Բենզիլբենզոատ
Բենզիլբենզոատ, վաճառվում է Սկաբանկա բրենդի անվան տակ, համարվում է բուժում և միջոց միջատների դեմ[1]։ Որպես բուժման միջոց` այն օգտագործվում է քոսը և ոջիլը բուժելու համար[2]։ Քոսի համար սովորաբար նախընտրելի է պերմետրինը կամ մալաթիոնը[3]։ Այն օգտագործվում է մաշկի համար որպես լոսյոն[2]։ Սովորաբար անհրաժեշտ է լինում կիրառել երկուսից երեք անգամ[2]։
![]() | |
Նույնացուցիչներ | |
CAS համար | 120-51-4 |
PubChem CID | 2345 |
DrugBank | 00676 |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.004.003 ![]() |
Կողմնակի ազդեցություն կարող է լինել մաշկի գրգռվածությունը[2]։ Այն խորհուրդ չի տրվում օգտագործել երեխաների համար[3]։ Այն նաև օգտագործվում է կենդանիների համար, սակայն այն համարվում է թունավոր նաև կատուների համար[1], քանի որ նրա ազդման մեխանիզմը այնքան էլ պարզ չէ[4]։
Բենզիլբենզոատը առաջին անգամ բժշկական տեսանկյունից ուսումնասիրվել է 1918 թվականին[1]։ Այն գրանցված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության՝ հիմնական և արդյունավետ դեղամիջոցների ցանկում՝ որպես ամենաարդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոց, որն անհրաժեշտ է առողջապահական համակարգում[5]։ Բենզիլբենզոատը հասանելի է որպես ունիվերսալ բուժում[3]։ Մեծածախ գնման դեպքում զարգացող երկրներում արժեքը կազմում է մոտավորպես 0.21 - 0.53 ԱՄՆ դոլար՝ 100 մլ-ի համար[6]։ Միացյալ նահանգներում այն հասանելի չէ բժշկության մեջ[1]։ Միացյալ թագավորությունում Առողջապահության պետական կազմակերպությունը դեղամիջոցի համար սահմանել է հետևյալ գինը՝ 500 մլ դեղաչափի համար 2.50 £[3]։
Կիրառում Խմբագրել
Բժշկության մեջ Խմբագրել
Բենզիլբենզոատը մարդկանց համար արդյունավետ և մատչելի միջոց է՝ տեղային քոսի բուժման համար[7]։ Այն ունի ընդլայնող ու հակասպազմատիկ ազդեցություն և մտնում է բրոնխիալ ասթմայի և կապույտ հազի համար նախատեսված դեղամիջոցների բաղադրության մեջ[8]։ Ինչպես նաև օգտագործվում է հիպոգոնադիզմի բուժման ժամանակ՝ որոշ դեղամիջոցներում օգտագործելով որպես տեստոստերոնի փոխարինող[9]։
Բենզիլբենզոատը անասնաբուժական հիվանդանոցներում օգտագործում են քոսի դեմ[10]։
Ոչ բժշկական Խմբագրել
Բենզիլբենզոատը համարվում է վանող միջոց՝ տզերի, մժեղների համար[10]։ Այն նաև օգտագործվում է երանգային նյութ, լուծողական նյութ ցելյուլոզի արտադրությունում, օծանելիքի արտադրությունում՝ որպես հոտը ֆիքսող նյութ[11]։
Կողմնակի ազդեցություններ Խմբագրել
Բենզիլբենզոատն ունի ցածր տոքսիկություն լաբորատոր կենդանիների վրա։ Այն արագ հիդրոլիզվում է բենզոյաթթվի և բենզիլ սպիրտի հետ։ Բենզիլ սպիրտը հետագայում վերածվում է բենզոյաթթվի։ Կոնյուգացված բենզոյաթթուն (հիպուրոնաթթուն և գլյուկուրոնիդը բենզոյաթթվի) արագ անցնում է մեզի մեջ[1]։ Մեծ դեղաչափերը լաբորատորիայի կենդանիների մոտ հանգեցնում է գերգրգռվածության, կոորդինացիայի կորստի, ատաքսիայի (համաչափ շարժումներ կատարելու կարողության կորուստ), ջղաձգության, շնչառական կաթվածի[10]։
Քոսի դեմ պայքարելու համար, տեղային օգտագործման ժամանակ բենզիլբենզոատը կարող է առաջացնել մաշկի գրգռվածություն[7]։ Դեղամիջոցի չարաշահման արդյունքում հնարավոր է դիտվի ալերգիկ ռեակցիա, նաև եղնջացանի առաջացում[12][13]։
Որոշ դեղամիջողներում այն օգտագործում են որպես տեստոստերոնին փոխարինող, սակայն Ավստրալիայում բենզիլբենզոատը հայտարարել են անաֆիլաքսիայի պատճառ[14]։ Բայերը այս տվյալը բժշկական աշխատողների համար ներառում է որպես տեղեկություն, որպեսզի բժիշկները իմանան «դեղի ալերգիկ լուրջ ռեակցիաներ առաջացնելու պոտենցիալի» մասին[9]։
Քիմիա Խմբագրել
Բենզիլբենզոատը C6H5CH2O2CC6H5 բանաձևով օրգանական միացություն է։ Այն բարդ էսթեր է՝ կազմված բենզիլ սպիրտից և բենզոյաթթվից։ Այն մածուցիկ հեղուկի կամ կոշտ փաթիլների տեսքով է, քաղցր-բալզամիկային բույրով։ Այն առաջանում է բույսերի ծաղիկների մեծամասնության մոտ (օրինակ բրաբիոնի, հակինթի) և մտնում է բալզամների բաղադրության մեջ[11][15]։
Արտադրություն Խմբագրել
Բենզիլբենզոատը ստանում են նատրիումի բենզոատի և բենզիլ սպիրտի փոխազդեցությունից, կամ մեթիլ բենզոատի և բենզիլ սպիրտի տրանսէսթերացման եղանակով[8]։ Սա բենզոյաթթվի սինթեզի ռեակցիայի արդյունքն է՝ տոլուոլի օքսիդացման միջոցով[11]։ Այն կարող է ստացվել նաև Տիշչենկոյի ռեակցիայի միջոցով, օգտագործելով բենզալդեհիդ և նատրիումի բենզիլատ(ստացվել է նատրիումից և բենզիլ սպիրտից)՝ որպես կատալիզատոր[16]։
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Knowles Charles O. (1991)։ «22.4.2 Benzyl Benzoate»։ in Hayes Wayland J., Laws Edward R.։ Handbook of Pesticide Toxicology, Volume 3: Classes of Pesticides։ Academic Press։ էջեր 1505–1508։ ISBN 0123341639
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 WHO Model Formulary 2008։ World Health Organization։ 2009։ էջ 311։ ISBN 9789241547659։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 British national formulary : BNF 69 (69 ed.)։ British Medical Association։ 2015։ էջ 836։ ISBN 9780857111562
- ↑ Bowman Dwight D. (2009)։ Georgis' Parasitology for Veterinarians (անգլերեն)։ Elsevier Health Sciences։ էջ 262։ ISBN 1416044124
- ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)»։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ «Benzyl Benzoate»։ International Drug Price Indicator Guide։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ 7,0 7,1 D.A. Burns (2010), «Diseases Caused by Arthropods and Other Noxious Animals», in Tony Burns, Rook's Textbook of Dermatology, 2 (8th տպ.), Wiley-Blackwell, p. 38.41
- ↑ 8,0 8,1 Brühne Friedrich, Wright Elaine (հունիսի 15, 2000)։ «Benzyl Alcohol»։ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry։ Wiley։ doi:10.1002/14356007.a04_001
- ↑ 9,0 9,1 «Nebido Monograph – Information for Health Care Professionls»։ Bayer։ 2016։ Արխիվացված օրիգինալից հոկտեմբերի 19, 2016-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 19, 2016
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Shaikh Jamaluddin (2005)։ «Benzyl Benzoate»։ in Wexler Philip։ Encyclopedia of Toxicology 1 (2nd ed.)։ Elsevier։ էջեր 264–265
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Maki Takao, Takeda Kazuo (հունիսի 15, 2000)։ «Benzoic Acid and Derivatives»։ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry։ Wiley։ doi:10.1002/14356007.a03_555
- ↑ «Benzocaine-Benzyl Benzoate Topical: Side Effects»։ WebMD։ 2016։ Արխիվացված օրիգինալից հոկտեմբերի 19, 2016-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 19, 2016
- ↑ «Benzyl Benzoate (Topical route)»։ PubMed Health at the United States National Library of Medicine։ հոկտեմբերի 1, 2016։ Արխիվացված օրիգինալից սեպտեմբերի 10, 2017-ին։ Վերցված է հոկտեմբերի 19, 2016
- ↑ Ong G. S. Y., Somerville C. P., Jones T. W., Walsh J. P. (2012)։ «Anaphylaxis Triggered by Benzyl Benzoate in a Preparation of Depot Testosterone Undecanoate»։ Case Rep Med 2012։ PMC 3261473։ PMID 22272209։ doi:10.1155/2012/384054։ 384054։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-19-ին։ Վերցված է 2019-02-16
- ↑ Fahlbusch Karl-Georg, Hammerschmidt Franz‐Josef, Panten Johannes, Pickenhagen Wilhelm, Schatkowski Dietmar, Bauer Kurt, Garbe Dorothea, Surburg Horst (հունվարի 15, 2003)։ «Flavors and Fragrances»։ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry։ Wiley։ doi:10.1002/14356007.a11_141
- ↑ Brühne Friedrich, Wright Elaine (հոկտեմբերի 15, 2011)։ «Benzaldehyde»։ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry։ Wiley։ doi:10.1002/14356007.a03_463.pub2