Գեզա Անդա

Գեզա Անդա
Բնօրինակ անուն	հունգ.՝ Anda Géza
Ծնվել է	նոյեմբերի 19, 1921[…]; Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն
Երկիր	Հունգարիա և Շվեյցարիա
Մահացել է	հունիսի 13, 1976 (54 տարեկան); Ցյուրիխ, Շվեյցարիա
Գերեզման	Cemetery Rüschlikon
Ժանրեր	դասական երաժշտություն
Մասնագիտություն	դասական դաշնակահար, դիրիժոր և կոմպոզիտոր
Գործիքներ	դաշնամուր
Լեյբլ	Գերմանական գրամոֆոն
Կրթություն	Ֆերենց Լիստի երաժշտական ակադեմիա (1941)
Ամուսին	Hortense Anda-Bührle?
Պարգևներ
	Géza Anda Վիքիպահեստում

Գեզա Անդա (հունգ.՝ Anda Géza, նոյեմբերի 19, 1921(1921-11-19)^[1]^[2]^[3]^[…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն - հունիսի 13, 1976(1976-06-13)^[1]^[4]^[2], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա^[4]), հունգարացի դաշնակահար^[7]։

Կենսագրություն Խմբագրել

Սովորել է Ֆերենց Լիստի երաժշտական ակադեմիայում՝ Էռնեստ ֆոն Դոնանիի և Զոլտանա Կոդայի մոտ։ 1939 թվականին՝ ավարտելուց հետո, առաջին անգամ հանդես է եկել Բուդապեշտում Բրամսի Երկրորդ կոնցերտով։ Ուսումը շարունակել է Բեռլինում։

1943 թվականին գնացել է Շվեյցարիա, որտեղ մնացել է մինչև կյանքի վերջ (1954 թվականին ստացել է Շվեյցարիայի քաղաքացիություն^[8])։ 1951 թվականին մասնակցել է Զալցբուրգի փառատոնին։ 1959-1968 թվականներին Լյուցերնի կոնսերվատորիայում դաշնամուրի դասեր է տվել։ 1969 թվականից կուրսեր է անցկացնում Ցյուրիխում։

Կենդանության օրոք բացառիկ ճանաչում է ունեցել։ Հյուրախաղեր է ունեցել Եվրոպայում, Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում, Ավստրալիայում։ 1953-1958 թվականներին Կլարա Հասկիլի հետ դաշնամուրային դուետով է հանդես եկել։

Վիլհելմ Ֆուրտվենգլերը նրան անվանել է «ստեղնաշարի աշուղ»։ Հատկապես գնահատվել են Մոցարտի (նա կատարել է նրա բոլոր 27 դաշնամուրային կոնցերտները), Շումանի, Բրամսի, Բարտոկի ստեղծագործությունների նրա մեկնաբանությունները։

Հաճախ հանդես է եկել նաև որպես դիրիժոր։

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://www.geza-anda.ch/pages/view/id/20
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
↑ https://www.findagrave.com/memorial/165472359/geza-anda
↑ https://www.eda.admin.ch/countries/hungary/de/home/aktuell/grand-tour/budapest/geza-anda.html
↑ Jean-Pierre Thiollet, 88 notes pour piano solo, "Solo nec plus ultra", Neva Editions, 2015, p.52. ISBN 978 2 3505 5192 0.
↑ Григорьев Л., Платек Я., 1990

Արտաքին հղումներ Խմբագրել

Անդա Գեզա // Գրիգորիև, Պլատեկ Ժամանակակից դաշնակահարներ. — М.: Խորհրդային կոմպոզիտոր, 1990.
Գեզա Անդա(անգլ.) Allmusic կայքում
«Գեզա Անդա» (անգլերեն)։ Encyclopædia Britannica, Inc.։ Վերցված է 2014-04-04 (չաշխատող հղում)

[_ba07663c5cad63c3-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://www.geza-anda.ch/pages/view/id/20

[_80c00f98f616dda1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_742e316c819ef146-3] 3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica

[_03652df65e047b7c-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.

[_f85257640d78e1e7-5] ttps://www.findagrave.com/memorial/165472359/geza-anda

[_e2b142239fd5c1e3-6] ttps://www.eda.admin.ch/countries/hungary/de/home/aktuell/grand-tour/budapest/geza-anda.html

[7] Jean-Pierre Thiollet, 88 notes pour piano solo, "Solo nec plus ultra", Neva Editions, 2015, p.52. ISBN 978 2 3505 5192 0.

[Григорьев_Л.,_Платек_Я.—1990——-8] Григорьев Л., Платек Я., 1990

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[5]

[6]

[8]