Բենզիլ սպիրտ

քիմիական միացություն

Բենզիլ սպիրտ, ֆենիլկարբինոլ, պարզ արոմատիկ սպիրտ է, քիմիական բանաձևն է՝ [4]։

Բենզիլ սպիրտ
Изображение химической структуры
Benzyl-alcohol-3D-vdW.png
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումբենզիլ սպիրտ
Քիմիական բանաձևC₇H₈O
Մոլային զանգված1,8E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն1,045 գ/սմ³ գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան−15 °C[2] °C
Եռման ջերմաստիճան205 °C °C
Քիմիական հատկություններ
pKa15,4[3]
Դասակարգում
CAS համար100-51-6
PubChem244
EINECS համար202-859-9
SMILESC1=CC=C(C=C1)CO
ЕС202-859-9
RTECSDN3150000
ChEBI13860335
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ֆիզիկական հատկություններԽմբագրել

Անգույն հեղուկ է, թույլ հաճելի հոտով։ Եռում է 205,8 °C ջերմաստիճանում[5]։ Խտությունը 1045,5 կգ/մ3(1,0455 գ/սմ3) է՝ 20 °C ջերմաստիճանում[6]։ Բենզիլ սպիրտը լավ է լուծվում օրգանական լուծիչներում և հեղուկ ամոնիակում կամ հեղուկ ծծմբային գազում։ 100 գ ջրում լուծվում է 4 գ բենզիլ սպիրտ[7]։

Քիմիական հատկություններԽմբագրել

Բենզիլ սպիրտը փոխազդում է ալկալիական և հողալկալիական մետաղների հետ[8][9]։

  • 2C6H5CH2OH + 2Na → 2C6H5CH2ONa + H2

Առաջանում է նատրիումի բենզալատ[10]։ Փոխազդում է ֆոսֆորի եռքլորիդի հետ, առաջացնելով բենզիլքլորիդ[11][12]։

  • 3C6H5CH2OH + PCl3 → 3C6H5CH2Cl + H3PO3

Փոխազդում է քացախաթթվի անհիդրիդի հետ, առաջացնելով քացախաթթվի բենզիլ եթեր՝ բենզիլացետատ։

Տարածվածությունը բնության մեջԽմբագրել

Ազատ վիճակում կամ բարդ եթերների ձևով (սալիցիլաթթվի, բենզոյաթթվի, քացախաթթվի և այլն) բենզիլ սպիրտը գտնվում է եթերայուղերում, օրինակ՝ ժասմինի, պերուական բալզամի և այլ եթերայուղերի մեջ[13]։

ԿիրառությունԽմբագրել

Բենզիլ սպիրտը կիրառվում է պարֆումերիայում, նաև որպես լուծիչ տարբեր ներկանյութերի համար[14]։ Կիրառվում է դեղերի սինթեզում։ Հանդիսանում է սննդային հավելանյութ[15][16]։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. 1,0 1,1 benzyl alcohol
  2. 2,0 2,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
  3. https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/r?dbs+hsdb:@term+@rn+@rel+100-51-6
  4. benzyl alcohol, արխիվացված օրիգինալից 2009-07-26-ին, https://web.archive.org/web/20090726101848/http://sitem.herts.ac.uk/aeru/footprint/en/Reports/953.htm, վերցված է 2015-07-10 .
  5. Benzyl alcohol, chemicalland21.com, http://www.chemicalland21.com/industrialchem/solalc/BENZYL%20ALCOHOL.htm .
  6. Prescribing Information for Ulesfia Lotion, Sciele Pharmaceuticals, Inc., April 2009, արխիվացված օրիգինալից 2017-08-09-ին, https://web.archive.org/web/20170809041510/http://www.ulesfialotion.com/pdf/Ulesfia_pi.pdf, վերցված է 2009-08-29 .
  7. The Beaver: Its Life and Impact. Dietland Muller-Schwarze, 2003, page 43 (book at google books)
  8. A. D. Wissner-Gross, "Dielectrophoretic reconfiguration of nanowire interconnects(չաշխատող հղում)", Nanotechnology 17, 4986–4990 (2006).
  9. Nanowires get reconfigured, Nanotechweb.org, հոկտեմբերի 19, 2006, արխիվացված օրիգինալից 2010-10-28-ին, https://web.archive.org/web/20101028064134/http://nanotechweb.org/cws/article/lab/26192, վերցված է 2015-07-10 .
  10. Friedrich Brühne; Elaine Wright (2007), «Benzyl Alcohol», Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (7th տպ.), Wiley, pp. 7–8 
  11. Carl R. Baum (2008), «Examples of mass exposures involving the pediatric population», in Jerrold B. Leikin; Frank P. Paloucek, Poisoning and Toxicology Handbook (4th տպ.), Informa, p. 726 
  12. Juan Gershanik et al. (1982), «The gasping syndrome and benzyl alcohol poisoning.», N Engl J Med 307: 1384–8, doi:10.1056/nejm198211253072206 
  13. OrgSynth | last1 = Furuta | first1 = Kyoji | last2 = Gao | first2 = Qing-Zhi | last3 = Yamamoto | first3 = Hisashi | title = Chiral (Acyloxy)borane Complex-Catalyzed Asymmetric Diels-Alder Reaction: (1R)-1,3,4-Trimethyl-3-Cyclohexene-1-Carboxaldehyde | prep = cv9p0722 | volume = 72 | pages = 86 | year = 1995 | collvol = 9 | collvolpages = 722}}.
  14. Swarupa G Kulkarni; Harihara M Mehendale (2005), «Benzyl Alcohol», Encyclopedia of Toxicology, 1 (2nd տպ.), Elsevier, pp. 262–264 
  15. E1519
  16. EJ Curry; EM Warshaw (2005), «Benzyl alcohol allergy: importance of patch testing with personal products.», Dermatitis (16): 203–8 
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 391