Վիքիպեդիա

Խոսե դե Ռիբերա

Խոսե դե Ռիբերա (իսպ.՝ José de Ribera, մականունը՝ իտալ.՝ Spagnoletto - փոքրիկ իսպանացի, հունվարի 12, 1591(1591-01-12)[1][2][3][…], Խատիվա, Վալենսիա, Իսպանիա[4][5][6][…] - սեպտեմբերի 3, 1652(1652-09-03)[7][3] կամ սեպտեմբերի 2, 1652(1652-09-02)[8], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[9][10]), իսպանացի գեղանկարիչ, փորագրիչ։ Բարոկկոյի խոշորագույն ներկայացուցիչ։

Խոսե դե Ռիբերա
իսպ.՝ José de Ribera
Ծնվել էհունվարի 12, 1591(1591-01-12)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԽատիվա, Վալենսիա, Իսպանիա[4][5][6][…]
Վախճանվել էսեպտեմբերի 3, 1652(1652-09-03)[7][3] (61 տարեկան) կամ սեպտեմբերի 2, 1652(1652-09-02)[8] (61 տարեկան)
Մահվան վայրՆեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[9][10]
Քաղաքացիություն Արագոնյան թագ
Մասնագիտություննկարիչ, նկարիչ-փորագրող, գծանկարիչ, գծանկարիչ և գծագրող
Ոճբարոկկո[9]
Ժանրհոգևոր արվեստ[9] և դիցաբանական գեղանկարչություն[9]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներՍուրբ Բարդուղիմեոս և Հայելիով փիլիսոփան
ՈւսուցիչՖրանցիսկո Ռիբալտա
ԱշակերտներԼուկա Ջորդանո
Պաշտոնպալատական նկարիչ
ԱմուսինCaterina Azzolino?
 José de Ribera Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Սովորել է Վալենսիայում։ 1613 թվականին մեկնել է Իտալիա, 1616-1618 թվականներին ստեղծագործել Նեապոլում, դարձել Իսպանիայի փոխարքաների պալատական նկարիչը։ Հարել է կարավաջիզմին։

Սկզբնական շրջանի գործերում (այդ թվում՝ 1620-ական թվականներին օֆորտներում) գերիշխում են լուսաստվերային սուր հակադրությունները` 1620-30-ական թվականներին։

Աշխատանքներ խմբագրել

Ռիբերայի աշխատանքներին բնորոշ են նահատակության դրամատիկական տեսարանները, որոնցում ընդգծված է կամքի հաղթանակը ֆիզիկական տանջանքների նկատմամբ, հին փիլիսոփաների և սրբերի պատկերները՝ մեկնաբանված որպես ժողովրդական կերպարներ («Դեմոկրիտ», 1630, Պրադո, Մադրիդ)։

1630-ական թվականների կեսերից Ռիբերան պահպանելով կերպարների պատկերման խստաշունչ ռեալիզմը, հաճախ է դիմել ավելի հավասարակշռված լուծումների։ Նրա նկարներում լուսաստվերային անցումները դարձել են ավելի նուրբ, գունաշարը հագեցվել է ոսկեգույն կամ արծաթավուն նրբերանգներով մարդկային վեհությամբ առլեցուն ավետարանական և աստվածաշնչային կոմպոզիցիաներ («Հովիվների երկրպագությունը», 1638, Գեղեցիկ արվեստների թանգարան, Գրենոբլ), կանանց հուզիչ քնարական կերպարներ («Սուրբ Ինեսա», 1641, Դրեգդենի պատկերասրահ), դիցաբանական և ժանրային գործեր («Կաղլիկը», 1642, Լուվր, Փարիզ)։

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Պրոմեթևս. մոտ. 1630
  •  
    «Մագդալենա Վենտուրան ամուսնու և որդու հետ, 1631
  •  
    Սբ. Ինեսան, 1641
  •  
    Սբ. Ֆիլիպի չարչարանքները. 1639
  •  
    Իքսիոն, 1632. Պրադո, Մադրիդ.[11]
  •  
    Մարիամ Մագդաղենացու համբարձումը[12] 1636
  •  
    Սբ. Հակոբ, 1652. Պրադո, Մադրիդ.[13]
  •  
    Սբ. Պետրոսի հրաժարումը, c. 1615
  •  
    Ecce Homo[12] 1620
  •  
    Սուրբ ընտանիք, 1639. Սանտա Կրուս (Սուրբ խաչ) թանգարան, Տոլեդո.
  •  
    Պիետա[14] 1633
  •  
    Սբ. Անդրեասի նահատակությունը
  •  
    Մորուքավոր կինը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://explore.rkd.nl/explore/artists/66553 — Netherlands Institute for Art History.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Waterhouse E. Italian Baroque Painting — London: Phaidon Press, 1962. — P. 174.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Artnet — 1998.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Sánchez A. E. P. Ribera, Jusepe [José de] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T071858
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Encyclopædia Britannica
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Կերպարվեստի արխիվ
  11. ↑ «Ixión - Colección - Museo Nacional del Prado». www.museodelprado.es. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 Fernando, Real Academia de BBAA de San. «Ribera, José - Ecce Homo». Academia Colecciones (իսպաներեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28-ին.
  13. ↑ «The penitent Saint Jerome - The Collection - Museo Nacional del Prado». www.museodelprado.es. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28-ին.
  14. ↑ «The Pietà». Museo Nacional Thyssen-Bornemisza (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Brown, Jonathan. (1973). Jusepe de Ribera: prints and drawings; [catalogue of an exhibition] The Art Museum, Princeton University, October–November 1973. Princeton, N.J.: Princeton University. OCLC 781367 the standard work on his prints and drawings.
  • Sánchez, Alfonso E. Pérez (1992). Jusepe de Ribera, 1591–1652. The Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780870996474. [full text resource]
  • Williamson, Mark A. "The Martyrdom Paintings of Jusepe de Ribera: Catharsis and Transformation"; PhD Dissertation, Binghamton University, Binghamton, New York 2000 (available online at myspace.com/markwilliamson13732) (link broken)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
 Խոսե դե Ռիբերա
էջը Վիքիպահեստում
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խոսե դե Ռիբերա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խոսե_դե_Ռիբերա&oldid=8281299» էջից