Վիշի
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վիշի (այլ կիրառումներ)
Վիշի (ֆր.՝ Vichy [viʃi], օքս.՝ Vichèi), ֆրանսիական քաղաք և կոմունա, որը գտնվում է Օվերն երկրամասի Ալյե գավառում, Փարիզից հարավ-արևելք։ Հին ժամանակներում Վիշին պատկանում էր պատկանում էր Բուրբոն նահանգին։
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| ֆր.՝ Vichy[1] | |||
| |||
.jpg) | |||
| Երկիր |  Ֆրանսիա | ||
| Մակերես | 5,85 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 249 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲25 372 մարդ (հունվարի 1, 2020)[2] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
| Փոստային դասիչ | 03200[3] | ||
| Պաշտոնական կայք | ville-vichy.fr(ֆր.) | ||
| |||
Դեպարտամենտի քաղաքների թվում Վիշին բնակչության թվով երկրորդ տեղն է զբաղեցնում՝ զիջելով Մոնլյուսոն քաղաքին[4], երկրամասի քաղաքների թվում՝ չորրորդ տեղը[5]։
Ֆրանսիական բալնեոլոգիական առողջարան է, որի ստորգետնյա տաք ջրերը հայտնի են Դիոկղետիանոսի ժամանակներից։
Անվան ծագումնաբանություն խմբագրել
Գոյություն ունի քաղաքի անվան ծագումնաբանության 4 վարկած[6]՝
- Կելտական ծագում (Ջրի զորությունը), որն առաջացել է Wich (զորություն կամ քաջություն) և y (ջուր) բառերից։
- Հին հռոմեական Vicus calidus (Տաք թաղամաս) արտահայտությունից (հետագայում պարզեցվել է և արտասանվել Vicus)։
- Գալա-ռոմանական Vipiacus անունից (Վիպիուսի կալվածք), որը Միջնադարում հնչյունաբանորեն փոխակերպվել է Vichiacus անվան, իսկ ավելի ուշ՝ Vichy:
- Լատիներենում Vici բառը հոգնակի թվով նշանակում է գյուղերի խումբ։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Վիշին գտնվում է Լուարա գետի խոշոր վտակ՝ Ալյե գետի ափերին։ Տեղանքի բարձրությունը ծովի մակարդակից կազմում է 263 մետր։
Տեղանքի ռելիեֆը տիպիկ է հարթավայրային գետահովտի համար։
Վիշին գտնվում է դեպարտամենտի վարչական կենտրոն՝ Մուլեն քաղաքից 56 կմ դեպի հյուսիս-արևելք, և երկարամասի վարչական կենտրոն՝ Կլերմոն Ֆերան քաղաքից 50 կմ դեպի հյուսիս-արևելք։
Կլիմա խմբագրել
Վիշին գտնվում է չափավոր ցամաքային կլիմայական գոտում[7]։ Քաղաքի կլիմայի վրա մեծ ազդեցություն ունի լեռնային տեղանքը։ Մոտակայքում են գտնվում Կենտրոնական ֆրանսիական զանգվածը և Ալպերը։ Տեղումների տարեկան քանակը կազմում է միջինը 790 մմ։
Օդերևութաբանական կայանը տեղակայված է ծովի մակարդակից 249 մետր բարձրության վրա, Շարմեյ քաղաքի օդանավակայանի մոտակայքում, Վիշի քաղաքի կենտրոնից 7 կմ դեպի հյուսիս-արևելք։
| Վիշի (1981–2010)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 19.2 (66.6) |
25.7 (78.3) |
26.3 (79.3) |
30.8 (87.4) |
33.0 (91.4) |
39.2 (102.6) |
41.2 (106.2) |
40.6 (105.1) |
36.4 (97.5) |
30.6 (87.1) |
26.2 (79.2) |
21.7 (71.1) |
41.2 (106.2) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 7.4 (45.3) |
9.0 (48.2) |
13.0 (55.4) |
15.8 (60.4) |
20.0 (68) |
23.5 (74.3) |
26.4 (79.5) |
26.1 (79) |
22.2 (72) |
17.6 (63.7) |
11.2 (52.2) |
7.8 (46) |
16.7 (62.1) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −0.4 (31.3) |
−0.2 (31.6) |
1.9 (35.4) |
3.9 (39) |
8.1 (46.6) |
11.2 (52.2) |
13.3 (55.9) |
12.9 (55.2) |
9.8 (49.6) |
7.3 (45.1) |
2.8 (37) |
0.4 (32.7) |
6.0 (42.8) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −26.9 (−16.4) |
−24.0 (−11.2) |
−13.3 (8.1) |
−7.3 (18.9) |
−4.2 (24.4) |
−0.2 (31.6) |
3.7 (38.7) |
1.7 (35.1) |
−2.0 (28.4) |
−9.0 (15.8) |
−11.3 (11.7) |
−18.5 (−1.3) |
−26.9 (−16.4) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 46.8 (1.843) |
39.8 (1.567) |
44.2 (1.74) |
69.3 (2.728) |
98.2 (3.866) |
78.2 (3.079) |
71.6 (2.819) |
74.2 (2.921) |
75.4 (2.969) |
68.0 (2.677) |
63.3 (2.492) |
50.5 (1.988) |
779.5 (30.689) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ {{{միավոր տեղումների օրեր}}}) | 10.0 | 8.9 | 9.0 | 10.8 | 12.2 | 9.5 | 8.1 | 8.8 | 8.7 | 10.4 | 10.3 | 10.0 | 116.7 |
| % խոնավություն | 84 | 80 | 75 | 74 | 77 | 76 | 73 | 75 | 78 | 83 | 84 | 85 | 78.7 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 78.1 | 94.8 | 153.7 | 175.4 | 203.4 | 225.0 | 248.9 | 238.3 | 183.5 | 128.1 | 76.7 | 55.9 | 1861,7 |
| Աղբյուր #1: Météo France[8][9] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Infoclimat.fr (humidity, 1961–1990)[10] | |||||||||||||
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Code officiel géographique
- ↑ Populations légales 2020 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2022.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ «Рейтинг городов Алье» (ֆրանսերեն)։ Сайт toutes-les-villes.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-12-04-ին։ Վերցված է 2012-12-01
- ↑ «Рейтинг городов Оверни» (ֆրանսերեն)։ Сайт toutes-les-villes.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-12-04-ին։ Վերցված է 2012-12-01
- ↑ «История Виши» (ֆրանսերեն)։ Alain Carteret։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-12-04-ին։ Վերցված է 2012-12-01
- ↑ «Ֆրանսիայի կլիմայական գոտիները»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-01-14-ին։ Վերցված է 2008-01-14
- ↑ «Données climatiques de la station de Vichy» (French)։ Meteo France։ Արխիվացված է օրիգինալից June 12, 2018-ին։ Վերցված է December 30, 2015
- ↑ «Climat Auvergne» (French)։ Meteo France։ Արխիվացված է օրիգինալից December 11, 2019-ին։ Վերցված է December 30, 2015
- ↑ «Normes et records 1961-1990: Vichy-Charmeil (03) - altitude 249m» (French)։ Infoclimat։ Վերցված է December 30, 2015