Տիգրան Կամսարական
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կամսարական (այլ կիրառումներ)
Տիգրան Խաչատուրի Կամսարական (1866[1][2], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն[1][2] - հունվարի 4, 1941[1], Վիշի[1][2]), հայ արձակագիր, «Վարժապետին աղջիկը» վեպի հեղինակը։
Տիգրան Կամսարական | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1866[1][2] |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն[1][2] |
| Վախճանվել է | հունվարի 4, 1941[1] |
| Վախճանի վայր | Վիշի[1][2] |
| Մասնագիտություն | գրող, հասարակական գործիչ և վիպասան |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն |
| Կրթություն | Արամյան-Ունճյան վարժարան (1884)[1] |
| Ժանրեր | ակնարկ |
 | |
| Տիգրան Կամսարական Վիքիդարանում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է Կ. Պոլսում։ Նախնական կրթությունն ստացել է Կադը գյուղի Արամյան վարժարանում։ Պատանեկան հասակից ֆրանսերենից կատարել է թարգմանություններ, որոնք տպագրվել են Մինաս Գաբամաճյանի «Լույս» շաբաթաթերթում։ Ապա գրել է ակնարկներ, պատմվածքներ։
1886-1887 թթ. «Մասիս» շաբաթաթերթում տպագրվել են նրա մի քանի նոր պատմվածքները, որոնք հետաքրքրություն են առաջացրել երիտասարդ գրողի անվան շուրջը։ 1888 թ. «Արևելք» օրաթերթում որպես թերթոն տպագրվել է նրա գլուխգործոց «Վարժապետին աղջիկը» վեպը, որը նույն թվականին լույս է տեսել նաև առանձին գրքով։ 1892-1893 թթ. Գրիգոր Զոհրապի խմբագրած «Մասիս» շաբաթաթերթում տպագրել է «Հարո», «Հովկուլը» և «Ընկուզին կողովը» պատմվածքները։
Լինելով մեծահարուստ ծխախոտի վաճառականի որդի՝ նյութապես ապահովված է եղել և գրականությունը չի դարձրել հիմնական զբաղմունք։ 1894 թ. Կամսարականները Կ. Պոլսից տեղափոխվել են Եգիպտոս։ Այստեղ գրեթե լքել է գրականությունը, զբաղվել ծխախոտի արդյունաբերությամբ, մերթ ընդ մերթ ծածկանուններով երևալով հայ մամուլում։
1910 թվականին օսմանյան սահմանադրության օրերին վերադարձել է ծննդավայր, նոր պատմվածքներով, նորավեպերով աշխատակցել պոլսահայ մամուլին, տարեցույցներին։ Նրա ամենամոտիկ մասնակցությամբ Կ. Պոլսում լույս է տեսել շքեղ մի ժողովածու, նվիրված Շիրվանզադեի գրական գործունեության 30-ամյակին։ Այնուհետև դարձյալ քաշվել է գրական աշխարհից։ Հետագա 30 տարիներին գրել է ընդամենը մի քանի պատմվածք և ակնարկ, ինչպես նաև «Փրկանք» խորագրով մի պիես, որը 1920-ականներին բեմադրվել է Կ. Պոլսում և Ֆրանսիայում։ «Վարժապետին աղջիկը» վեպը վերահրատարակվել է Երևանում, 1956 թ.[3][4]:
Երկեր
խմբագրել- Վարժապետին աղջիկը։ Պոլսական բարքեր, Կ. Պոլիս, 1888, 532 էջ։
- Վարժապետին աղջիկը, Կ. Պոլիս, 1921, 336 էջ։
- Վարժապետին աղջիկը, Գահիրէ, 1941, 400 էջ։
- Էջեր հայ գրականութենէն։ Տիգրան Կամսարական (պատմուածքներ), 1942, 31 էջ[5]։
- Վարժապետին աղջիկը, Երևան, 1956, 324 էջ։
- Վարժապետին աղջիկը, Պէյրութ, 1957, 320 էջ[6]։
- Կամսարական Տիգրան, Չյոկյուրյան Տիգրան, Երկեր, Երևան, 1984, էջ 28–348:
Գրականություն
խմբագրել- Հակոբ Մարգարյան, Տիգրան Կամսարական։ Կյանքը և ստեղծագործությունը, ՀԽՍՌ ԳԱ Հրատարակչություն, 1964 - 307 էջ[7]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
- ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1981). Կենսագրական բառարան, հատոր Բ. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 84-85.
- ↑ «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007։
- ↑ Կամսարական, Տիգրան (1942). Էջեր հայ գրականութենէն։ Տիգրան Կամսարական (պատմուածքներ). Hratarakutʻiwn hay girkʻi barekamneru ěnkeraktsʻutʻean.
- ↑ Կամսարական, Տիգրան (1957). Վարժապետին աղջիկը։ վէպ. Zartʻōnkʻ.
- ↑ Մարգարյան, Հակոբ (1964). Տիգրան Կամսարական։ կյանքը եվ ստեղծագործությունը. ՀՍՍՌ ԳԱ Հրատարակչություն.
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տիգրան Կամսարական» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 214)։ 
|