Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ
| Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ | |
 Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ | |
| Դասակարգում | |
| Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
| Դաս | Կաթնասուն (Mammalia) |
| Կարգ | Ձեռնաթևավորներ (Chiroptera) |
| Ենթակարգ | Չղջիկներ (Microchiroptera) |
| Ընտանիք | Հարթաքիթ չղջիկներ (Vespertilionidae) |
| Ենթաընտանիք | Myotinae |
| Ցեղ | Գիշերաչղջիկներ (Myotis) |
| Տեսակ | Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ (M. bechsteinii) |
| Միջազգային անվանում | |
| Myotis bechsteinii | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ (լատին․՝ Myotis bechsteinii), չղջիկների ենթակարգի հարթաքիթ չղջիկների ընտանիքի կաթնասուն կենդանի։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։
Տարածվածություն խմբագրել
Հանդիպում է Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Հոլանդիայում, Իսպանիայում, Բելգիայում, Լեհաստանում։
Հայաստանի Հանրապետության կաթնասունների ֆաունայի ցանկում նոր տեսակ է։ Հայտնաբերվել է 2000 թվականին՝ Սյունիքի մարզի հարավային շրջաններում։ Հայաստանում առաջին անգամ տեսակը նկարագրվել է 2003-ին Սյունիքի մարզի հյուսիս-արևելքում (Գորիսի շրջան), իսկ 2004 թվականին՝ Լեռնային Ղարաբաղին սահմանակից գյուղերում՝ Խնձորեսկ և Գորիսի շրջակայքում (Թեղ և Կոռնիձոր)։
Արցախում արեալը նեղ է։ Հայտնի է Ասկերանի և Մարտակերտի շրջաններում։
Կենսակերպ խմբագրել
Գերադասում է մեծաթիվ գաղութներ չկազմել և ավելի հաճախ որպես ապաստան նախընտրում է հաստաբուն ծառերի փչակները, մարդկային շինությունների փայտաշեն տանիքները։ Վարում է մթնշաղագիշերային կենսակերպ։
Արտաքին տեսք խմբագրել
Մորթին մեջքային կողմում մուգ շագանակագորշավուն է, դեպի փորի կողմը՝ համեմատաբար բաց մոխրածխագույն։ Մուգ է նաև թևաթաղանթը։ Ականջները մեծ են ու լայն, սակայն թաղանթը բարակ է, թևը՝ Myotis-ների ցեղին ոչ բնորոշ համեմատաբար կարճ և լայն։ Համեմատաբար մեծ չղջիկ է, մարմնի երկարությունը 49,1-50,7 մմ է, պոչինը՝ 42,3-47,5 մմ, ականջինը՝ 22-26 մմ, նախաբազկինը՝ 43-44,7 մմ, քաշը՝ 17,5-25,6 գ։ Գանգի կոնդիլոբազալ երկարությունը՝ 14,6-17,2 մմ։
Սննդառություն խմբագրել
Սնվում է խոշոր բզեզներով, գիշերային թիթեռներով, միջատների թրթուրներով, մորեխներով ու սարդերով։ Ամռան կեսերին ծնում է 1 ձագ։ Սննդային մրցակիցներն են սրականջ գիշերաչղջիկը, եռագույն գիշերաչղջիկը և հարթաքիթ չղջիկների այլ ներկայացուցիչներ։
Թշնամիներ խմբագրել
Թշնամիներից են կատուները, կզաքիսները, աքիսները, առնետները և գիշերային գիշատիչ թռչունները։
Հիվանդություններ խմբագրել
Վարակվում է էկտո և էնդոմակաբույծներով։
Նշանակություն խմբագրել
Կարևոր նշանակություն ունի կենսացենոզների դինամիկ հավասարակշռության պահպանման գործում և որպես վնասատու միջատների դեմ պայքարի կենսաբանական միջոց[1][2][3][4][5]։
Պահպանություն խմբագրել
Հազվադեպ, քիչ ուսումնասիրված տեսակ է, որը որպես խոցելի տեսակ ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում։
Թվաքանակը և պոպուլյացիաների սահմաններն ուսումնասիրված չեն։
Վտանգման հիմնական գործոններն են անտառների հատումը և թունաքիմիկատներով մշակումը[6]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Ղարաբաղի կենդանիների Կարմիր գիրք, Ե., Էդիթ Պրինտ, 2012, էջ 207։
- ↑ Յավրույան Է. Գ., Հայրապետյան Վ. Տ., Ղարաբաղի վայրի կաթնասունները, մաս I, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս», 2003։
- ↑ Հայաստանի բնաշխարհ. հանրագիտարան, Ե., 2006, էջ 370։
- ↑ Соколов В. Е., Систематика млекопитающих, Изд. Высшая школа, М., 1973.
- ↑ Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկի մասին ՀՀ Բնապահպանության նախարարության կայքում
- ↑ Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեխշտեյնի գիշերաչղջիկ» հոդվածին։ |