Քարաբերդ (Շիրակի մարզ)

Քարաբերդ
Գյուղ
	Քարաբերդ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Շիրակի
Համայնք	Շիրակի մարզ, Անիի շրջան և Ալեքսանդրապոլի գավառ
Մակերես	26.3 կմ²
ԲԾՄ	1675 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	1276 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Տեղաբնականուն	քարաբերդցի
Ժամային գոտի	UTC+4
	Քարաբերդ (Շիրակի մարզ) (Հայաստան)
	Քարաբերդ (Շիրակի մարզ) (Հայաստան)
	Քարաբերդ Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Քարաբերդ (այլ կիրառումներ)

Քարաբերդ, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, Մարալիկի տարածաշրջանում, Մարալիկ քաղաքից 7 կմ հարավ-արևմուտք, մարզկենտրոնից 32 կմ հեռավորության վրա։ Նախկինում ունեցել է Դաշգալե, Դաշխալե, Կարաբերդ, Տաշկալա, Տաշխալա անվանումները։ Դաշղալան Քարաբերդ է վերանվանվել 1947 թվականին։ Նախկինում մտել է Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառի մեջ։ Գյուղը գտնվում է ալիքավոր հարթավայրում՝ ծովի մակարդակից 1900 մետր բարձրության վրա։

Բնակչություն

Գյուղի բնակչության նախնիները գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Ալաշկերտի, Մուշի, Խնուսի, Բասենի շրջաններից 1829-1830 թթ։ Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համայնքը 2013 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 1103 մարդ։ Սեռային կազմում տղամարդիկ կազմում են 47%, կանայք՝ 53%։ Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 29%, աշխատունակներ՝ 51%, հետաշխատունակներ՝ 20%։ Ունի 131 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։

Քարաբերդի ազգաբնակչության փոփոխությունը^[2].

Տարի	1873	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	622	933	1000	1079	822	987	1002	1013	1090^[3]	931^[4]

Կլիման

Կիման բարեխառն լեռնային է, ձմեռը տևական, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են մառախուղները և ձնաբքերը։ Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան տեղումների քանակը 500-600 մմ։ Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններ են։

Գյուղատնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ, անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։ Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 915 հա։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, արոտավայրեր, կազմելով համապատասխանաբար 173 և 1340 հեկտար։ Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը կաթնամսատու անասնապահությունն է։ Զբաղվում են հացահատիկային, կերային կուլտուրաների, կարտոֆիլի մշակությամբ^[5]։

Պատմամշակութային կառույցներ

Քարաբերդն ունի “Ժամ” եկեղեցի (XVIII դար) և “Խաչի բացատ” մատուռ։ Գյուղում եղել են մասնակի ավերվածություններ 1988 թ-ի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից։ Գյուղի տարածքում հին մատուռի տեղում՝ 1866 թ-ին կառուցվել է եկեղեցի, որի բակում թաղված է գյուղի հիմնադիր Գևորգ Բրուտյանը։ Շրջակայքում կան հին բերդի ավերակներ։