Բոլիվիայի ցույցեր (2019)

Բոլիվիայի ցույցեր (2019)
Ամսաթիվ	Մինչև Մորալեսի հրաժարականը՝ 2019 թվականի հոկտեմբերի 21 - նոյեմբերի 10 ; Մինչև Մորալեսի հրաժարականը՝ 2019 թվականի նոյեմբերի 11 - 21
Վայր	Բոլիվիա
Մեթոդ	Բողոքի ակցիաներ, անկարգություններ, քաղաքացիական դիմադրություն, գործադուլներ
Արդյունք	Էվո Մորալեսը հեռանում է Բոլիվիայի նախագահի պաշտոնից ; ; Ժանին Անյեսը դառնում է նախագահի պաշտոնակատար․ նոր ընտրությունները կկայանան 2020 թվականի հոկտեմբերին;
Հակամարտող կողմեր
Մորալեսի կողմնակիցներ Բոլիվիայի զինված ուժերը (մինչև 2019 թվականի նոյեմբերի 10-ը); Բոլիվիայի ազգային ոստիկանություն (մինչև 2019 թվականի նոյեմբերի 10-ը); Սոցիալիզմի շարժում կուսակցություն Սոցիալիզմի շարժման կողմնակից ցուցարարներ; ;	Անյեսի կողմնակիցներ Քաղաքացիական հասարակության կոալիցիա; Քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցություն; Բոլիվիայի ազգային ոստիկանությունը (2019 թվականի նոյեմբերի 10-ից հետո); Բոլիվիայի զինված ուժերը (2019 թվականի նոյեմբերի 10-ից հետո); Սոցիալիզմի շարժման ընդիմադիր ցուցարարներ;
Ղեկավարներ
Էվո Մորալես (Բոլիվիայի նախագահ, մինչև 2019 թվականի նոյեմբերի 10)	Ժանին Անյես (Բոլիվիայի նախագահ, 2019 թվականի նոյեմբերի 10-ից հետո)
Կորուստներ
Զոհեր	33 (2019 թվականի նոյեմբերի 27-ի դրությամբ)
Վիրավորներ	804 (2019 թվականի նոյեմբերի 27-ի դրությամբ)
Ձերբակալվածներ	1511 (2019 թվականի նոյեմբերի 27-ի դրությամբ)

Բողոքի ցույցեր Բոլիվիայում, հակակառավարական բողոքի ցույցեր, որոնք տեղի են ունեցել 2019 թվականին Բոլիվիայում։ Ցուցարարները իշխանություններին մեղադրել են համընդհանուր ընտրություններում խախտումների մեջ, որոնցում հաղթել է գործող նախագահ Էվո Մորալեսը։ Զինվորականների ճնշման տակ Մորալեսը չեղյալ է հայտարարել ընտրությունների արդյունքները և լքել Բոլիվիան։

Նախապատմություն խմբագրել

2005 թվականին հրաժարական է տվել Բոլիվիայի նախագահ Կառլոս Մեսանը։ Նրան հաջորդել է հնդիկ Էվո Մորալեսը, որը երկիրը կառավարել է 14 տարի։ Մորալեսը մի շարք բարեփոխումներ է իրականացրել, որոնք թույլ են տվել կրճատել աղքատության մակարդակը (2006 թվականին երկրի բնակչության 60 %-ից մինչև 2018 թվականին երկրի բնակչության 35%-ը)^[2]։ Դրա հետ մեկտեղ Մորալեսը ֆինանսավորել է բոլիվիական բանակը։ 2018 թվականին ռազմական ծախսերը կազմել են Բոլիվիայի պետական ծախսերի ընդամենը 3,8 %-ը^[3]։ Մորալեսի օրոք զինծառայողների հոնորարը ցածր է եղել^[2]։

Բոլիվիայում անցկացվել են համընդհանուր ընտրություններ։ Դրանց ավարտից հետո ձայների նախնական հաշվարկը դադարեցվել է։ Որոշ ժամանակ անց հայտարարվել է, որ պետության գործող ղեկավար Էվո Մորալեսն առաջատար է բավականին մեծ տարբերությամբ (10 %)։ Դա նրան թույլ է տվել խուսափել կրկնակի քվեարկությունից։ Միջազգային դիտորդները մտահոգություն են հայտնել արդյունքների մասին հաշվետվությունների չեղարկման վերաբերյալ։ Հաշվման դադարից հետո Մորալեսի օգտին տրված ձայները աճել են։ Մորալեսը հերքել է այդ մեղադրանքները և միջազգային կազմակերպություններին առաջարկել ընտրական գործընթացների վերստուգում անցկացնել՝ խոստանալով որևէ խարդախություն հայտնաբերելու դեպքում լրացուցիչ ընտրություններ անցկացնել։ Երկրորդ տեղը զբաղեցրած թեկնածու Կառլոս Մեսան կոչ է արել մինչև երկրորդ փուլի անցկացումը շարունակել բողոքի ակցիաները՝ հայտարարելով, որ ինքն ապացույցներ կներկայացնի այն մասին, որ խարդախություն է տեղի ունեցել։ Ընդդիմության առաջնորդները հրաժարվել են Մորալեսի հետ որևէ բանակցություն վարել^[4]։

Բողոքի ժամանակագրություն խմբագրել

Հոկտեմբերի 21 խմբագրել

Ցուցարարները երկրի մի քանի դեպարտամենտում սկսել են հավաքվել ընտրական հանձնաժողովների հաշվիչ կենտրոնների դարպասների մոտ^[5]։ Բոլիվիայի ոստիկանության հրամանատար Վլադիմիր Կալդերոնը հայտարարել է, որ իրենք պատրաստ են եղել ցանկացած իրադարձության, որը կարող է փոխել հասարակական կարգը երկրում այն բանից հետո, երբ որոշ առաջնորդներ քաղաքացիական դիմադրության կոչ են արել^[6]։

Հոկտեմբերի 21-ի առավոտյան Լա Պասում Սոպոկաչի և Միրաֆլորես բնակելի թաղամասերում հայտնաբերվել են քվեաթերթիկներ՝ հօգուտ «սոցիալիզմի շարժման» և ընտրական նյութեր այն մարդկանց ձեռքում, որոնք ընտրական դատարանի պաշտոնատար անձինք չեն եղել։ Սոցիալական ցանցերում տարածվել են քաղաքացիների տեսագրությունները, որտեղ պատկերված է եղել, որ ոստիկանությունն արցունքաբեր գազ է կիրառում այդ բնակելի թաղամասերի բնակիչների դեմ և պաշտպանում ընտրական նյութերն ու ընտրակեղծիքների մեջ կասկածվողներին^[7]։

Սուկրայում բողոքի ցույցերն աստիճանաբար ավելի դաժան են դարձել։ Բռնությունն այնքան ուժեղ է եղել, որ «սոցիալիզմի շարժման» կենտրոնակայանում հրդեհ է բռնկվել, իսկ աշխատավորների միասնական ֆեդերացիայի գրասենյակները հարձակման են ենթարկվել^[8]։ Այդ ամենը ղեկավարում էր նրանց առաջնորդ, սերժանտ Սեսիլիա Կալանին, որը սպիտակ գլխաշոր էր կրում՝ պահանջելով, որ նախագահը հարգի քվեարկությունը^[9]։

Բողոքի ակցիայի մասնակիցները Սուկրե և Թարիջա քաղաքներում հրկիզել են ընտրական հանձնաժողովի շենքերը և քվեատուփերը^[10]։ Պոտոսիում «Պոտոտինիստինայի քաղաքացիական կոմիտեի» երթն ավարտվել է շրջանի ընտրական դատարանի այրմամբ, որի արդյունքում վնասվել են մոտակա տները^[11]։ Ուսանողները խարույկներ են վառել և գրառումներ տեղադրել Կառլոս Մեսի կողմնակիցների և ակտիվիստների համար Presidente, Hotel Real, Campo Ferial de Cochabamba-ի մոտակայքում։ Ոստիկանությունն ուղարկվել է Պոտոսի՝ անվտանգության բարձրացման և դեպարտամենտական ընտրական դատարանի դարպասների մոտ հնարավոր անկարգությունները կանխելու համար, ինչը դատապարտել է ձայների հաշվարկի խախտումները^[12]։

Hotel Real-ւմ բախում էր տեղի ունեցել Մորալեսի հակառակորդների ու կողմնակիցների, ինչպես նաև ոստիկանության միջև։ Ընդդիմության խմբերը արցունքաբեր գազով հարձակման են ենթարկվել իրավապահների կողմից^[13]։ Տասնյակ մարդիկ վիրավորվել են, այդ թվում՝ Սան Անդրեսի ավարտական համալսարանի ռեկտոր Վալդո Ալբարասինը, որը տեղափոխվել է հիվանդանոց^[14]^[15]^[16]։ Դրանից հետո Hotel Presidente-ի համակարգչային կենտրոնը դադարեցրել է ձայների հաշվարկը բողոքների պատճառով^[17]։

Շրջանային ընտրական դատարաններից չորսը դադարեցրել է ձայների հաշվարկը հաշվողական կենտրոններից դուրս գրանցված քաղաքացիների բողոքների պատճառով^[18]։ Կոբիջիի քաղաքապետ Լուիս Գատի Ռիբեյրոն և Պանդոյի նահանգապետ Լուիս Ադոլֆո Ֆլորեսը հարձակման են ենթարկվել մի խումբ ցուցարարների կողմից, և Ֆլորեսը հոսպիտալացվել է^[19]։ Օրուրոյում ոչնչացվել են «Շարժում դեպի սոցիալիզմ» վրանը և Պետնախարարության մեքենան^[20]։

Հոկտեմբերի 22 խմբագրել

Հոկտեմբերի 22-ի լուսադեմին Ուգո Չավեսի արձանի գլուխը հայտնաբերվեց Ռիբերալտայի քաղաքապետ Օմար Նունես Վել Ռոդրիգեսի տան դռան մոտ, այն բանից հետո, երբ ցուցարարները արձանը գցեցին և ջարդեցին^[21]^[22]։ Չավեսը՝ Վենեսուելայի նախկին նախագահը, Մորալեսի ընկերն ու դաշնակիցն էր։ Հոկտեմբերի 21-ին Կոչաբամբայում ուսանողների և ոստիկանության բախում տեղի ունեցավ, Սան Սիմոնի քաղաքապետի համալսարանի 37 ուսանողներ Պլազա Սուկրեում բողոքեցին ընդդեմ ընտրակեղծիքների։ Ոստիկանությունը միջամտեց արցունքաբեր գազով^[23]^[24]։

«Ponchos Rojos» կազմակերպության ղեկավար Էպիֆանիո Ռամոն Մորալեսը հայտարարեց, որ նրանք Լա Պազում երթեր կանցկացնեն՝ ի պաշտպանություն Մորալեսի, ներառյալ ճանապարհների արգելափակումն ու ցանկապատերի ձևավորումը, և զգուշացրեց, որ կպատասխանեն ցուցարարների հարձակումներին^[25]։

Հոկտեմբերի 23 խմբագրել

Կեսօրին մոտ տեղական համալսարանների ֆեդերացիայի ղեկավարները և համալսարանական ուսանողները գրավեցին Թարիհի քաղաքացիական կոմիտեի տարածքը իշխող կուսակցության հետ նրանց քաղաքական մտերմության պատճառով^[26]։

Չուքիսակաայում, Սանտա Կրուսում, Թարիջայում, Բենիում և Կոչաբամբայում սկսվեց բաց հասարակական գործադուլի առաջին օրը։ Կատիա Անտեկերեն պաշտոնական բողոք ներկայացրեց Սանտա Կրուզի Հանցագործության դեմ պայքարի հատուկ ուժերին (FELCC) 21F կուսակցության ներկայացուցիչ Էդուարդո Գուտիերեսի անհետացման կապակցությամբ^[24]^[27]։

Երրորդ Համակարգային շարժման նախագահի թեկնածու և կրթության նախկին նախարար Ֆելիքս Պացին նույնպես դեմ էր, որ իր կուսակցությունը ձայներ փոխանցի իշխող կուսակցությանը Լարեկայա, Կարանավի և Պալոս Բլանկոս նահանգներում^[28]։

Հոկտեմբերի 24 խմբագրել

Չուկիսակիի շրջանային ընտրական դատարանը հայտարարել է, որ ձայների հաշվարկն անցկացվել է Սուդաշես մունիցիպալիտետում, քանի որ բողոքի ակցիաների ընթացքում հրկիզվել են Սուկրե քաղաքի իր օբյեկտները։ Հաշվարկն անցկացվել է «Ապակե տարաներ Բոլիվիայից» հասարակական արտադրական ընկերության նիստերի դահլիճում^[29]։ Նույն կերպ Պոտոսի ընտրական դատարանը դադարեցրել է Լլալագուայի մունիցիպալիտետում վերահաշվարկը՝ առանց ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցության պատվիրակներին ծանուցելու^[30]։ Հաշվարկները ցույց են տվել, որ Սուդաշես և Լլալագուա մունիցիպալիտետներում իշխող կուսակցությունը կարողացել է ստանալ ձայների ավելի քան երկու երրորդը^[31]։

Իշխող «Շարժում դեպի սոցիալիզմ» կուսակցության մի խումբ կողմնակիցներ սեպտեմբերի 14-ին Կոչաբամբայի հրապարակից վտարել են մի խումբ հակառակորդների Մորալեսի հրապարակում ելույթ ունենալուց րոպեներ առաջ։ Գործադուլ հայտարարած հակառակորդները հայտնել են վիրավորանքներ և սպառնալիքներ ստանալու մասին^[32]։

Օրվա ավարտին Սանտա Կրուս քաղաքում բախումներ են գրանցվել Էվո Մորալեսի հաղթանակը սատարողների և երկրորդ փուլ պահանջող մարդկանց միջև։ Նախնական տվյալների համաձայն՝ Էլ Տորնոյի մունիցիպալիտետում բախումների արդյունքում տուժել է մի քանի մարդ^[33]։ Կոչաբամբայում նույնպես բախումներ են տեղի ունեցել ուսանողների և նախագահ Էվո Մորալեսի կողմնակիցների միջև։ Ոստիկանությունը նրանց ցրել է արցունքաբեր գազով։ «Շարժում դեպի սոցիալիզմի» գրոհայինները հայտարարել են, որ նրանք կմնան Կոչաբամբայում՝ զգոն մնալով «մինչ վերջնական արդյունքների ամփոփումը»^[34]։ Սանտա-Կրուսի քաղաքացիական կոմիտեի նախագահ Լուիս Ֆերնանդո Կամաչոն կրկին դիմել է Սանտա-Կրուսի ժողովրդին՝ վերահաստատելով գործադուլի կոչը և նշելով, որ Բոլիվիան չի գնա երկրորդ ընտրությունների նույն ընտրական մարմինների հետ, որոնք վերահսկում էին ընտրական գործընթացը^[35]։

Մադրիդում, Միլանում և Բեռլինում բնակվող որոշ բոլիվիացիներ հանդես են եկել առաջատար թեկնածուների միջև երկրորդ փուլի օգտին^[36]։

Տեղական ժամանակով ժամը 19:00-ին Բազմազգ ընտրական մարմինը հրապարակել է 99.99% ձայների հաշվարկ Բոլիվիայում և արտերկրում, Մորալեսը հավաքել է ավելի քան 40%՝ մյուս թեկնածուներից առաջ անցնելով առնվազն 10,56%-ով^[37]։

Հոկտեմբերի 25 խմբագրել

Ուրբաթ օր՝ արդյունքների պաշտոնապես հայտարարում։ Լատինական Ամերիկայի մի քանի երկիր, ինչպես նաև Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներն և Եվրոպական միությունը կոչ են արել անցկացնել երկրորդ տուրի հանդիպումները։ Հինգշաբթի երեկոյան ցուցարարները հեղեղել են մայրաքաղաքի փողոցները՝ վանկարկելով, քանի որ Բոլիվիան «Կուբա կամ Վենեսուելա չէ», և պետք է անցկացնի երկրորդ տուրի հանդիպումը^[38]։

Հոկտեմբերի 31 խմբագրել

Կառավարությունը հայտարարել է, որ հոկտեմբերի 21-ից բողոքի ակցիաներում զոհվել է առնվազն երկու մարդ, երկուսն էլ Մոնտերո քաղաքում։ Նույն օրը Ամերիկյան պետությունների կազմակերպությունը սկսել է ընտրությունների արդյունքների ստուգում։ Կազմակերպությունում հայտարարել են, որ դրա համար կպահանջվի մինչև 12 օր, իսկ Իսպանիան, Պարագվայը և Մեքսիկան կհետևեն դրան^[39]։

Նոյեմբերի 7 խմբագրել

Բողոքի ակցիաների հետևանքով զոհվածների թիվը հասել Է երեքի, երբ բողոքի ժամանակ սպանվել է Լիմբերտ Գուսման անունով 20-ամյա ուսանողը։

Վինտո քաղաքի քաղաքապետարանը հրկիզվել է ցուցարարների կողմից։ Ընդդիմադիր ցուցարարները նաև հարձակվել են իշխող կուսակցությունից քաղաքապետ Արսեի վրա, նրան փողոցներում ոտաբոբիկ քարշ էին տալիս, կարմիր ներկ լցնում վրան^[40]։

Հոկտեմբերի 8 խմբագրել

Ոստիկանության աշխատակիցները միացել են բողոքի ցույցերին։ Երեկոյան մի քանի մարդ կարող էր դրոշներով ցուցարարների տեսնել ոստիկանության Կոչաբամբայի բաժնի տանիքին, ինչպես նաև Լա Պազում, Սանտա Կրուսում և Սուկրում^[41]^[42]։

Նոյեմբերի 10 խմբագրել

ՄԱԿ-ը հրապարակել է ընտրությունների ընթացքում անցկացված ստուգման հաշվետվությունը։ Զեկույցում տեղեկություններ են պարունակվում լուրջ խախտումների մասին։ Կազմակերպությունում պատմել են, որ վիճակագրորեն քիչ հավանական է, որ Մորալեսն ապահովել է 10 տոկոսանոց ընդմիջում, որն անհրաժեշտ է հաղթանակի համար։ Միջազգային կազմակերպության կարծիքով ընտրությունները պետք է չեղյալ հայտարարվեն այն բանից հետո, երբ հայտնաբերվել են քվեարկության համակարգի հետ կապված «բացահայտ մանիպուլյացիաներ»։ «Համակարգչային համակարգերի մանիպուլյացիան այնքան մեծ է, որ Բոլիվիայի պետությունը պետք է մանրակրկիտ ուսումնասիրի դրանք, որպեսզի հասկանա այս լուրջ գործը և նշանակի պատասխանատու»։

Մորալեսի հրաժարական և ընտրությունների արդյունքների չեղարկում խմբագրել

Նույն օրը զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար գեներալ Ուիլյամս Կալիմանը Մորալեսին խնդրել է հրաժարական տալ, որպեսզի մի քանի շաբաթ տևած բողոքի ակցիաներից հետո «օգնի վերականգնել խաղաղությունն ու կայունությունը»՝ ավելացնելով, որ զինվորականները Բոլիվիայի ժողովրդին կոչ են արել զերծ մնալ բռնությունից և անկարգություններից^[43]։

Այդ հայտարարությունից հետո Մորալեսը ելույթ է ունեցել հեռուստատեսությամբ՝ անհայտ վայրից հայտարարելով իր անհապաղ հրաժարականի մասին^[44]^[45]։ Դրանից հետո Մորալեսը մեկնել է Մեքսիկա, իսկ նրա պաշտոնը ժամանակավորապես զբաղեցրել Է Բոլիվիայի խորհրդարանի փոխխոսնակ Ժանին Անյեսը։

Իրադարձությունների գնահատում խմբագրել

Բոլիվիայում կատարված իրադարձությունները բացասաբար են ընդունել Լատինական Ամերիկայի այնպիսի երկրների առաջնորդներ, ինչպիսիք են Արգենտինան, Վենեսուելան, Նիկարագուան, Կուբան և Մեքսիկան։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարել է, որ Բոլիվիայի իրադարձությունները զարգացել են «պետական հեղաշրջման ուղեգծով», և երկրի քաղաքական ուժերին կոչ է արել սահմանադրական ելք գտնել ներքաղաքական ճգնաժամից։ ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, որ Ռուսաստանի իշխանությունները հույս ունեն, որ Բոլիվիայում իրավիճակը կկարգավորվի օրենքի հիման վրա և առանց երրորդ երկրների միջամտության։

Վերջերս կալանքից ազատված Բրազիլիայի նախկին նախագահ Լուիս Ինասիու Լուլա դա Սիլվան, որը դատապարտվել էր կոռուպցիայի համար, նույնպես Բոլիվիայի իրադարձությունները հեղաշրջում է անվանել։ Սակայն Բրազիլիայի արտաքին գործերի նախարար Էռնեստ Արաուժուն հայտարարել է, որ Բոլիվիայի իրադարձությունները հեղաշրջում չի կարելի անվանել, քանի որ «ընտրությունների զանգվածային կեղծման փորձը Էվո Մորալեսին զրկել է օրինականացումից»։ Իսկ Բրազիլիայի նախագահ Ժաիր Բոլսոնարուն նույնիսկ ցանկություն է հայտնել հրաժարվել էլեկտրոնային ընտրությունների համակարգից հօգուտ սովորական քվեաթերթիկների, քանի որ դա նվազեցնում է մանիպուլյացիաների հնարավորությունը^[46]։

Ցուցարարները դուրս են եկել փողոցներ, որպեսզի տոնեն նախագահի հրաժարականը՝ բղավելով «Այո՛, մենք կարող ենք»^[47]։ Ոստիկանությունը հեռացել Է Լա-Պասի փողոցներից, քանի որ ամբոխը ողջունել է իշխանության հանձնումը հրավառությամբ, իսկ այդ ժամանակ մյուսները թալանել են խանութները^[48]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

[:12-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Frances Jenner (2019 թ․ նոյեմբերի 27). «Excessive police violence in protests cause deaths and thousands of injuries» (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 29-ին.

[автоссылка1-2] 2,0 ^2,1 Денисенко К. Оппозиция в погонах // Эксперт. - 2019. - № 47. - С. 47.

[3] Денисенко К. Оппозиция в погонах // Эксперт. - 2019. - № 47. - С. 46.

[4] В Боливии оппозиция отказалась от переговоров с Моралесом

[5] Vigilias se masifican en los centros de cómputo del país

[6] Enfrentamientos entre la policía y manifestantes en La Paz tras las elecciones en Bolivia

[7] Encuentran papeletas marcadas a favor del MAS en La Paz

[автоссылка2-8] Incendian el TED y casa de campaña del MAS en Sucre

[9] Sucre: Mujeres policías marchan y piden calma

[10] Incendian tribunales electorales en Sucre y Tarija (vídeos)

[11] Incendian el edificio del tribunal electoral de Potosí

[12] Policías llegan a Potosí y persiste la vigilia en el TED

[13] Se registran enfrentamientos entre militantes del MAS y de CC en la sede de cómputo

[14] Un rector universitario boliviano sufrió una brutal agresión mientras se manifestaba en La Paz

[15] Waldo Albarracín se recupera tras agresión en La Paz

[16] El rector Waldo Albarracín es herido durante las protestas

[17] Suspenden el conteo de votos en La Paz debido a las protestas de los ciudadanos

[18] Suspenden el conteo de votos en cuatro departamentos por manifestaciones

[19] Alcalde de Cobija y Gobernador de Pando sufren ataques a sus domicilios

[20] Caos en Oruro por resultados adelantados

[21] El polémico monumento a Hugo Chávez que fue derribado en Riberalta

[22] Con una soga al cuello y sin pies, derriban una estatua de Hugo Chávez en Bolivia

[23] TED y Policía evalúan destrozos en el campo ferial de Alalay

[lostiempos.com-24] 24,0 ^24,1 UMSS: estudiantes protestan contra presunto fraude y policías intervienen con gases lacrimógenos

[25] Ponchos rojos amenazan con armas y chicotes para defender a Evo

[26] Universitarios toman Comité Cívico de Tarija

[27] Formalizan denuncia por desaparición de activista en Santa Cruz

[28] Patzi denuncia que sus votos pasaron al MAS

[29] TED de Chuquisaca retoma cómputo oficial en Zudáñez

[30] Recuento se hizo en Llallagua sin la publicidad que exige la Ley

[31] El cómputo de votos de Chuquisaca se realiza en un bastión del MAS

[32] Afines al MAS desalojaron a opositores de la plaza 14 de Septiembre en Cochabamba

[33] Se registran graves enfrentamientos civiles en Santa Cruz

[34] Simpatizantes de Evo se enfrentan a estudiantes en la plazuela Bush y anuncian vigilia permanente

[35] Santa Cruz no levanta la medida y se alista para encarar el tercer día en paro

[36] Residentes bolivianos en Europa se manifiestan en defensa de su voto y piden segunda vuelta

[37] Cómputo da a Evo la victoria irreversible en primera vuelta

[38] Bolivia election: Protests in La Paz over result

[39] Bolivia's post-election clashes turn deadly as two are killed

[40] Bolivia mayor has hair forcibly cut by crowd of protesters

[41] Bolivian police seen joining scattered anti-Morales protests

[42] Bolivian police 'mutiny' in opposition to Evo Morales

[43] Bolivia's Morales resigns after protests, lashes out at 'coup'

[44] Bolivia's beleaguered President Morales announces resignation

[45] Bolivia's president resigns after re-election triggered deadly protests

[46] Моралес ушел, но может и вернуться

[47] Bolivian President Evo Morales resigns amid election protests

[48] Evo Morales of Bolivia Accepts Asylum in Mexico

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]