պոպովա) թեյի առևտրով զբաղվող Պոպովների հայտնի տոհմից էր[2], Կոնստանտին Պոպովի զարմուհին[2][5]։
Նշումներ
խմբագրել- ↑ Илариона Петровича Тихомирова (1791—1857) — деда краеведа Илларион Александрович Тихомирова, учившегося в дальнейшем у Сорокина.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Фёдорова И. Н., Васильева Т. Л. Сорокины, художники // Яркипедия.
- ↑ Родионова Т. Ф. Русская церковь святого Александра Невского в Париже // Исторический журнал «Гатчина сквозь столетия». — 2011. — 25 մայիսի.
- ↑ Хроника // Артист : театральный, музыкальный и художественный журнал. — 1892. — № 21. — С. 168—170. // Электронекрасовка: Оцифрованные фонды Библиотеки им. Н.А. Некрасова
- ↑ Григорьев А. В. Поповы, купцы, чаеторговцы // Яркипедия.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Сорокин». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Сорокин Евграф Семенович // Русский биографический словарь: В 25 т. / под наблюдением А. А. Половцова. 1896—1918.
- С. Н. Кондаков Юбилейный справочник Императорской Академии художеств. 1764-1914. — Спб.: Товарищество Р.Голике и А.Вильборг, 1915. — Т. 2. — С. 187. — 454 с.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվգրաֆ Սորոկին» հոդվածին։ |