Բենզիլբենզոատ
Բենզիլբենզոատ, վաճառվում է Սկաբանկա բրենդի անվան տակ, համարվում է բուժում և միջոց միջատների դեմ[1]։ Որպես բուժման միջոց` այն օգտագործվում է քոսը և ոջիլը բուժելու համար[2]։ Քոսի համար սովորաբար նախընտրելի է պերմետրինը կամ մալաթիոնը[3]։ Այն օգտագործվում է մաշկի համար որպես լոսյոն[2]։ Սովորաբար անհրաժեշտ է լինում կիրառել երկուսից երեք անգամ[2]։
Նույնացուցիչներ | |
---|---|
CAS համար | 120-51-4 |
PubChem CID | 2345 |
DrugBank | DB00676 |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.004.003 |
Կողմնակի ազդեցություն կարող է լինել մաշկի գրգռվածությունը[2]։ Այն խորհուրդ չի տրվում օգտագործել երեխաների համար[3]։ Այն նաև օգտագործվում է կենդանիների համար, սակայն այն համարվում է թունավոր նաև կատուների համար[1], քանի որ նրա ազդման մեխանիզմը այնքան էլ պարզ չէ[4]։
Բենզիլբենզոատը առաջին անգամ բժշկական տեսանկյունից ուսումնասիրվել է 1918 թվականին[1]։ Այն գրանցված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության՝ հիմնական և արդյունավետ դեղամիջոցների ցանկում՝ որպես ամենաարդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոց, որն անհրաժեշտ է առողջապահական համակարգում[5]։ Բենզիլբենզոատը հասանելի է որպես ունիվերսալ բուժում[3]։ Մեծածախ գնման դեպքում զարգացող երկրներում արժեքը կազմում է մոտավորպես 0.21 - 0.53 ԱՄՆ դոլար՝ 100 մլ-ի համար[6]։ Միացյալ նահանգներում այն հասանելի չէ բժշկության մեջ[1]։ Միացյալ թագավորությունում Առողջապահության պետական կազմակերպությունը դեղամիջոցի համար սահմանել է հետևյալ գինը՝ 500 մլ դեղաչափի համար 2.50 £[3]։
Կիրառում
խմբագրելԲժշկության մեջ
խմբագրելԲենզիլբենզոատը մարդկանց համար արդյունավետ և մատչելի միջոց է՝ տեղային քոսի բուժման համար[7]։ Այն ունի ընդլայնող ու հակասպազմատիկ ազդեցություն և մտնում է բրոնխիալ ասթմայի և կապույտ հազի համար նախատեսված դեղամիջոցների բաղադրության մեջ[8]։ Ինչպես նաև օգտագործվում է հիպոգոնադիզմի բուժման ժամանակ՝ որոշ դեղամիջոցներում օգտագործելով որպես տեստոստերոնի փոխարինող[9]։
Բենզիլբենզոատը անասնաբուժական հիվանդանոցներում օգտագործում են քոսի դեմ[10]։
Ոչ բժշկական
խմբագրելԲենզիլբենզոատը համարվում է վանող միջոց՝ տզերի, մժեղների համար[10]։ Այն նաև օգտագործվում է երանգային նյութ, լուծողական նյութ ցելյուլոզի արտադրությունում, օծանելիքի արտադրությունում՝ որպես հոտը ֆիքսող նյութ[11]։
Կողմնակի ազդեցություններ
խմբագրելԲենզիլբենզոատն ունի ցածր տոքսիկություն լաբորատոր կենդանիների վրա։ Այն արագ հիդրոլիզվում է բենզոյաթթվի և բենզիլ սպիրտի հետ։ Բենզիլ սպիրտը հետագայում վերածվում է բենզոյաթթվի։ Կոնյուգացված բենզոյաթթուն (հիպուրոնաթթուն և գլյուկուրոնիդը բենզոյաթթվի) արագ անցնում է մեզի մեջ[1]։ Մեծ դեղաչափերը լաբորատորիայի կենդանիների մոտ հանգեցնում է գերգրգռվածության, կոորդինացիայի կորստի, ատաքսիայի (համաչափ շարժումներ կատարելու կարողության կորուստ), ջղաձգության, շնչառական կաթվածի[10]։
Քոսի դեմ պայքարելու համար, տեղային օգտագործման ժամանակ բենզիլբենզոատը կարող է առաջացնել մաշկի գրգռվածություն[7]։ Դեղամիջոցի չարաշահման արդյունքում հնարավոր է դիտվի ալերգիկ ռեակցիա, նաև եղնջացանի առաջացում[12][13]։
Որոշ դեղամիջողներում այն օգտագործում են որպես տեստոստերոնին փոխարինող, սակայն Ավստրալիայում բենզիլբենզոատը հայտարարել են անաֆիլաքսիայի պատճառ[14]։ Բայերը այս տվյալը բժշկական աշխատողների համար ներառում է որպես տեղեկություն, որպեսզի բժիշկները իմանան «դեղի ալերգիկ լուրջ ռեակցիաներ առաջացնելու պոտենցիալի» մասին[9]։
Քիմիա
խմբագրելԲենզիլբենզոատը C6H5CH2O2CC6H5 բանաձևով օրգանական միացություն է։ Այն բարդ էսթեր է՝ կազմված բենզիլ սպիրտից և բենզոյաթթվից։ Այն մածուցիկ հեղուկի կամ կոշտ փաթիլների տեսքով է, քաղցր-բալզամիկային բույրով։ Այն առաջանում է բույսերի ծաղիկների մեծամասնության մոտ (օրինակ բրաբիոնի, հակինթի) և մտնում է բալզամների բաղադրության մեջ[11][15]։
Արտադրություն
խմբագրելԲենզիլբենզոատը ստանում են նատրիումի բենզոատի և բենզիլ սպիրտի փոխազդեցությունից, կամ մեթիլ բենզոատի և բենզիլ սպիրտի տրանսէսթերացման եղանակով[8]։ Սա բենզոյաթթվի սինթեզի ռեակցիայի արդյունքն է՝ տոլուոլի օքսիդացման միջոցով[11]։ Այն կարող է ստացվել նաև Տիշչենկոյի ռեակցիայի միջոցով, օգտագործելով բենզալդեհիդ և նատրիումի բենզիլատ(ստացվել է նատրիումից և բենզիլ սպիրտից)՝ որպես կատալիզատոր[16]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Knowles, Charles O. (1991). «22.4.2 Benzyl Benzoate». In Hayes, Wayland J.; Laws, Edward R. (eds.). Handbook of Pesticide Toxicology, Volume 3: Classes of Pesticides. Academic Press. էջեր 1505–1508. ISBN 0123341639.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջ 311. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 British national formulary : BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. էջ 836. ISBN 9780857111562.
- ↑ Bowman, Dwight D. (2009). Georgis' Parasitology for Veterinarians (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. էջ 262. ISBN 1416044124.
- ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «Benzyl Benzoate». International Drug Price Indicator Guide. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-22-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
- ↑ 7,0 7,1 D.A. Burns (2010), «Diseases Caused by Arthropods and Other Noxious Animals», in Tony Burns; և այլք: (eds.), Rook's Textbook of Dermatology, vol. 2 (8th ed.), Wiley-Blackwell, էջ 38.41
- ↑ 8,0 8,1 Brühne, Friedrich; Wright, Elaine (2000 թ․ հունիսի 15). «Benzyl Alcohol». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley. doi:10.1002/14356007.a04_001.
- ↑ 9,0 9,1 «Nebido Monograph – Information for Health Care Professionls». Bayer. 2016. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Shaikh, Jamaluddin (2005). «Benzyl Benzoate». In Wexler, Philip (ed.). Encyclopedia of Toxicology. Vol. 1 (2nd ed.). Elsevier. էջեր 264–265.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Maki, Takao; Takeda, Kazuo (2000 թ․ հունիսի 15). «Benzoic Acid and Derivatives». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley. doi:10.1002/14356007.a03_555.
- ↑ «Benzocaine-Benzyl Benzoate Topical: Side Effects». WebMD. 2016. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Benzyl Benzoate (Topical route)». PubMed Health at the United States National Library of Medicine. 2016 թ․ հոկտեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
- ↑ Ong, G. S. Y.; Somerville, C. P.; Jones, T. W.; Walsh, J. P. (2012). «Anaphylaxis Triggered by Benzyl Benzoate in a Preparation of Depot Testosterone Undecanoate». Case Rep Med. 2012. doi:10.1155/2012/384054. PMC 3261473. PMID 22272209. 384054. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 16-ին.
{{cite journal}}
: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link) - ↑ Fahlbusch, Karl-Georg; Hammerschmidt, Franz‐Josef; Panten, Johannes; Pickenhagen, Wilhelm; Schatkowski, Dietmar; Bauer, Kurt; Garbe, Dorothea; Surburg, Horst (2003 թ․ հունվարի 15). «Flavors and Fragrances». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley. doi:10.1002/14356007.a11_141.
- ↑ Brühne, Friedrich; Wright, Elaine (2011 թ․ հոկտեմբերի 15). «Benzaldehyde». Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley. doi:10.1002/14356007.a03_463.pub2.