Վիքիպեդիա

Բոլշևիկներ (նկար)

Իլյա Ռեպինի նկար

Բոլշևիկներ (ռուս.՝ Большевики. Красноармеец, отнимающий хлеб у ребёнка», «Большевики. Солдаты Троцкого отнимают у мальчика хлеб, «Բոշևիկներ։ Երեխայից հաց խլող կարմիրբանակայինը», «Բոլշևիկները։ Տրոցկու զինվորները խլում են հացը տղայից»), ռուս նկարիչ Իլյա Ռեպինի նկարներից՝ նկարված 1918 թվականին։

Picto infobox artiste.png
Բոլշևիկները
Большевики
Bolchevik 1918 Repine.jpg
տեսակնկար
նկարիչԻլյա Ռեպին
տարի1918
բարձրություն125
լայնություն89
նյություղ և կտավ
գտնվում էConstantine Palace?
հավաքածուConstantine Palace?
պատվիրատուԴմիտրի Շերեմետև
Ծանոթագրություններ

ՆախապատմությունԽմբագրել

 
«Ինքնանկար աշխատանքի մեջ», Ռեպին

1899 թվականին հայտնի ժանրային նկարիչ և դիմանկարիչ Իլյա Ռեպինը ձեռք է բերել իր անունը սիրուհի Նատալյա Նորդմանի միջոցով, որի համար լքել է կնոջն ու չորս երեխաներին, Կուոկալա գյուղի հողամասում, Ֆիննական ծոցի մոտ, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանությունում, որն այդ ժամանակ ռուսական կայսրության մաս էր կազմում։ 1903 թվականին նկարիչը տեղափոխվում է սեփական կալվածատիրական տուն, որին տալիս է «Պենատներ» անվանումը՝ ի պատիվ հռոմեական տան աստվածների։ Փետրվարյան հեղափոխությունը Ռեպինը դիմավորում է ուրախությամբ, իսկ Հոկտեմբրեյանը, համառորեն աշխատելով, նույնիսկ մտքում չի էլ պահում, չնայած որ այդ ժամանակ ապրում էր Պետրոգրադում։ Հեղափոխությունից հետո Ռեպինը մնում է առանց քաղաքացիության, քանի որ նրա տունը մնացել էր արդեն անկախացած Ֆինլանդիայի սահմաններում, որտեղ նա ապրել էր նանսենյան անձնագրով։ Չնայած խորհրդային արվեստի կազմակերպությունների և պաշտոնյաների, այդ թվում՝ Իսահակ Բրոդսկու և Կլիմենտ Վորոշիլովի խնդրանքներին, Ռեպինը չի վերադառնում հայրեինք, սակայն հայտնվում է ֆինլանդական կենտրոնական ոստիկանության մշտական կիզակետում՝ հակակոմունիստական խուճապից ելնելով։ Նրա գույքն ու ունեցվածքը ազգայնացվել են, իսկ ամենահայտնի աշխատանքերը մնացել են Խորհրդային Ռուսաստանում, որտեղ օգտագործվում էին քարոզչության մեջ և մեկնաբանվում իբրև սոցիալիստական ռեալիզմի լավագույն օրինակներ, մինչդեռ գաղափարախոսության տեսանկյունից անհարմար է եղել[1][2][3][4]:

Ստեղծման պատմությունԽմբագրել

 
Տներ, վերակառուցում

Ռեպինը այն նկարել է 1918 թվականին[5], բայց չի ավարտել[6]։ Ըստ ժամանակակիցների հիշողությունների՝ նկարիչը «Բոլշևիկները» համարել է դարաշրջանի կտավ, որը հաճախ արտահայտել է խորհրդային սցենարով նկարների պահանջարկի առկայությունը թե՛ ֆինների եւ թե՛ արտագաղթողների միջև, որը Ռեպինին բերում է լավ և կայուն եկամուտ[2]։ Նա մահանում է 1930 թվականին և թաղվել Կուոկալայում։ 1944 թվականին Ռեպինի կալվածատունը, որտեղ եղել է Ֆինլանդիայի հրամանատարության շտաբը, ոչնչացվել է սովետական երկրի հրետանու դեմքերի կողմից։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Կուոկալան անցել է ԽՍՀՄ-ին, իսկ հետո նկարչի պատվին անվանվել է Ռեպինո։ Նկարչի տունը վերակառուցվել է Ռեպինի իրերի օգնությամբ, որոնք արտահանվել էին Լենինգրադի պատերազմից առաջ[1]։ «Բոլշևիկները»[7] հայտնի են նաև որպես «Բոշևիկները։ Երեխայից հաց խլող կարմիրբանակայինը»[5] և «Բոլշևիկները։ Տրոսկի զինվորները խլում են հացե տղայից»[2], երբեք և ոչ մի տեղ չի ցուցադրվել, նաև չի հայտնվել կատալոգներում[5][7]։

ԿառուցվածքԽմբագրել

125 × 89 սմ չափսերով նկարը պատկերվել է յուղաներկով կտավի վրա[8]։ «Բոլշևիկները» պատկերում են գյուղացու սուր, տհաճ, խղճուկ ճնշումը. թե ինչպես են նոր, խորհրադային իշխանության ներկայացուցիչները, արտահայտված կոլեկտիվ հաստամռութ «ժողովրդական վրեժխնդրում», խլում են երեխայի ձեռքից հացը[2][7][9][10]։ Նկարի սյուժեն, ինչպես պնդում է Եվգենի Պչելովը, ոգեշնչված է եղել «պատմություն այն մասին, թե ինչ է կատարվում Պետրոգրադում»[4]։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից և հարկադիր արտագաղթի առաջին տարվա զրկումից հետո Ռեպինը կտրուկ փոխում է իր ստեղծագործության ուղղությունը հակամիապետականից մինչև հակասովետական, շարունակելով, միայն, խոսովանաեցնել հակասահմանադրական դավանանքը և ամուր մնալ այն համոզմունքին, որ «մարդկության համար ամենաօգտակար և շահավետ գաղափարը, եթե այն իշխանության կողմից ներկայացվում է ենթարկված երկրում, շատ արագ կլինի Աստծո պատիժը ժողովրդին»[2]։ Միխայիլ Կամենսկու խոսքերով, «Բոլշևիկները» «վախենալու, հսկայական պատմական կարևորության կտավ է»[11]։

ՃակատագիրԽմբագրել

 
Ռոստրոպովիչը և Վիշնևսկայան

Որոշ ժամանակ «Բոլշևիկները» գտնվել է ԱՄՆ-ի մասնավոր հավաքածուում, իսկ հետո Ռստրոպովիչի Վիշնևսկյան հավաքածուում[5]։ Թավջութակահար Մստիսլավ Ռոստրոպովիչը և օպերային երգչուհի Գալինա Վիշնևսկայան 1874 թվականի՝ ԽՍՀՄ-ից իրենց ստիպված դուրս գալուց 30 տարի անց, հավաքում են հավաքածու[12][13][14]:2007 թվականին Ռստրոպովիչի Վիշնևսկյան հավաքածուն իրենց փարիզյան և լոնդոնյան բնակարաններից հանվում է Լոնդոնի Sotheby’s աճուրդի[11][14]։ Նախատեսվում էր սեպտեմբերի 18-19-ին աճուրդի ընթացքում ավելի քան 450 աշխատանքներից վաստակել 13-20 մլն ֆունտ ստեռլինգ[15][16]։ Հատկանաշական է, որ «Բոլշևիկների» գնահատումն արժեցել է 300-500 հազար ֆունտ[17]։ Աճուրդի առաջին օրը ռուս օլիգարխ Ալիշեր Ուսմանովը գնում է ամբողջ հավաքածուն՝ մաս-մաս վաճառումը կանխելու և այն Ռուսաստանին վերադարձնելու նպատակով, որի համար նա ստացել է Վիշնևսկայի թույլտվությունը, ով, սակայն, կարող էր ավելի մեծ գումար բերել[7][12][18][19][20]։ Վիշնևսկայի որոշման հիմնական փաստարկը հավաքածուհի հետագա փոխանցումն էր ռուսկաան պետության սեփականությանը, որը հավաստիացնում է Ուսմանովին և Դաշնային մշակույթի գործակալության ղեկավար Միխայիլ Շվիդկին[21][22]։ Այդ պատճառով էլ աճուրդի գումարը չի հայտնաբերվել կողմերի և աճուրդի տան համաձայնությամբ[23]։ 2007 թվականի վերջին Ռեպինի Վիշնևսկյան հավաքածուն ամբողջությամբ բերվում է Ռուսաստան[24], այդ թվում 22 նկար Ռեպինից, որոնց մեջ էր նաև «Բոլշևիկները»[7]։ Հավաքածուհի իրավունքն ունենալու համար պայքարում էին Էրմիտաժը Ռուսական և Պուշկինի թանգարանը[23], սակայն որոշվում է, որ այն ամբողջությամբ ցուցադրվելու է Սանկտ Պետերբուրգում վերջերս վերականգնված Կոնստանտինովսկու պալատում՝ այդպիսով ստանալով իր առաջին մշտական ցուցահանդեսը[25]։ Ցուցահանդեսը բացվել է 2008 թվականին, անձամբ ՌԴ-ի վարչապետ Վլադիմիր Պուտինի կողմից[26]։ «Բոլշևիկները», ինչպես և Ռեպինի մյուս աշխատանքները, ներկայաումս ցուցադրվում են Կոնստանտինովսկու պալատի առանձին դահլիճում[27]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Michael Amundsen (20 февраля 2013)։ «Repin: A Russian Master’s Life and Work in Finland, Kadriorg Art Museum, Estonia»։ Financial Times։ Վերցված է 2 мая 2017 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Сергей Андреев (21 октября 2014)։ «Почему великий художник Илья Репин так и не вернулся на родину»։ РБК։ Վերցված է 2 мая 2017 
  3. ↑ Арья Паананен (9 сентября 2017)։ «Борьба за Илью Репина: СССР хотел, чтобы известный художник вернулся из Финляндии»։ Ilta-Sanomat[en] (ИноСМИ.ру)։ Վերցված է 2 мая 2017 
  4. ↑ 4,0 4,1 Пчелов, 2012, էջ 238
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Красноармеец, отнимающий хлеб»։ Моя Москва։ Վերցված է 2 мая 2017 
  6. ↑ «Большевики»։ Газета «Звезда Поволжья»։ Վերցված է 2 мая 2017 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Елена Ямпольская, Андрей Реут (17 сентября 2007)։ «Усманов вернул в Россию "Большевиков"»։ Известия։ Վերցված է 2 мая 2017 
  8. ↑ «Bolsheviks. Repin»։ Artnet։ Վերցված է 2 мая 2017 
  9. ↑ Николай Ямской (8 августа 2009)։ «Ветры революции»։ Журнал «Антураж»։ Վերցված է 3 июня 2017 
  10. ↑ Zoe Strimpel (14 сентября 2007)։ «Art of Tsarist Russia on Block»։ The New York Sun[en]։ Վերցված է 2 мая 2017 
  11. ↑ 11,0 11,1 Саша Денисова (2 сентября 2007)։ «Торг уместен. Михаил Каменский: «Этот аукцион может улучшить отношения России и Великобритании»»։ Огонёк։ Վերցված է 2 мая 2017 
  12. ↑ 12,0 12,1 «В Константиновском дворце под Петербургом открывается выставка коллекции Ростроповича-Вишневской»։ Интерфакс։ 12 мая 2008։ Վերցված է 2 мая 2017 
  13. ↑ Татьяна Маркина (13 июня 2007)։ «"Сокровище ангелов" меняет владельца. Галина Вишневская выставляет семейную коллекцию на Sotheby`s»։ Коммерсантъ։ Վերցված է 2 мая 2017 
  14. ↑ 14,0 14,1 Наталья Голицына (14 сентября 2007)։ «Коллекция Ростроповича и Вишневской выставлена на Sotheby’s»։ Радио Свобода։ Վերցված է 2 мая 2017 
  15. ↑ «Коллекция Мстислава Ростроповича и Галины Вишневской выросла в цене»։ Коммерсантъ։ 9 августа 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  16. ↑ Надежда Данилевич (13 сентября 2007)։ «Сокровища Вишневской и Ростроповича: что уйдет с молотка?»։ Московский комсомолец։ Վերցված է 2 мая 2017 
  17. ↑ «Bolshevics. Repin. Lot 250»։ ArtValue.com։ Վերցված է 2 мая 2017 
  18. ↑ «Коллекция великого маэстро не достанется государству»։ НТВ։ 18 сентября 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  19. ↑ «Алишер Усманов выкупил коллекцию для России»։ НТВ։ 17 сентября 2009։ Վերցված է 2 мая 2017 
  20. ↑ «Усманов купил коллекцию Ростроповича до аукциона»։ BBC Russian։ 17 сентября 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  21. ↑ «Миллиардер Усманов подтвердил, что передаст коллекцию Ростроповича государству»։ NEWSru.com։ 18 сентября 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  22. ↑ «Усманов купил коллекцию Ростроповича и Вишневской по просьбе Роскультуры»։ Lenta.ru։ 18 сентября 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  23. ↑ 23,0 23,1 «Музеи поборются за сокровище Вишневской»։ НТВ։ 18 сентября։ Վերցված է 2 мая 2017 
  24. ↑ «Финал коллекционной интриги»։ НТВ։ 28 декабря 2007։ Վերցված է 2 мая 2017 
  25. ↑ «Сокровища русского искусства предстали во всем великолепии»։ НТВ։ 16 апреля 2008։ Վերցված է 2 мая 2017 
  26. ↑ Александр Садчиков (13 мая 2008)։ «Коллекция Ростроповича и Вишневской обрела новый дом»։ Известия։ Վերցված է 2 мая 2017 
  27. ↑ «Графика И.Е. Репина в коллекции Константиновского дворца»։ Константиновский дворец։ Վերցված է 2 мая 2017 

Արտաքին հղումներԽմբագրել

 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բոլշևիկներ_(նկար)&oldid=7755126» էջից