Վիքիպեդիա

Գուստավ ֆոն Շմոլլեր

Գուստավ ֆոն Շմոլլեր (գերմ.՝ Gustav von Schmoller, (German: [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[ˈʃmɔlɐ]]] ( լսել). հունիսի 24, 1838(1838-06-24)[1][2][3][…], Հայլբրոն, Շտուտգարտի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ - հունիսի 27, 1917(1917-06-27)[1][2], Bad Harzburg, Գոսլար, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա), գերմանացի տնտեսագետ, պատմաբան, պետական և հասարակական գործիչ, տնտեսագիտության պատմական դպրոցի ներկայացուցիչ։ Մշակել է պետական սոցիալիզմի տեսությունը։

Գուստավ ֆոն Շմոլլեր
Gustav von Schmoller
Դիմանկար
Ծնվել էհունիսի 24, 1838(1838-06-24)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՀայլբրոն, Շտուտգարտի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ
Մահացել էհունիսի 27, 1917(1917-06-27)[1][2] (79 տարեկան)
Մահվան վայրBad Harzburg, Գոսլար, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա
ԳերեզմանԿայսեր Վիլհելմի հուշատակ գերեզման
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն
ԿրթությունԹյուբինգենի համալսարան
Գիտական աստիճանdoctorate in Political Science and Economics?
Մասնագիտությունտնտեսագետ, քաղաքական գործիչ և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՀալլե-Վիտենբերգի համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և HU Berlin
Ծնողներհայր՝ Friedrich von Schmoller?
Զբաղեցրած պաշտոններՊրուսիայի Կալվածատիրոջ տան անդամ և Պրուսիայի պատմագիր
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա
 Gustav Schmoller Վիքիպահեստում

Եղել է առաջատար Sozialpolitiker (սոցիալական ուղղվածություն ունեցող քաղաքականություն վարելու գաղափարի ջատագով), Verein für Socialpolitik-ի՝ գերմանական տնտեսագիտական ընկերակցության հիմնադիր և երկարամյա ղեկավար (այդ ընկերակցությունը մինչև օրս գործում է)[4]։

Շմոլլերն իր գլխավոր նպատակն է համարել պրուսական միապետությունն ու բյուրոկրատիան հաշտեցնել լիբերալ (ազատական) պետության գաղափարի հետ և այն համալրել պառլամենտարիզմի լավագույն տարրերով՝ հասարակական բարեփոխումներ իրականացնելու նպատակով[5][6]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1838 թվականի հունիսի 24-ին, Հայլբրոնում, պետական ծառայողի ընտանիքում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո՝ 1857-1861 թվականներին Թյուբինգենի համալսարանում ուսումնասիրել է Kameralwissenschaft (de), որը տնտեսագիտության, իրավագիտության, պատմության և քաղաքացիական կառավարման հիմունքների համակցություն էր։ 1861 թվականին աշխատանքի է նշանակվել Վյուրթեմբերգի վիճակագրական դեպարտամենտում[7]։ Հետագայում որպես պրոֆեսոր պաշտոնավարել է Հալլեի (1864–1872), Ստրասբուրգի (1872–1882), Բեռլինի Հումբոլդի անվան (1882–1913) համալսարաններում[8]։ 1899 թվականից մինչև իր մահը Պրուսիայի լորդերի պալատում ներկայացրել է Բեռլինի համալսարանը։

Եղել է՝

  • Պրուսական պետական խորհրդի անդամ (սկսած 1884 թվականից).
  • «Սոցիալական քաղաքականության խորհրդի» հիմնադիրներից մեկը (1890 թվական).
  • 1881 թվականից «Jahrbuch für Gesetzgebung, Verwaltung und Volkswirtschaft im deutschen Reiche» ամսագրի խմբագիր.
  • Սոցիալական քաղաքականության խորհրդի ղեկավար (1890-1917).
  • Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ (1890), հետագայում՝ արտասահմանյան պատվավոր անդամ(1901)[9]։

Շմոլլերը պնդում էր, որ յուրաքանչյուր տնտեսագիտական տեսություն պետք է հիմնվի ճշգրիտ պատմական հետազոտությունների, տեխնիկայի զարգացման, սոցիալական հաստատությունների բնույթի և այլ պայմանների վրա։

Որպես պետական սոցիալիզմի հիմնադիր՝ նա կողմ էր պետության միջամտությանը տնտեսության մեջ՝ ժողովրդական տնտեսության (գերմ.՝ Volkswirtschaft) զարգացման նպատակով։

Զգալի էր Գուստավ Շմոլլերի ազդեցությունը 1875-ից 1910 թվականներին Գերմանիայում տարված տնտեսական քաղաքականության, հասարակական ու ֆիսկալ բարեփոխումների և ակադեմիական դիսցիպլինների վրա[10]։ Նա եղել է Գերմանիայի ռազմածովային հզորության ամրապնդման և գերմանական կայսրության անդրծովյան նվաճումների ընդարձակման մոլեգին կողմնակից։

Մեծարանք խմբագրել

  • Pour le Mérite շքանշան, 1899[11]
  • Կիսանդրին տեղադրվել է Բեռլինի Հումբոլդի անվան համալսարանում
  • Գուստավ ֆոն Շմոլլերի պատվին մեկական փողոց ու դպրոց են անվանակոչվել նրա ծննդավայրում՝ Հայլբրոնում, իսկ Գերմանիայի մայրաքաղաքում՝ Բեռլինում նրա անունով կոչվել են մեկական փողոց ու հրապարակ[12]։

Աշխատություններ խմբագրել

  • «Zur Geschichte der deutschen Kleingewerbe im 19 Jahrhundert», Հալե, 1870;
  • «Über einige Grundfragen des Rechts und der Volkswirtshaft», 2 Aufl., Իենա, 1875;
  • «Zur Literaturgeschichte der Staats- und Sozialwissenschaften», Լայպցիգ, 1888;
  • «Die soziale Frage», Մյունխեն, 1918;
  • «Ժողովրդական տնտեսություն, գիտություն ժողովրդական տնտեսության մասին և նրա մեթոդները», Մոսկվա, 1902;
  • «Դասակարգերի պայքարը և դասակարգային ղեկավարումը», Մոսկվա, 1906.

Գրականություն խմբագրել

  • Մաքս Վեբեր, «Der Sinn der „Wertfreiheit“ der soziologischen und ökonomischen Wissenschaften», «Logos», 1918, Bd 7;
  • Schaäfer U. G., «Historische Nationalökonomie und Sozialstatistik als Gesellschaftswissenschaften», Քյոլն, 1971

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Merkelstiftung geneological database — ed. size: 30000
  4. ↑ Bonn, M.J. (1938). «Gustav Schmoller und die Volkswirtschaftslehre». The Economic Journal. 48 (192): 713–714. doi:10.2307/2225060. JSTOR 2225060.
  5. ↑ Grimmer-Solem, Erik (2003). The Rise of Historical Economics and Social Reform in Germany, 1864-1894. Clarendon Press. էջեր 197–198.
  6. ↑ Nau, Heino Heinrich (2000). «Gustav Schmoller's Historico-Ethical Political Economy : ethics, politics and economics in the younger German Historical School, 1860-1917». European Journal of the History of Economic Thought. 7 (4): 523. doi:10.1080/09672560050210098. S2CID 154920944.
  7. ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Schmoller, Gustav» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.
  8. ↑ Encyclopedia of Law and Society: American and Global Perspectives, 3rd ed., "Schmoller, Gustav von."
  9. ↑ |52804|Густава Фридриха Шмоллера}}
  10. ↑ Powers, Charles H. (1995). «Review». American Journal of Economics and Sociology. 54 (3): 287–288. doi:10.1111/j.1536-7150.1995.tb03427.x. JSTOR 3487093.
  11. ↑ Pour le Merit. «Mitglieder des Ordens». Վերցված է 2017-12-05-ին.
  12. ↑ |art=a|bez=15|id=S343|zlb98=1772|kaupert=Schmollerplatz-12435-Berlin|name=Schmollerplatz}} |art=a|bez=15|id=S344|zlb98=1772|kaupert=Schmollerstrasse-12435-Berlin|name=Schmollerstraße}}

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
Գուստավ ֆոն Շմոլլեր
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գուստավ ֆոն Շմոլլեր» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գուստավ_ֆոն_Շմոլլեր&oldid=9770469» էջից