Վիքիպեդիա

Արժութային ճգնաժամ Ռուսաստանում (2014-2015)

(Վերահղված է Ֆինանսական ճգնաժամը Ռուսաստանում 2014֊2015ից)

Պատճառներ խմբագրել

Ռուսաստանի կենտրոնական բանկ-ի, հայտարարությամբ Նավթի գներ-ի իջեցումը և Արևմտյան երկրների տնտեսական պատժամիջոցները կապված 2014 թվականի ուկրաինական իրադարձությունների հետ հանգեցրեցին ռուբլու թուլացմանը, որը դարձավ արժեզրկման մեծացման պատճառ

Նավթի գներ խմբագրել

 
Ռուսաստանից ապրանքների արտահանման կառուցվածքը 2012 թվականի օգոստոսին։70%֊Էներգակիրներ

Սկսած 2000-ական թվականներից Ռուսաստանի տնտեսության մեջ նկատելի էր այսպես կոչված «Գրոնինգենի էֆեկտ» —բացասական երևույթը, երկրի տնտեսական զարգացման և ազգային արժույթ-ի ամրապնդման տեսանկյունից (պայմանավորված արտահանվող նավթի գնաճ֊ով) հանգեցնելով ապրանքաշրջանառության առաջնահերթ զարգացման ի վնաս արտադրության, Ռուսաստանում զարգացնելով «Հոլանդական հիվանդություն»[1][2]։. Նավթի գների ակտիվ աճը այս ժամանակաընթացքում ( 25-30֊ից ֊100 դոլար բարել) հանգեցրեց ռուսական տնտեսության կախվածության ուժեղացմանը այդ գործոնից և ներդրումների բարձրացմանը էներգոարտադրության տնտեսական ոլորտում ( ռուսական բյուջեի 40֊50%֊ը ձևավորվում է ի հաշիվ նավթագազային եկամուտների)[3][4]. Այսպես, դաշնային բյուջեի եկամուտների կախվածությունը արտաքին տնտեսական իրավիճակից ավելացել է[4]

Պետական բյուջե խմբագրել

ՌԴ 2014 թվականին նավթի մեկ բարելը հավասարակշռված էր $93 (կամ 3600 ռուբլի)[5][6]. Փաստացի, բյուջեի հավասարակշռման համար անհրաժեշտ է $100 մեկ բարելի դիմաց[7].Հունվար֊օգոստոս ամիսներին գինը գերազանցեց $100, և հետո սկսեց նվազել, հասնելով $56,5 դեկտեմբերի վերջին[8]. Գների անկումը պայմանավորված էր պահանջարկի նկատմամբ չափից ավելի մեծ առաջարկով[9][10][11],որը պատճառ դարձավ նավթի պահանջարկի տեմպերի աճի դանդաղեցման[12][13], Նավթի և գազի արտադրության ծավալների աճի արդյունքում ԱՄՆ ներքին շուկայում կշտամբող հեղափոխությամբ, ՕՊԵԿ֊ի երկրների արտադրության ծավալների կրճատումից հրաժարվելով[14][15]. Անկումը հանգեցրել է էներգակիրների արտահանումից ստացվող եկամուտների կրճատմանը, որոնք կազմում են Ռուսաստանի արտահանման ծավալների մոտ 70 %[16]. Նավթի գների անկման պատճառով ռուբլու փոխարժեքը նույնպես անկում ապրեց, բյուջեն շարունակում էր ստանալ 3600 ռուբլի մեկ բարելի դիմաց[6]. Ի լրումն Ռուսաստանի, նավթի գների անկման արդյունքում բացասական հետևանքները տնտեսության մեջ այս կամ այն չափով զգացին նաև այլ նավթարտահանող երկրներ, այդ թվում Վենեսուելա, Նիգերիա, Ղազախստան, Նորվեգիա[17][18].

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Ֆիլիպ Ստերկին, (2013 թ․ հուլիսի 17). Ведомости http://www.vedomosti.ru/finance/news/14256781/chem-bolna-rossiya. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  2. ↑ Frances Coppola (1 декабря 2014). «Oil, Sanctions And Russian Politics» (անգլերեն). Forbes. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  3. ↑ Յակով Միրկին (2014 թ․ դեկտեմբերի 20). «Նավթի գների անատոմիան։ դա միայն 1/3֊ով է կախված պահանջարկից և առաջարկից». Forbes. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Իրավիճակը սրված է։ Ռուսական բյուջեի կախվածությունը նավթից աճում է». ՌԲԿ. 2014 թ․ դեկտեմբերի 20. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 23-ին.
  5. ↑ «Վլադիմիր Պուտինը ստորագրել է օրենք 2014-2016 թվականների դաշնային բյուջեի մասին». ՌԻԱ Նովոստի. 2013 թ․ դեկտեմբերի 2. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Улюкаев։ Բյուջեն չի տուժի նավթի մեկ բարելի դիմաց մոտ $70 դեպքում». Ведомости. 2014 թ․ նոյեմբերի 28. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  7. ↑ Larry Elliott (15 декабря 2014). «Fears for Russian rouble as plunging oil price dents markets» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  8. ↑ Վլադիսլավ Գորդեեվ (2014 թ․ դեկտեմբերի 31). «Բրենթ մակնշման նավթի գինը նվազեց հասնելով 2009 թվականի մայիսի մակարդակին». РБК. Վերցված է 25.12.14-ին.
  9. ↑ «Oil Market Report: 12 Դեկտեմբերի 2014 (Global overview)» (անգլերեն). Միջազգային էներգետիկ գործակալություն. 2014 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  10. ↑ «IEA - Oil Market Report Public (стр. 5)» (PDF) (անգլերեն). Միջազգային էներգետիկ գործակալություն. 2014 թ․ նոյեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  11. ↑ «OPEC: Monthly Oil Market Report (стр. 7)» (PDF) (անգլերեն). ՕՊԵԿ. 2014 թ․ դեկտեմբերի 10. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.(չաշխատող հղում)
  12. ↑ «Why the oil price is falling» (անգլերեն). The Economist. 2014 թ․ դեկտեմբերի 8. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  13. ↑ Brad Plumer (2014 թ․ դեկտեմբերի 18). «Why oil prices keep falling — and throwing the world into turmoil» (անգլերեն). Կաղապար:Iw5. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. «That combination of weaker-than-expected demand and steadily rising supply»
  14. ↑ «Նավթի գների անկումը։ պատճառները և հնարավոր հետևանքները». Вести.ру. 2014 թ․ նոյեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  15. ↑ Եվգենի Կալյուկով (2014 թ․ հոկտեմբերի 27). «Goldman Sachs пообещал нефть по $85 до марта 2015 года». РБК. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  16. ↑ Բորիս Կուշնիրուկ (2014 թ․ մարտի 26). «Ռուսաստան և Արևմտյան երկրներ –ով ումից է իրականում կախված». Forbes. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  17. ↑ John Schoen (2014 թ․ դեկտեմբերի 16). «Ticking time bombs: Where oil's fall is dangerous» (անգլերեն). CNBC. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  18. ↑ Նադեժդա Երմոլաեվա (2014 թ․ դեկտեմբերի 22). «Նորվեգիան տուժել է նավթի ցածր գներից». Ռուսական թերթ. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արժութային_ճգնաժամ_Ռուսաստանում_(2014-2015)&oldid=9804056» էջից