Մորեխներ

Մորեխներ (Acridoidea), ուղղաթևերի կարգի միջատների վերնաընտանիք։ Մարմնի երկարությունը՝ մինչև 9 սմ, բեղիկները կարճ են (մոտ 5 սմ)։ Բերանային ապարատը կրծող տիպի է, ետին ոտքերը ցատկող են։ Ունեն ձայնարձակ և լսողական օրգաններ։ Թևերը 2 զույգ են (երբեմն թերզարգացած կամ վերացած), թաթերը՝ եռանդամ, ձվադիրը՝ կարճ։ Զվերը դնում են հողում, հազվադեպ՝ բույսերի հյուսվածքներում և ծածկում հեղուկով, որը հողի մասնիկների հետ չորանում և կազմում է ձվապարկ։ Սովորաբար տալիս են տարեկան 1, առանձին տեսակներ՝ 2-3 սերունդ։ Զարգանում են ոչ լրիվ կերպարանափոխությամբ (ձվից դուրս եկած անհատները նման են հասուն միջատին)։ Չափահաս են դառնում 1-1,5 ամսում, 4-7 անգամ մաշկափոխվելով։ Տարբերում են հոտային և ոչ հոտային մորեխներ։ Հոտային մորեխները ցածր խտության դեպքում մենակյաց են (մենակյացության փուլ), իսկ բարձր խտության դեպքում կազմում են թրթուրների կուտակումներ և հասուն միջատների երամներ (հոտային փուլ), ընդ որում փոխվում են նրանց արտաքին տեսքը, ֆիզիոլոգիական ֆունկցիաները և այլն։ Զանգվածային բռնկումների շրջանում մորեխների խտությունը հասնում է հարյուրավոր, նույնիսկ հազարավոր անհատի 1 մ² վրա, իսկ զբաղեցրած մակերեսը՝ մինչև 1 միլիոն հա։ Բուսակեր են, հսկայական երամները ճանապարհին ոչնչացնում են կուլտուրական և վայրի բուսականությունն ամբողջությամբ։ Հետխորհրդային երկրներում մորեխների ամենավտանգավոր տեսակներից են չվող, ասիական, իտալական, մարոկկոյական մորեխները։ Տարածված են ամբողջ աշխարհում (շուրջ 10 հազար տեսակ, ԱՊՀ երկրներում՝ մոտ 500, Հայաստանում՝ 100)։ Պայքարի միջոցները՝ ագրոտեխնիկական միջոցառումներ, խոպան հողերի յուրացում և այլն։

Կանաչ մորեխ

Չափահաս մորեխ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորեխներ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորեխներ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 53)։