Արկադի Շեր
Արկադի Սոլոմոնովիչ Շեր (ռուս.՝ Аркадий Соломонович Шер, մայիսի 29, 1934, Մոսկվա, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 7, 2018, Մոսկվա, Ռուսաստան), ռուս նկարիչ-մուլտիպլիկատոր, բեմադրող նկարիչ, մուլտիպլիկացիայի ռեժիսոր, նկարազարդող, սցենարիստ և գրող։
Արկադի Շեր | |
---|---|
Ծննդյան թիվ՝ | մայիսի 29, 1934 |
Ծննդավայր՝ | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
Վախճանի թիվ՝ | օգոստոսի 7, 2018 (84 տարեկան) |
Վախճանի վայր՝ | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Քաղաքացիություն՝ | ԽՍՀՄ Ռուսաստան |
Մասնագիտություն՝ | նկարիչ, գրող, ռեժիսոր, մուլտիպլիկատոր և սցենարիստ |
IMDb։ | ID 2187165 |
Կենսագրություն
խմբագրելԱրկադի Շերը ծնվել է 1934 թվականի մայիսի 29-ին Մոսկվայում։ Դպրոցի յոթերորդ դասարանն ավարտելուց հետո տեղափոխվել է երկաթուղային տեխնիկում։ Ծառայել է ԽՍՀՄ ռազմածովային նավատորմում։ Զորացրվելուց հետո աշխատել է որպես գծագրող նախագծային ինստիտուտում[1]։
1959 թվականին ընդունվել է «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիա որպես նկարիչ (художник-прорисовщик)[1]։ Այդ պաշտոնում աշխատելու ութ տարիների ընթացքում (1959-1967) մասնակցել է շուրջ 40 ֆիլմերի ստեղծմանը[2]։
Հետագայում դարձել է բեմադրող նկարչի օգնական (1967—1979), ապա բեմադրող նկարիչ (1979-1992) նույն ստուդիայում։ Բեմադրող նկարչի պաշտոնում Արկադի Շերի նորամուտային աշխատանքը եղել է «Переменка № 2» մուլտֆիլմը (1979, ռեժիսոր՝ Եֆիմ Գամբուրգ)։
Առավել հայտնի են Արկադի Շերի՝ ռեժիսոր Վլադիմիր Պոպովի հետ ստեղծած աշխատանքները, որի հետ նա աշխատել է Էդուարդ Ուսպենսկու վիպակի հիման վրա նկարահանված և Պրոստոկվաշինո գյուղի մասին պատմող անիմացիոն եռագրության երկրորդ և երրորդ մասերի վրա։ Արկադի Շերը զգալիորեն փոխել է բոլոր կերպարների վիզուալ կերպարները «Երեքը Պրոստոկվաշինոյից» (ռուս.՝ «Трое из Простоквашино», 1978) առաջին սերիայի համեմատությամբ, որի բեմադրող նկարիչները եղել են Նիկոլայ Երիկալովն[3] ու Լևոն Ծաչատրյանը։ 1980 թվականին թողարկվել է «Արձակուրդները Պրոստոկվաշինոյում» (ռուս.՝ «Каникулы в Простоквашино»), 1984 թվականին՝ «Ձմեռը Պրոստոկվաշինոյում» (ռուս.՝ «Зима в Простоквашино») սերիան (բեմադրող նկարիչ Ալեքսանդր Վինոկուրովի հետ համատեղ)։
Արկադի Շերն աշխատել է Վլադիմիր Պոպովի այնպիսի մուլտֆիլմերի վրա, ինչպիսիք են՝ «Վասյա Կուրոլեսովի արկածները» (ռուս.՝ «Приключения Васи Куролесова»,1981), «Երկուսից հինգ» (ռուս.՝ «От двух до пяти», 1983), «Մենք Շերլոկ Հոլմսի հետ» (ռուս.՝ «Мы с Шерлоком Холмсом», 1985) և «Ակադեմիկոս Իվանով» (ռուս.՝ «Академик Иванов», 1986)։
Դրանից բացի, Արկադի Շերը եղել է այնպիսի մուլտֆիլմերի բեմադրող նկարիչ, ինչպիսիք են՝ «Ինչպես ավանակը տխրությամբ հիվանդացավ» (ռուս.՝ «Как ослик грустью заболел», 1987, ռեժիսոր՝ Յուրի Պրիտկով), «Կատուն, որը կարողանում էր երգել» (ռուս.՝ «Кот, который умел петь», 1988, Նաթան Լերներ), «Кважды ква»[4] (1990, Ելենա Ֆեոդորովա[5]) և այլն։
1992 թվականին Արկադի Շերը եզակի անգամ հանդես է եկել որպես ռեժիսոր՝ իր սցենարով բեմադրելով «Պատահար ճահիճում» (ռուս.՝ «Случай на болоте») մուլտֆիլմը՝ երեք սյուժեներից մեկը, որ ներառվել է «Ուրախ կարուսել» մանկական մուլտիպլիկացիոն հանդեսի 24-րդ թողարկումում։
Արկադի Շերը հեղինակել է «Тридесятые сказки, или Вот такие пирожки» (1990), «Попался волчок на крючок» (1990) և «Пять минут до счастья» (2008) մանկական գրքերը, որոնք ինքն էլ նկարազարդել է։
2014 թվականին լույս է ընծայել «Հայացք պատուհանից» (ռուս.՝ «Взгляд из окна») հուշերի գիրքը։
Եղել է Ռուսաստանի կինեմատոգրաֆիստների միության անիմացիոն կինոյի հանձնաժողովի անդամ[1]։ Համագործակցել է Քրիսթմաս Ֆիլմզ ստուդիայի հետ։
Արկադի Շերը մահացել է 2018 թվականի օգոստոսի 7-ին Մոսկվայում երկարատև հիվանդությունից հետո։ Թաղվել է Դոլգոպրուդնենսկի գերեզմանատանը[6]։
Ֆիլմագրություն
խմբագրելՌեժիսոր
խմբագրել- 1992 – «Ուրախ կարուսել» № 24։ Պատահար ճահիճում (ռուս.՝ «Весёлая карусель № 24. Случай на болоте»)
Բեմադրող նկարիչ
խմբագրել- 1979 «Переменка № 2»[7]
- 1980 – Արձակուրդները Պրոստոկվաշինոյում (ռուս.՝ Каникулы в Простоквашино)
- 1981 – Վասյա Կուրոլեսովի արկածները (ռուս.՝ Приключения Васи Куролесова)
- 1982 – Քաղցր աղբյուրը (ռուս.՝ Сладкий родник)
- 1983 – Երկուսից հինգ (ռուս.՝ От двух до пяти)
- 1984 – Ձմեռը Պրոստոկվաշինոյում (ռուս.՝ Зима в Простоквашино)
- 1985 – Մենք Շերլոկ Հոլմսի հետ (ռուս.՝ Мы с Шерлоком Холмсом)
- 1986 – Ակադեմիկոս Իվանով (ռուս.՝ Академик Иванов)
- 1987 – Ինչպես ավանակը տխրությամբ հիվանդացավ (ռուս.՝ Как ослик грустью заболел)[8]
- 1988 – Կատուն, որը կարողանում էր երգել (ռուս.՝ Кот, который умел петь)
- 1989 – Կարծրատիպեր (ռուս.՝ Стереотипы)
- 1990 – Кважды ква[4]
- 1992 – Ծաղիկների պարահանդես (ռուս.՝ Бал цветов)[9] (Քրիսթմաս Ֆիլմզ)
Նկարիչ
խմբագրել- 1967 – Ժամանակի մեքենա (ռուս.՝ Машинка времени)
- 1968 – Չունյա (ռուս.՝ Чуня)[10]
- 1969 – Չսովորած դասերի երկրում (ռուս.՝ В стране невыученных уроков)
- 1969 – Մենք փնտրում ենք թանաքակաթիլը (ռուս.՝ Мы ищем кляксу)
- 1970 – Ուշադրություն, գայլե՛ր (ռուս.՝ Внимание, волки!)
- 1970 – Քենթերվիլյան ուրվականը (ռուս.՝ Кентервильское привидение)
- 1970 – Քեռի Միշա (ռուս.՝ Дядя Миша)
- 1977 – Ես ձեզ մոտ եմ թռչում հիշողությամբ (ռուս.՝ Я к вам лечу воспоминаньем…)[11]
Նկարիչ-մուլտիպլիկատոր
խմբագրել- 1966 – Չար խորթ մոր մասին (ռուս.՝ Про злую мачеху)
- 1968 – Կոշկավոր կատուն (ռուս.՝ Кот в сапогах)
- 1969 – Կամակոր արքայադուստրը (ռուս.՝ Капризная принцесса)
Սյուժեներ «Фитиль» կինոհանդեսից
խմբագրելԲեմադրող նկարիչ
- 1979 – Տղամարդիկ և կանայք (ռուս.՝ Мужчины и женщины, «Фитиль» № 206)
- 1980 – Արագագնաց կոշիկներ (ռուս.՝ Сапоги-скороходы, «Фитиль» № 214)
- 1983 «Технокрады» («Фитиль» № 250)
- 1985 – Ուշադրությո՛ւն։ Եկվորներ․․․ (ռուս.՝ Осторожно! Пришельцы...[12], «Фитиль» № 276)
- 1986 – Շեֆական օգնություն (ռուս.՝ Шефская помощь[13], «Фитиль» № 290)
Պարգևներ
խմբագրել- Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարարության պատվոգիր (2 դեկտեմբերի, 2011 թվական) – ռուսական անիմացիայում ունեցա մեծ ավանդի, բազմամյա բեղմնավոր աշխատանքի համար և մուլտիպլիկացիոն կինոյի 100-ամյակի առթիվ[14]
Մատենագիտություն
խմբագրել- Шер А. С. Попался волчок на крючок. — М.: Самовар, 2009. — 96 с. (Серия: Новые сказочные повести). ISBN 5-85066-261-8, ISBN 978-5-9781-0243-7.
- Шер А. С. Тридесятые сказки. — М.: Самовар, 2009. — 96 с. (Серия: Новые сказочные повести). ISBN 978-5-85066-156-4, ISBN 978-5-9781-0206-2.
- Шер А. С. Пять минут до счастья. — М.: Самовар, 2011. — 96 с. (Серия: Новые сказочные повести). ISBN 978-5-9781-0098-3, ISBN 978-5-9781-0281-9, ISBN 978-5-9781-0491-2.
- Шер А. С. Взгляд из окна. — М.: Самовар, 2014. В книге собраны воспоминания Шера о юности, приходе в мультипликацию, коллегах по киностудии «Союзмультфильм» и др.[15]
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Биография художника-мультипликатора Аркадия Шера». ТАСС (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Персоналии | Шер Аркадий Соломонович». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Персоналии | Ерыкалов Николай Сергеевич». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «КВАЖДЫ КВА»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Персоналии | Федорова Елена Юрьевна». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ Могила А. С. Шера на Долгопрудненском кладбище
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «ПЕРЕМЕНКА N 2»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «КАК ОСЛИК ГРУСТЬЮ ЗАБОЛЕЛ»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «БАЛ ЦВЕТОВ»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «ЧУНЯ»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «Я К ВАМ ЛЕЧУ ВОСПОМИНАНЬЕМ...»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «ОСТОРОЖНО! ПРИШЕЛЬЦЫ (Фитиль N 276)»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «Российская анимация в буквах и фигурах | Фильмы | «ШЕФСКАЯ ПОМОЩЬ ("Фитиль" N 290)»». www.animator.ru. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ Приказ Министерства культуры Российской Федерации от 2 декабря 2011 года
- ↑ Аркадий Шер написал книгу воспоминаний «Взгляд из окна»
Աղբյուրներ
խմբագրել- Сергей Капков Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 730. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4
- Сергей Капков Интервью Аркадий Шер: «В третьей серии я совсем обнаглел — кота сделал ещё толще и надел на него шапку», «ГАЗЕТА» 20 сентября 2004 г.