Տիզի Ուզու[2] (արաբ․՝ تيزي وزو‎‎), քաղաք Ալժիրում. նույնանուն վիլայեթի վարչական կենտրոնն է։ 2010 թվականի հունվարի 9-ին իսլամիստները թալանել և հիմնիվեր հրկիզել են այստեղ գործած քրիստոնյա հիսունականների եկեղեցին։ Քահանան վկայություն է տվել, որ հավատացյալները փախուստի են դիմել, երբ նկատել են, որ տեղի ոստիկանները ոչ մի կերպ չեն արձագանքում ահաբեկիչների ավազակախմբի բռնի գործողություններին[3]։

Բնակավայր
Տիզի Ուզու
արաբ․՝ تيزي وزو‎‎
ԵրկիրԱլժիր Ալժիր
Մակերես102,36 կմ²
ԲԾՄ600 մետր
Բնակչություն135 088 մարդ (2008)[1]
Ժամային գոտիUTC+1
Փոստային դասիչ15000
Տիզի Ուզու (Ալժիր)##
Տիզի Ուզու (Ալժիր)

Աշխարհագրական դիրքը խմբագրել

Տիզի Ուզուն ընկած է Վադի Սեբաու դաշտավայրում, երկրի մայրաքաղաք Ալժիրից մոտավորապես 100 կիլոմետր դեպի արևելք, Միջերկրականի ծովափից 30 կիլոմետր դեպի հարավ, ծովի մակերևույթից 182 մետր բարձրության վրա[4]։ Շրջապատված է սարերով։ Կաբիլիա պատմա-աշխարհագրական մարզում մեծությամբ երկրորդ բնակավայրն է (զիջում է միայն Բեջայա նավահանգստային քաղաքին)։

Ժողովրդագրություն խմբագրել

Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները[5][6]
Տարին Բնակչ.
1876 2700
1881 2400¹
1890 1400²
1901 2800
1931 3000
1950 5000
1954 5500
1960 15 000
1962 23 000
1966 27 000
1977 41 000
1987 60 000
1998 79 300
2008 135 088

¹·² Կաբիլիայում 1871 թվականին տեղի ունեցած ապստամբության հետևանքով բնակչության թվաքանակի հետընթաց է արձանագրվել:[5].

Կլիմա խմբագրել

Տիզի Ուզուին բնորոշ է միջերկրածովյան շոգ կլիման (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Csa):

Տիզի Ուզու (2001–2015 averages)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 24.0
(75.2)
30.0
(86)
31.9
(89.4)
37.8
(100)
41.0
(105.8)
43.0
(109.4)
45.7
(114.3)
45.2
(113.4)
43.0
(109.4)
40.5
(104.9)
31.7
(89.1)
27.0
(80.6)
45.7
(114.3)
Միջին բարձր °C (°F) 15.4
(59.7)
15.9
(60.6)
19.2
(66.6)
22.2
(72)
26.1
(79)
32.0
(89.6)
35.8
(96.4)
35.9
(96.6)
31.4
(88.5)
27.9
(82.2)
20.3
(68.5)
16.4
(61.5)
24.8
(76.6)
Միջին օրական °C (°F) 11.4
(52.5)
11.4
(52.5)
14.1
(57.4)
16.7
(62.1)
20.2
(68.4)
25.1
(77.2)
28.7
(83.7)
28.9
(84)
25.2
(77.4)
22.1
(71.8)
15.8
(60.4)
12.2
(54)
19.2
(66.6)
Միջին ցածր °C (°F) 7.2
(45)
7.5
(45.5)
9.0
(48.2)
11.2
(52.2)
14.2
(57.6)
18.2
(64.8)
21.6
(70.9)
21.9
(71.4)
19.0
(66.2)
16.2
(61.2)
11.4
(52.5)
8.1
(46.6)
13.9
(57)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −3.0
(26.6)
0.0
(32)
0.6
(33.1)
4.0
(39.2)
6.6
(43.9)
8.2
(46.8)
16.0
(60.8)
16.0
(60.8)
12.4
(54.3)
7.5
(45.5)
3.5
(38.3)
0.7
(33.3)
−3.0
(26.6)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 98.2
(3.866)
95.3
(3.752)
90.0
(3.543)
80.8
(3.181)
52.8
(2.079)
18.4
(0.724)
4.6
(0.181)
7.8
(0.307)
36.8
(1.449)
55.3
(2.177)
106.4
(4.189)
116.3
(4.579)
705.0
(27.756)
աղբյուր: Infoclimat[7] 2001-2015 normals, records 2001-2015.

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Տիզի Ուզուի քույր քաղաքներն են՝

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. http://www.ons.dz/collections/w15_p1.pdf
  2. Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 366.
  3. «Protestant Church Burned in Algeria». New York Times. New York, New York: nytimes.com. The Associated Press. 2010 թ․ հունվարի 11.
  4. «Tizi Ouzou, Algeria Page» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  5. 5,0 5,1 Article |langue=fr |prénom1=Saïd |nom1=Doumane |titre=Tizi-Ouzou : historique d’un col et son urbanisation |périodique=Insaniyat / إنسانيات. Revue algérienne d'anthropologie et de sciences sociales |numéro=54 |date=2011-12-31 |issn=1111-2050 |doi=10.4000/insaniyat.13001 |lire en ligne=http://journals.openedition.org/insaniyat/13001 |consulté le=2020-10-16 |pages=13–29
  6. «Tizi Ouzou» (անգլերեն). World Gazetteer. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  7. «Normales et records climatologiques 2001-2015 à Tizi-Ouzou - Infoclimat». www.infoclimat.fr.

Գրականություն խմբագրել

  • Meyers großes Taschenlexikon in 24 Bänden. BI-Taschenbuchverlag, 1992, Band 22, S. 128.
  • Jonathan Oaks: Algeria. Bradt Travel Guides, 2008, ISBN 978-1-84162-232-3, S. 110 (Auszug, p. 110, at Google Books).

Արտաքին հղումներ խմբագրել