Դանիել Դումիլեյ (/ˈduːməleɪ/ DOO-mə-lay, հուլիսի 13, 1971(1971-07-13)[7], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[8][9] - հոկտեմբերի 31, 2020(2020-10-31)[4][5][6], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), առավել հայտնի է իր բեմական անունով MF DOOM (ԷՄ ԷՖ ԴՈՒՄ) կամ պարզապես DOOM (բոլոր տառերը մեծատառ), բրիտանացի-ամերիկացի ռեփեր և պրոդյուսեր։ Նշանավորվել է իր բարդ բառախաղով, նշանավոր մետաղական դիմակով և «գերչարագործ» բեմական կերպարով։ Դումիլեյը 2000-ականներին դարձավ անդերգրաունդ հիփ հոփի և ալտերնատիվ հիփ հոփի գլխավոր գործիչ։ Նրա մահից հետո Variety-ն նրան նկարագրեց որպես տեսարանի «ամենահայտնի, անկանխատեսելի և առեղծվածային կերպարներից մեկը»[10]։

ԷՄ ԷՖ ԴՈՒՄ
Դումիլեյի ելույթը 2011թ․ Հուլիսին
Հիմնական տվյալներ
Բնօրինակ անունMF DOOM
Ի ծնե անունԴումիլեյ Դանիել Թոմփսոն
Նաև հայտնի է որպես

Zev Love X King Geedorah Viktor Vaughn Metal Fingers Doom

Metal Face
Ծնվել է1971 հուլիսի 13
Հունսլոու, Լոնդոն
ԵրկիրԱնգլիա
Մահացել էՀոկտեմբեր 31, 2020
Լիդս, Լոնդոն
Ժանրեր

Ալտերնատիվ հիփ հոփ

Անդերգրաունդ
ՄասնագիտությունՌեփեր, երգահան, պրոդյուսեր
Գործիքներսեմփլեր[1] և վոկալ
Գործունեություն1988–1993 1997–2020
Լեյբլ

Metal Face Fondle 'Em Records Stones Throw Records Nature Sounds Lex Records Rhymesayers Entertainment

Elektra Records
ԱնդամակցությունKMD?, Monsta Island Czars?, Madvillain?, DANGERDOOM?, JJ DOOM? և NehruvianDoom?[2]
ԱմուսինJasmine Dumile?[3]
Կայք[:Կաղապար:Https://www.gasdrawls.com gasdrawls.com]
Ստորագրություն
 MF Doom Վիքիպահեստում

Դումիլեյը ծնվել է Լոնդոնում և երիտասարդ տարիքում տեղափոխվել է Լոնգ Այլենդ, Նյու Յորք։ Նա իր կարիերան սկսել է 1988 թվականին որպես KMD տրիոյի անդամ՝ հանդես գալով որպես Zev Love X։ Մի ընդմիջումից հետո Դումիլեյը նորից հայտնվեց 1990-ականների վերջին։ Նա սկսեց ելույթ ունենալ միջոցառումների ժամանակ կրելով մետաղյա դիմակ։ Մետաղյա դիմակը նրան նմանացնում էր Marvel Comics-ի սուպերչարագործ Doctor Doom-ին, ով պատկերված է 1999 թվականի իր դեբյուտային Operation: Doomsday ալբոմի շապիկին։ Նա ստեղծեց MF DOOM-ի կերպարը և դրանից հետո հազվադեպ էր դիմակազերծված հանրային ելույթներ ունենում։

Դումիլեյի ամենաբեղմնավոր ժամանակաշրջանում՝ 2000-ականների սկզբից մինչև կեսերը, նա թողարկեց հանրահայտ Mm..Food (2004)-ը, ինչպես նաև ալբոմներ, որոնք թողարկվեցին King Geedorah և Viktor Vaughn կեղծանուններով։ Madvillainy-ն (2004), որը ձայնագրվել է Մադլիբի հետ Madvillain կեղծանունով, հաճախ հիշատակվում է որպես Դումիլեյի ամենամեծ գլուխգործոցը և համարվում է հիփ հոփի ուղենիշային ալբոմ։ Madvilliany-ին հաջորդեց մեկ այլ ճանաչված համագործակցություն՝ The Mouse and the Mask (2005), պրոդյուսեր Danger Mouse-ի հետ, որը թողարկվեց Danger Doom կեղծանունով։

Թեև նա իր կյանքի մեծ մասն ապրել է Միացյալ Նահանգներում, Դումիլեյը երբեք չի ստացել ամերիկյան քաղաքացիություն։ 2010 թվականին նրան մերժեցին կրկին մուտք գործել՝ երբ նա վերադառնում էր միջազգային շրջագայությունից իր վեցերորդ և վերջին սոլո ալբոմի համար՝ Born Like This (2009 թ.): Նա տեղափոխվեց Լոնդոն և իր վերջին տարիներին աշխատել է հիմնականում այլ արտիստների հետ համագործակցելով՝ թողարկելով ալբոմներ Ջնեյրո Ջարելի (որպես JJ Doom), Բիշոփ Նեհրուի (NehruvianDoom)-ի և Czarface-ի (Czarface Meets Metal Face և Super What?) հետ։ Դումիլեյը մահացել է 2020 թվականին անոթային այտուցից՝ արյան ճնշման դեղամիջոցի արձագանքից հետո։

Վաղ կյանք խմբագրել

Դումիլեյը ծնվել է 1971 թվականի հուլիսի 13-ին Լոնդոնի Հանսլոու քաղաքում՝ նրա մայրը տրինիդադացի էր և հայրը զիմբաբվեցի։ Նա հինգ երեխաներից ավագն էր։ Դումիլեյի մայրիկի ասածով՝ նա հղիացել է ԱՄՆ-ում և պատահաբար ծննդաբերել է Լոնդոնում, քանի որ նա այցելում էր ընտանիքին։ Մանուկ հասակում Դումիլեյը ընտանիքի հետ տեղափոխվեց Լոնգ Այլենդ, Նյու Յորք և մեծացավ Լոնգ Այլենդի Լոնգ Բիչում։ Նա ասաց, որ չի հիշում իր լոնդոնյան մանկությունը, և իր ծնողները ոչ մի կապ չունեն բրիտանական մշակույթի հետ։ Այնուամենայնիվ, նա մնաց Մեծ Բրիտանիայի քաղաքացի՝ երբեք չստանալով ամերիկյան քաղաքացիություն[11]։

Դումիլեյը սկսեց դիջեյությամբ զբաղվել երրորդ դասարանի ամռանը։ Մանուկ հասակում նա եղել է կոմիքսների երկրպագու և հավաքող, ընկերների և ընտանիքի շրջապատում ստացել է «Doom» մականունը (Դումիլեյ անվան բառախաղ)։

Աշխատանքային գործունեություն խմբագրել

1988–1997` KMD, Սուբրոքի մահը և դադարը խմբագրել

Որպես Zev Love X, Դումիլեյը 1988 թվականին ստեղծել է KMD հիփ հոփ խումբը իր կրտսեր եղբոր՝ Դիջեյ Սուբրոքի և Ռոդանի հետ, որին հետագայում փոխարինել է Onyx the Birthstone Kid-ը։ A&R-ի ներկայացուցիչ Դանթե Ռոսը KMD-ի մասին իմացավ 3rd Bass հիփ հոփ խմբի միջոցով և ստորագրեց նրանց Elektra Records-ի հետ։ Նրանց ձայնագրման դեբյուտը տեղի ունեցավ 3-րդ Բասի The Gas Face երգով The Cactus Album-ում, որին հաջորդեց 1991 թվականին նրանց դեբյուտային Mr. Hood ալբոմը։

1993 թվականի ապրիլի 23-ին, KMD-ի երկրորդ՝ Black Bastards ալբոմի թողարկումից անմիջապես առաջ, Սուբրոքը վրաերթի է ենթարկվում մեքենան և սպանվում Լոնգ Այլենդի արագընթաց մայրուղին անցնելիս։ Դումիլեյը միայնակ ավարտեց ալբոմը մի քանի ամսվա ընթացքում, և դրա թողարկման ամսաթիվը հայտարարվեց 1994 թվականի մայիսի 3-ը։ Elektra-ն KMD-ին ազատեց։ Ալբոմը չթողարկվեց իր շապիկի պատճառով, որտեղ կար կարծրատիպային նկար, որում Պիկանինի կամ Սամբոյի կերպարը կախված է։

Եղբոր մահից հետո Դումիլեյը նահանջեց հիփ հոփ տեսարանից 1994-ից 1997 թվականներին՝ ապրեց «անհայրենիք անօթևանների մոտ, քայլելով Մանհեթենի փողոցներով, քնելով նստարանների վրա»։ 1990-ականների վերջին նա հաստատվել է Ատլանտայում, իսկ Ջորջիա տեղափոխվել էր 90-ականների կեսերին։ Դումիլեյի հետ հարցազրույցների համաձայն՝ նա «ապաքինվում էր իր վերքերից» և երդվում էր վրեժ լուծել «միջավայրի դեմ, որն այնքան վատ ձևափոխեց իրեն»։ Black Bastards-ը մինչ այդ թալանված էր[12], բայց պաշտոնապես թողարկվեց միայն 2000 թվականին։

1997–2001` Operation: Doomsday և արտադրական աշխատանք խմբագրել

1997 կամ 1998-ին Դումիլեյը սկսեց ինկոգնիտո ոճով զբաղվել Մանհեթենի «Nuyorican Poets Café»-ում բաց միջոցառումների ժամանակ՝ ծածկելով իր դեմքը՝ զուգագուլպաներ դնելով գլխին։ Marvel Comics-ի սուպերչարագործ Դոկտոր Դումի նման դիմակի վրա հիմնված նա դա վերածեց նոր ինքնության՝ MF DOOM-ի. Ավելի ուշ նա օգտագործեց դիմակ, որը հիմնված էր 2000 թվականին նկարահանված «Գլադիատոր» ֆիլմի Մաքսիմուսի կերպարի վրա։

1999 թվականին Բոբիտո Գարսիայի Fondle 'Em Records-ը թողարկեց Operation: Doomsday-ը, Դումիլեյի առաջին լիամետրաժ ալբոմը, որպես MF DOOM: Operation: Doomsday-ի Դումիլեյի համահեղինակների ցանկում կային Monsta Island Czars կոլեկտիվի անդամներ, որոնց համար յուրաքանչյուր արտիստ ընդունեց իր կերպարը Գոդզիլա ֆիլմերից։ Դումիլեյը ընդունեց «Քինգ Գիդորա»-ի՝ եռագլուխ ոսկե վիշապ տիեզերական հրեշի կերպարը, որը ստեղծվել է Գիդորա թագավորի օրինակով։ Ալբոմի արտադրության ժամանակ նմուշառնում էին մուլտֆիլմեր, ներառյալ Ֆանտասիկ Քառյակը։

2001 թվականին Դումիլեյը սկսեց թողարկել իր Special Herbs գործիքային շարքը՝ Metal Fingers կեղծանունով։

2002–2004` Գիդորա թագավորը, Վիկտոր Վոնը և Մադվիլենին խմբագրել

 
Մադլիբը 2003 թվականի ավարտին, մոտավորապես այն ժամանակ, երբ նա աշխատում էր Madvillainy վրա Դումլիեյի հետ

2003 թվականին Դումիլեյը թողարկեց Take Me to Your Leader ալբոմը իր Քինգ Գիդորա կեղծանունով։ Ավելի ուշ՝ Դումիլեյը թողարկեց վինիլային Vaudeville Villain Վիկտոր Վոն կեղծանունով (մեկ այլ բառախաղ Doctor Doom-ի վրա, ով նաև հայտնի է որպես Վիկտոր Վոն Դում) ալբոմը։

Դումիլեյի առաջընթացը տեղի ունեցավ 2004 թվականին Madvillainy ալբոմով, որը ստեղծվել էր պրոդյուսեր Մադլիբի հետ՝ Madvillain խմբի անունով։ Նրանք ձայնագրեցին ալբոմը հրապարակելուց երկու տարի առաջ[13]։ Madvillainy-ն քննադատական և կոմերցիոն հաջողություն ունեցավ[14] և այն ժամանակից ի վեր հայտնի դարձավ որպես Դումիլեյի գլուխգործոցը։ Նաև 2004-ին Դումիլեյը թողարկեց VV:2-ը, որը հաջորդող ալբոմ էր՝ Վիկտոր Վոն կեղծանունով։

Ավելի ուշ՝ 2004 թվականին, երկրորդ MF DOOM ալբոմը Mm..Food-ը թողարկվեց Rhymesayers Entertainment-ի կողմից։

2005–2009՝ Danger Doom-ը, Born Like This-ը և Ghostface-ի հետ համագործակցությունը խմբագրել

Չնայած դեռևս անկախ արտիստ էր, Դումիլեյը ավելի մեծ քայլ արեց դեպի մեյնսթրիմ 2005 թվականին The Mouse and the Mask-ով, որը համագործակցում էր պրոդյուսեր DJ Danger Mouse-ի հետ Danger Doom խմբի անունով։ Ալբոմը, որը թողարկվել է 2005 թվականի հոկտեմբերի 11-ին Epitaph-ի և Lex-ի կողմից, մշակվել է Cartoon Network-ի Adult Swim-ի հետ համագործակցությամբ։ Նույն թվականին Դումիլեյը հայտնվեց Գորիլազի երկրորդ ալբոմում՝ Demon Days-ում։

Դումիլեյը երգեր է ստեղծել Ghostface Killah-ի 2006 թվականի Fishscale[15] և More Fish[16] ալբոմների համար։ 2013 թվականի փետրվարին Ghostface Killah-ն ասեց, որ ինքն ու Դումիլեյը համատեղ ալբոմի համար երգերի ընտրության գործընթացում էին[17]։ 2015 թվականին Ghostface Killah-ը հայտարարեց, որ Swift & Changeable ալբոմը կթողարկվի 2016 թվականին, իսկ ավելի ուշ տեղադրեց համագործակցության գովազդներ[18][19]։ Այս ալբոմը մնում է չթողարկված։

Դումիլեյի Born Like This-ը թողարկվել է Lex Records-ում 2009 թվականի մարտի 24-ին։ Այս ալբոմը Դումիլեյի առաջին սոլո ալբոմն էր, որը հայտնի դարձավ ԱՄՆ-ում[20]։

2010–2021` Տեղափոխումը Լոնդոն և հետագա համագործակցությունները խմբագրել

 
Դումլիեյը 2008 թվականին

2010 թվականի սկզբին Դումիլեյը թողարկեց Gazzillion Ear on Lex-ը, որը Born Like This-ի ռեմիքսների հավաքածու է, ներառյալ Թոմ Յորքի ռեմիքսը և Ջնեյրո Ջարելի երկու միքսերը[21]։ Հետագայում թողարկվեց՝ Մադվիլենի ռեմիքսը՝, որը ներառում էր Քանյե Ուեսթի ձայնային հաղորդագրությունը[22]։ Ալբոմը համընկավ Դումիլեյի առաջին Հյուսիսային Ամերիկայից դուրս ելույթների հետ։ 2010 թվականի մարտի 5-ին Lex-ը և Sónar-ը ներկայացրեցին առաջին Doom շոուն Լոնդոնում։

Իր եվրոպական շրջագայությունն ավարտելուց հետո Դումիլեյին մերժեցին կրկին մուտք գործել Միացյալ Նահանգներ։ Նա բնակություն է հաստատել Մեծ Բրիտանիայում 2010 թվականին[23]։ Key to the Kuffs-ը, Դումիլեյի ալբոմը, որը ստեղծվել է պրոդյուսեր Ջնեյրո Ջարելի հետ որպես JJ Doom, թողարկվել է 2012 թվականի օգոստոսի 20-ին և ներառում է բազմաթիվ համագործակցություններ։

NehruvianDoom-ը՝ Դումիլեյի համագործակցությունը ռեփեր Բիշոփ Նեհրուի հետ, թողարկվել է 2014 թվականի հոկտեմբերի 7-ին[24]։ Դումիլեյը պրոդյուսերն էր NehruvianDoom-ի բոլոր երգերում՝ հաճախ օգտագործելով Special Herbs ալբոմների շարքում մշակված բիթերը, իսկ վոկալները հիմնականում Նեհրուինն են[25]։ Ալբոմը Նեհրուի գլխավոր դեբյուտն էր[26]։ Նեհրուի գեղարվեստական նվաճումների սահմանափակումները շեշտվում էին քննադատների կողմից (նա դեռ պատանի էր, երբ ալբոմը պատրաստվեց)։ Նաև շեշտվում էր ալբոմի հակիրճությունը, որը տևում, է ընդամենը 30 րոպե[26][27]։

2017 թվականի օգոստոսին Adult Swim-ը հայտարարեց Doom հավաքածուի մասին՝ The Missing Notebook Rhymes-ը, որը բաղկացած էր լինելու իր առաջիկա նախագծերի երգերից և այլ արտիստների համագործակցություններից։ Adult Swim կայքը պետք է շաբաթական մեկ նոր երգ թողարկեր 15 շաբաթների ընթացքում[28]։ Այնուամենայնիվ, պայմանավորվածությունը չեղարկվեց սեպտեմբերին միայն յոթ թրեքների թողարկումից հետո[29]։

2018 թվականի փետրվարին Դումիլեյը և Czarface-ը թողարկեցին Nautical Depth-ը՝ առաջին երգը իրենց համատեղ Czarface Meets Metal Face ալբոմից։ Ալբոմը թողարկվել է 2018 թվականի մարտի 30-ին։

Բացի Czarface-ի հետ ալբոմից, Դումիլեյի երաժշտական նախագծերը իր կյանքի վերջին երեք տարիներին սահմանափակված էր միայն այլ արտիստների երգերում համագործակցելով[30]։ Հետմահու թողարկումները ներառում էին երկու երգեր՝ Grand Theft Auto Online։ Lunch Break տեսախաղի համար` BadBadNotGood-ի հետ ստեղծված Flying Lotus-ը, և The Chocolate Conquistadors-ը։ Ավարտվելով 2020-ի սկզբին, բայց ավելի ուշ հետաձգվել էր COVID-19 համաճարակի պատճառով, Դումիլեյի երկրորդ համատեղ ալբոմը Czarface-ի հետ և առաջին հետմահու թողարկումը՝ Super What?, թողարկվեց 2021 թվականի մայիսին։

Գեղարվեստական ոճ խմբագրել

 
Դումիլեյի դիմանկարը 2011 թվականի Մեծ Բրիտանիայի Born Like This շրջագայության գովազդային պաստառից

Դումիլեյի խոսքերը հայտնի են բառախաղով[31]։ Բրեդլին և ԴյուԲուան, նկարագրելով Դումիլեյին որպես «հիփ-հոփի ամենաառեղծվածային կերպարների շարքում», գրել են, որ Դումիլեյի «կոպիտ հնչեղության խորը ձայնը խառնում է կոմիքսների և մետաֆիզիկայի հղումները պատահական և անջատված մտքերի հետ։»[32]։ Ըստ The Ringer-ի մահախոսականի, նրա հոսքը «ազատ և խոսակցական էր, բայց մատուցվում էր տեխնիկական ճշգրտությամբ», և նրա հանգավորումի և մետրի օգտագործումը նմանվում էր Big Pun-ի և Eminem-ի ձայնին[33]։

MF DOOM պերսոնա խմբագրել

Դումիլեյը ստեղծեց MF DOOM-ի կերպարը որպես ալտեր էգո, որի պատմությունը կարող էր վկայակոչել իր երաժշտության մեջ։ Կերպարը միավորում է տարրեր Marvel Comics-ի սուպերչարագործ Դոկտոր Դումից, Դեստրոյից և Օպերայի Ուրվականից[34], ինչպես Դոկտոր Դումը և Ֆանտոմը, Դումիլեյը իրեն երրորդ դեմքով էր վերաբերվում, երբ նա կերպարում էր[35]։

Դումիլեյը դիմակը կրում էր ելույթի ժամանակ և առանց դրա չէր լուսանկարվի, բացառությամբ տեսանյութերի և KMD-ով ավելի վաղ արված լուսանկարների կարճ ակնարկների[36]։ Դիմակի ավելի ուշ տարբերակները հիմնված էին 2000 թվականի «Գլադիատոր» ֆիլմից իրի վրա[37]։ Ակադեմիկոս Հերշինի Բհանա Յանգը պնդում էր, որ յուրացնելով Դոկտոր Դումի դիմակը, Դումիլեյը «իրեն դիրքավորում է որպես թշնամի, ոչ միայն երաժշտության աշխարհում, այլ նաև գերիշխող կառուցվածքների, որոնք նրան որպես սևամորթ տեղափոխում են երկրորդ կարգի քաղաքացիություն»[38]։

Դումիլեյը երբեմն ուրիշներին էր ուղարկում դիմակով համերգներին, որը բարկացնում էր հանդիսատեսին։ Դումիլեյը սկզբում պնդում էր, որ նիհարել է, և այդպիսով տարբեր տեսք ու ձայն ունի[39]։ 2010 թվականին Տորոնտոյում կայացած շոուի ժամանակ խաբեբային հանեցին բեմից, հետո նրան փոխարինեց Դումիլեյը[40]։ The New Yorker-ին տված հարցազրույցում Դումիլեյը իրեն նկարագրել է որպես կերպարի «գրող և ռեժիսոր», և որ նա «հաջորդը կարող է սպիտակ տղա ուղարկել...Ով մարմնավորում է այդ կերպարը, խաղում է կերպարը»։

Ժառանգություն և ազդեցություն խմբագրել

 
Որմնանկար, որը պատկերում է MF Doom-ին Դեպտֆորդում, Լոնդոն

Դումիլեյլը գնահատվում էr հիփ հոփում[41][42]։ Նրա մահից հետո պրոդյուսեր Flying Lotus-ը գրել է Madvillainy-ի մասին. «Այն ամենը, ինչ ձեզ երբևէ անհրաժեշտ էր հիփ-հոփում, այս ձայնագրությունն էր։ Վերջ։ Տվեք այն այլմոլորակայիններին»[42]։ Անգլիացի երաժիշտ Թոմ Յորքը, ով երկու անգամ համագործակցել է Դումիլեյի հետ, գրել է. «Նա մեծ ոգեշնչում էր մեզանից շատերի համար, փոխեց ամեն ինչ… Ինձ համար այն, թե ինչպես էր նա բառերը դնում, հաճախ ցնցող էր իր հանճարեղությամբ՝ օգտագործելով գիտակցության հոսքը այնպես, ինչպես ես նախկինում չէի լսել»[43]։ Stereogum-ը, վերանայելով «Operation: Doomsday»-ը իր 20-ամյակին, նշեց Դումիլի «ձևավորող» ազդեցությունը երիտասարդ ռեփերների վրա[34]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Դումիլեյը ամուսնացած էր Ժասմին Դումիլեյի հետ անհայտ ժամանակով մինչև նրա մահը՝ 2020 թվականի հոկտեմբերին։ Զույգը հինգ երեխա ուներ[44]։ 2017 թվականի վերջին Դումիլեյի որդին՝ Մալաքին, մահացել է 14 տարեկանում չճշտված պատճառներով[45]։

Կրոն խմբագրել

Դումիլեյի աշխարհայացքը ազդեցություն էր կրում իսլամից և աֆրոկենտրոնությունից, որը պաշտպանում են աֆրոամերիկացի մուսուլմանները։ Նրա ծնողները մեծացրել են նրան և իր եղբորը որպես մուսուլմաններ[46]։ Դումիլեյի հայրը նրան ուսուցանել է համաաֆրիկյան պատմության մասին, ներառյալ այնպիսի պատմական դեմքեր, ինչպիսիք են Մարկուս Գարվին և Էլիջա Մուհամեդը․ դասեր, որոնք նա ջանում էր փոխանցել իր հասակակիցներին[47]։

1990-ականների սկզբին Դումիլեյը և KMD-ի մյուս անդամները ճանաչվեցին որպես Անսաար Ալլահ համայնքի անդամ, որը հետագայում հայտնի դարձավ որպես Նուվաբյան ազգ[48]։ Իրենց երաժշտության մեջ KMD-ի անդամները դավանում էին կրոնական ուղերձ՝ հիմնված նուվաբականության դրույթների վրա։ «Peachfuzz»-ի երաժշտական տեսահոլովակում Դումիլեն և KMD-ի մյուս անդամները կրում են կաֆի գլխարկներ[49]։ 2000 թվականին, թեև նա այլևս այդքան ուշադիր չէր, Դումիլեյը դեռևս մասնակցում էր Նուվաբիայի միջոցառումներին, ինչպիսին է Փրկչի օրվա տոնակատարությունը Ջորջայի Թամա-Ռե համալիրում և դրական կարծիք ուներ համայնքի մասին[50]։

Քաղաքացիություն խմբագրել

Թեև Դումիլեյը իր կյանքի մեծ մասը ապրել է Միացյալ Նահանգներում, նա երբեք չի դարձել նատուրալիզացված քաղաքացի[51][52]։ Նա բրիտանական անձնագիր է ձեռք բերել 2010 թվականին իր եվրոպական շրջագայությունից առաջ։ Նույն տարում շրջագայությունն ավարտելուց հետո նրան մերժեցին նորից մուտք գործել Միացյալ Նահանգներ։ Եվրոպական շրջագայությունը նրա երկրորդ միջազգային շրջագայությունն էր, և նա նախկինում խուսափում էր հեռանալ Միացյալ Նահանգներից։ Նա հավատում էր, որ կկարողանա վերադարձնել իր երկարաժամկետ բնակության և ընտանեկան կապերի հիման վրա[53]։

Կրկին մուտքի մերժումը ստիպեց Դումիլեյին առանձնանալ նրա կնոջից ու երեխաներից, և մոտ երկու տարի նա տեսավ նրանց միայն տեսազանգերի միջոցով կամ Միացյալ Թագավորություն նրանց կարճատև այցերի ժամանակ։ Նրանք վերամիավորվեցին, երբ 2012 թվականին նրա ընտանիքը տեղափոխվեց[54]։

Մահ խմբագրել

2020 թվականի հոկտեմբերին Դումիլեյը ընդունվել էր Լիդսի, Անգլիայի Սուրբ Ջեյմս համալսարանական հիվանդանոց՝ շնչառական խնդիրներ ունենալուց հետո[55]։ Հոկտեմբերի 31-ին նա մահացավ Անոթային այտուցից, որը հազվադեպ ռեակցիա էր արյան ճնշման դեղամիջոցի նկատմամբ, որը նրան վերջերս նշանակել էին։ Նա տառապում էր արյան բարձր ճնշումից և երիկամների հիվանդությունից[55]։ COVID-19-ի արգելափակման պատճառով Դումիլեյի կնոջը՝ Ժասմինին, թույլ չեն տվել այցելել նրան հիվանդանոց մինչև նրա մահվան օրը[55]։ Ժասմինը հայտարարեց Դումիլեյի մահվան մասին 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ին։ Մահվան պատճառը մինչև 2023 թվականի հուլիս ամսին չհայտարարվեց[55]։

Շատ երաժիշտներ հարգանքի տուրք մատուցեցին Դումիլեյին։ Դումիլեյի 2004 թվականի «Coffin Nails» երգը ներառվել է ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի երդմնակալության երգացանկում[56]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Montreux Jazz Festival Database
  2. NehruvianDOOMUSA: 2014.
  3. Associated Press Masked rapper MF Doom dead at 49CBC News, 2020.
  4. 4,0 4,1 MF DOOM Has Died — Cause Currently Unknown — 1999.
  5. 5,0 5,1 MF Doom: Hip-hop star dies aged 49 — 2020.
  6. 6,0 6,1 MF DOOM. ALL CAPS. on Instagram (բրիտ․ անգլ.) — 2010.
  7. Zo Okayplayer — 2021.
  8. 8,0 8,1 https://consequenceofsound.net/2020/12/mf-doom-dead-obituary/
  9. 9,0 9,1 MF Doom: Hip-hop star dies aged 49BBC News, 2020.
  10. Barker, Jordan Moreau,Andrew; Moreau, Jordan; Barker, Andrew (2020 թ․ դեկտեմբերի 31). «Rapper MF Doom Dies at 49». Variety (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  11. Morrison, Sean (2020 թ․ դեկտեմբերի 31). «Rapper and producer MF Doom dies aged 49». Evening Standard (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
  12. https://www.npr.org/sections/therecord/2014/11/06/361216399/a-rational-conversation-the-20-year-old-album-thats-mf-dooms-missing-link
  13. Staff, XXL StaffXXL (2015 թ․ մարտի 23). «MF DOOM and Madlib Drop 'Madvillainy' Album 15 Years Ago Today - XXL». XXL Mag (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  14. «MF Doom | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  15. Partridge, Kenneth (2016 թ․ մարտի 29). «Ghostface Killah's 'Fishscale' at 10: Classic Track-by-Track Album Flashback». Billboard (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  16. Nast, Condé. «Ghostface Killah: More Fish». Pitchfork (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  17. https://hiphopdx.com, HipHopDX- (2013 թ․ փետրվարի 14). «Ghostface Killah Offers An Update On His Project With MF DOOM, Tells Fans To "Prepare" Themselves». HipHopDX (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին. {{cite web}}: External link in |last= (օգնություն)
  18. Weinstein, Max WeinsteinMax (2016 թ․ փետրվարի 11). «Ghostface Killah Teases 'DOOMSTARKS' Album With DOOM - XXL». XXL Mag (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  19. «Ghostface Killah Says Joint Project With Doom Could Be Dropping In February». www.hotnewhiphop.com (անգլերեն). 2015 թ․ դեկտեմբերի 28. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  20. «Hip Hop Album Sales: The Week Ending 3/29/2009 | Hip Hop News > HipHopDX.com». web.archive.org. 2009 թ․ ապրիլի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  21. Nast, Condé. «DOOM: Gazzillion Ear EP». Pitchfork (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  22. Nast, Condé (2009 թ․ դեկտեմբերի 17). «DOOM Links Up With Kanye, Mos Def». Pitchfork (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  23. «MF Doom: Rapper whose work continues to have far-reaching influence». The Independent (անգլերեն). 2021 թ․ հունվարի 18. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  24. Fact (2014 թ․ ապրիլի 4). «Bishop Nehru and DOOM are now releasing an album, NehruvianDOOM». Fact Magazine (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  25. Nast, Condé. «NehruvianDOOM: NehruvianDOOM». Pitchfork (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  26. 26,0 26,1 Charity, Justin. «Bishop Nehru and MF DOOM's "NehruvianDOOM" Is the Beginning of Something Great». Complex (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  27. Staff, XXL StaffXXL (2014 թ․ հոկտեմբերի 6). «Bishop Nehru And MF Doom Tap Into Their Strengths On 'NehruvianDOOM' - XXL». XXL Mag (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  28. Weinstein, Max WeinsteinMax (2017 թ․ օգոստոսի 7). «MF DOOM to Drop 15 New Songs With Adult Swim - XXL». XXL Mag (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  29. Ross, Alex Robert (2017 թ․ սեպտեմբերի 27). «DOOM and Adult Swim Abruptly End Their Relationship». Vice (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  30. Sayles, Justin (2021 թ․ հունվարի 1). «MF DOOM and the Mask That Left Hip-Hop Forever Changed». The Ringer (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  31. McMahon, James (2021 թ․ հունվարի 1). «MF DOOM, 1971 – 2020: world-building rap hero who styled himself as a supervillain». NME (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  32. The anthology of rap. էջ 606.
  33. Sayles, Justin (2021 թ․ հունվարի 1). «MF DOOM and the Mask That Left Hip-Hop Forever Changed». The Ringer (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  34. 34,0 34,1 «'Operation: Doomsday' Turns 20». Stereogum (անգլերեն). 2019 թ․ ապրիլի 19. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  35. Jenkins, Craig (2021 թ․ հունվարի 4). «Hip-Hop Needs No Other Supervillain After MF DOOM». Vulture (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  36. «MF Doom Songs, Albums, Reviews, Bio & More». AllMusic (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  37. https://hiphopdx.com, HipHopDX- (2012 թ․ հուլիսի 27). «Graffiti Writer KEO Discusses Origin And Creation Of MF DOOM's Mask». HipHopDX (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին. {{cite web}}: External link in |last= (օգնություն)
  38. Madison, D. Soyini (2014). Black Performance Theory. Duke University Press. ISBN 978-0-8223-5607-3.
  39. «MF DOOM Addresses Rumors Of Fake Performances | Get The Latest Hip Hop News, Rap News & Hip Hop Album Sales | HipHop DX». web.archive.org. 2011 թ․ հուլիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  40. https://hiphopdx.com, HipHopDX- (2010 թ․ մարտի 9). «Promoter Says DOOM Impostors Are "Intentional"». HipHopDX (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին. {{cite web}}: External link in |last= (օգնություն)
  41. Barker, Jordan Moreau,Andrew; Moreau, Jordan; Barker, Andrew (2020 թ․ դեկտեմբերի 31). «Rapper MF Doom Dies at 49». Variety (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  42. 42,0 42,1 Gottsegen, Will. «MF DOOM, Masked Mythmaker». Complex (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  43. Kreps, Daniel (2021 թ․ հունվարի 2). «Thom Yorke Pays Tribute to MF DOOM: 'A Massive Inspiration to So Many of Us'». Rolling Stone (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  44. Robinson, Andrew (2023 թ․ հուլիսի 4). «Famous musician's wife has question over his care after sudden death in Leeds». Leeds Live (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  45. Rose, Sandra (2021 թ․ հունվարի 1). «Rapper MF DOOM's cause of death revealed» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  46. «The Wire - March 2005 (Issue 253)». reader.exacteditions.com (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  47. LLC, SPIN Media (2004-12). SPIN (անգլերեն). SPIN Media LLC.
  48. Fuertes-Knight, Jo (2013 թ․ հունիսի 14). «The Evolution of MF Doom». Vice (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  49. LLC, SPIN Media (2004-12). SPIN (անգլերեն). SPIN Media LLC.
  50. «New York Press». web.archive.org. 2005 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  51. II, C. Vernon Coleman IIC Vernon Coleman (2019 թ․ փետրվարի 5). «7 Rappers Who Have Faced Deportation - XXL». XXL Mag (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  52. Suarez, Gary (2019 թ․ փետրվարի 7). «21 Savage's ICE Detention Spotlights Hip-Hop's History With Deportation». VIBE.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  53. Yates, Steve (2012 թ․ ապրիլ). «The Exile Factor». Q. No. 309. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին – via Photobucket (scan of original print article).
  54. Lester, Paul (2012 թ․ օգոստոսի 16). «Doom: 'It's all new, all fun'». The Guardian. ISSN 0261-3077. ProQuest 1033747721. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 25-ին.
  55. 55,0 55,1 55,2 55,3 Dunworth, Liberty (2023 թ․ հուլիսի 5). «MF DOOM's cause of death revealed». NME (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  56. Kaufman, Gil (2021 թ․ հունվարի 15). «Official Biden/Harris Inauguration Playlist Features Kendrick Lamar, Bob Marley, MF Doom, Led Zeppelin». Billboard (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 21-ին.