Սըր Դեյվիդ Ալան Չիփերֆիլդ (անգլ.՝ David Alan Chipperfield, դեկտեմբերի 18, 1953(1953-12-18)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի ճարտարապետ։ Նա ճարտարապետների բյուրոյի հիմնադիրն է 1985 թվականից։ Բրիտանական կայսրության պատվո ասպետ է, Պրիտցկերովյան մրցանակի դափնեկիր։

Դեյվիդ Չիփերֆիլդ
անգլ.՝ David Chipperfield
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 18, 1953(1953-12-18)[1][2][3][…] (70 տարեկան)
ԾննդավայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն[4]
ԿրթությունՃարտարապետական ասոցիացիայի ճարտարապետական դպրոց, Քինգսթոնի համալսարան և Wellington School?
ԵրկերVerona 203A?
Մասնագիտությունճարտարապետ, համալսարանի դասախոս և դիզայներ
ԱշխատավայրԵյլի համալսարան և Լոզանի դաշնային պոլիտեխնիկական դպրոց
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԳեղարվեստի թագավորական ակադեմիա և Գեղարվեստի ակադեմիա
 David Chipperfield Վիքիպահեստում

Ընդհանուր տեղեկություններ խմբագրել

1976 թվականին Չիպերֆիլդին աշխատանքի համար շնորհվել է են մի շարք հեղինակավոր մրցանակներ և տիտղոսներ, ներառյալ Կայսերական և Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետություն ակադեմիայի անդամ, ճարտարապետության ոլորտում ասպետական տիտղոս, ասպետական կոչում Ճապոնիայի արվեստի ասոցիացիայում։

Դեյվիդ Ալան Չիփերֆիլդը համարվում է համաշխարհային ճարտարապետական ընկերության ղեկավար, որը գրասենյակներ ունի Լոնդոնում, Բեռլինում, Միլանում և Շանհայում։ Ընկերության ստեղծագործական նախագծերը ստացել են ավելի քան 100 ճարտարապետական և դիզայներական մրցանակներ, ներառյալ RIBA մրցանակը։ Դ. Ստերլինգ» (2007թվականին Մարբախի ժամանակակից գրականության թանգարանի համար), «Ժամանակակից ճարտարապետության Եվրոպական միության մրցանակ» («Միս վան դեր Ռոեի մրցանակ») և «Deutscher Architekturpreis Prize» (2011 թ.):

2023 թվականին նա արժանացել է Պրիցերկովյան մրցանակի՝ ճարտարապետության ոլորտում ամենահեղինակավոր և կարևոր մրցանակներից մեկի։

Կարիերա խմբագրել

Չիպերֆիլդն ավարտել է Քինգսթոնի արվեստի դպրոցը 1976 թվականին։ 2008 թվականին Լոնդոնի համալսարանը նրան շնորհել է պատվավոր դոկտորի կոչում։ 1978-1984 թվականներին Չիպերֆիլդն աշխատել է հայտնի ճարտարապետներ Դուգլաս Սթիվենի, Ռիչարդ Ռոջերսի և Նորման Ֆոսթերի ղեկավարությամբ, իսկ 1985 թվականին հիմնել է իր սեփական ընկերությունը։ Իր կարիերայի սկզբում նա պաշտպանում էր պատմական օբյեկտները, որոնք կապված էին այնպիսի ճարտարաների անունների հետ, ինչպիսիք են Ռաֆայել Մոնեոն, Լուիջի Սնոզին և Ալվարո Սիզան:.

Չիպերֆիլդը ճարտարապետություն է դասավանդել Եվրոպայում և Միացյալ Նահանգներում և դասախոսել, այդ թվում՝ որպես ճարտարապետության պրոֆեսոր Շտուտգարտի Staatliche Akademie der Bildenden Künste-ում (1995-2001 թթ.): Բացի այդ, նա զբաղեցնում է ETH Barcelona-ի (Իսպանիա) և ճարտարապետական դիզայնի բաժինների ամբիոնի վարիչի պաշտոնը Յեյլի համալսարանի ճարտարապետական դպրոցում։ Բացի այդ, Չիպերֆիլդը Լոնդոնի արվեստների համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր է։ Եղել է Ճարտարապետական ֆոնդի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ, ներկայումս ընտրվել է թանգարանի հոգաբարձու։

2012 թվականին Չիպերֆիլդը դարձավ Վենետիկի ճարտարապետական բիենալեի առաջին բրիտանացի համադրողը։ «Ընդհանուր հիմք» կոչվող ճարտարապետական բիենալեն առաջնահերթություն է տալիս ճարտարապետական պրակտիկայի կորպորատիվ և փոխկապակցված մեթոդներին։

Ճարտարապետություն խմբագրել

 
Նոր թանգարան, Բեռլին
 
Բնակելի տուն Մադրիդում
 
Բարսելոնայի արդարադատության կենտրոն

Իր վաղ նախագծերը Անգլիայում ներառում են Իսսի Միյակի խանութի շենքը Լոնդոնի Սլոուն փողոցում (1983) և նորաձևության լուսանկարիչ Նիք Նայթի տունը Ռիչմոնդում, Սուրեյ[9]:.Հայտնի «Գետերի թանգարանը» Հենլի Օն-Թեմզում, Չիպերֆիլդի առաջին խոշոր շենքը, որը կառուցվել է իր հայրենի երկրում, ունի կանաչ կաղնու ծածկույթ, բետոն և ապակի,առաջացելով կապեր տարածաշրջանիբնոյթի հետ[10]։. David Chipperfield Architects-ը համարվում է մշակութային և քաղաքացիական շենքերի նախագծման ամենաարդյունավետ ընկերություններից մեկը։

Չիպերֆիլդն ընտրվել է որպես Բեռլինի ավերված Neues թանգարանի վերակառուցման ճարտարապետ։ Թանգարանը վերաբացվել է 2009 թվականի հոկտեմբերին Ջեյմս Սայմոնի նոր պատկերասրահում՝ նախագծված Չիպերֆիլդի կողմից։ Պատկերասրահը ծառայում է որպես դարպաս դեպի Թանգարանների կղզի, որը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության վայր է, որը միավորում է հինգ պատմական թանգարաններ։ 2015 թվականին Դեյվիդ Չիպերֆիլդի ճարտարապետների գլխավոր գրասենյակը Բեռլինում ուներ մոտ 90 աշխատակից։

Չիպերֆիլդի նախագծերի լայնածավալ վերանորոգումներն իրականացվել են եվրոպական այլ թանգարաններում, այդ թվում՝ Մյունխենի Kunsthaus-ում և Ցյուրիխի Kunsthaus-ում։

Միացյալ Նահանգների վերջին մշակութային նախագծերը ներառում են Դե Մոյնսի հանրային գրադարանը, Այովա, Անքորիջի թանգարանը, Ալյասկա և Սենթ Լուիսի արվեստի թանգարանը, Միսսուրի։

2011 թվականին ընկերությունը ներկայացրեց երկու նոր ցուցահանդեսներ Մեծ Բրիտանիայում՝ The Hepworth in Wakefield և Turner Contemporary in Margate: Երկու նախագծերը նշանավորեցին Չիպերֆիլդի առաջիկա վերադարձը Մեծ Բրիտանիա տասնամյակների միջազգային հաջողություններից հետո։

2014 թվականին Դեյվիդ Չիպերֆիլդի ճարտարապետները հաղթել են Նոբելյան կենտրոնի մրցույթում, որը հիմնվել է Ստոկհոլմում Նոբելյան կոմիտեի շտաբի նախագծման հետ կապված։

Ճանաչում և մրցանակներ խմբագրել

1999 թվականին Չիպերֆիլդը արժանացել է Թեսենովի ոսկե մեդալի՝ Էմիլ Ժակ-Դալկրոզեի երաժշտության և ռիթմի ինստիտուտում ներկայացված համապարփակ ցուցահանդեսի համար՝ իսպանացի ճարտարապետ։ 2004 թվականին նրան շնորհվել է MBE ճարտարապետության ոլորտում ծառայությունների համար, իսկ 2003 թվականին նա դարձել է Ֆլորենցիայի արվեստի և դիզայնի ակադեմիայի պատվավոր անդամ։ 2009 թվականին արժանացել է Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության Արժանիքի շքանշանի՝ առավելագույնըвысокой награды Германии за заслуги перед нацией[11].2010 թվականին նրան շնորհվել է ասպետ բակալավրի կոչում Մեծ Բրիտանիայում և Գերմանիայում ճարտարապետությանը մատուցած ծառայությունների համար։ Նույն թվականին նա արժանացել է Wolf Prize-ին, իսկ 2011 թվականին Բրիտանական ճարտարապետների թագավորական ինստիտուտի կողմից արժանացել է թագավորական ոսկե մեդալի։

2009 թվականին Լոնդոնի դիզայնի թանգարանում բացվեց Form Matters ցուցահանդեսը՝ նվիրված Չիպերֆիլդի աշխատանքների հետահայաց ցուցադրությանը։ 2011 թվականին իտալական Alessi ընկերության կերամիկայի ցուցահանդեսն արժանացել է Compassod'Oro մրցանակին, իսկ Piana ծալովի աթոռը գնվել է Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանում մշտական ցուցադրության համար։

Ընտրված աշխատանքներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Shepherd M. C. Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  4. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  5. https://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en
  6. http://www.sikkensprize.org/winnaar/david-chipperfield/
  7. https://web.archive.org/web/20210109231326/https://www.thersa.org/about/royal-designers-for-industry/current-royal-designers-for-industry
  8. https://www.traveler.es/articulos/david-chipperfield-gana-el-premio-pritzker-de-arquitectura-2023
  9. Jonathan Glancey (7 October 2010), Дэвид Чипперфилд удостоен Королевской золотой медали в области архитектуры The Guardian.
  10. Ivor Richards, 'Январь 1997: Музей рек (Хенли, Великобритания) по проекту Дэвида Чипперфилда' в 'The Architectural Review', 23 февраля 2011
  11. «Der Bundespräsident / The Order of Merit of the Federal Republic of Germany». www.bundespraesident.de. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Gössel P.; Cohen J-L.; Gazey K. L’Architecture Moderne de A à Z (in French). Cologne: Taschen, 2016. ISBN 978-3-8365-5630-9.
  • Hofmeister S. David Chipperfield Architects. Detail Business Information. München 2019, ISBN 978-3-95553-466-0.
  • Fernandez-Galiano L. David Chipperfield Architects 2009—2019. Madrid: Arquitectura Viva SL, 2019, ISBN 978-84-09-06922-4.
  • Jodidio P. David Chipperfield Architects. Cologne: Taschen 2015. ISBN 978-3-8365-5180-9.

Արտաքին աղբյուրներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դեյվիդ Չիփերֆիլդ» հոդվածին։