Տարբ
Տարբ ( ֆր.՝ Tarbes, օքս.՝ Tarba), քաղաք և համայնք Հարավարևմտյան Ֆրանսիայում՝ Գասկոնիա պատմական մարզում, Օքսիտանիա երկրամասի Վերին Պիրենեյներ դեպարտամենտում[4], որի վարչական կենտրոնն է։ Ընկած է Լուրդից և Իսպանիայի հետ Ֆրանսիայի ունեցած պետական սահմանից փոքր-ինչ հյուսիս։ Զբաղեցնում է 15,33 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2009 թվականի տվյալներով եղել է 45 613։
Բնակավայր | |||
---|---|---|---|
Տարբ | |||
ֆր.՝ Tarbes[1] | |||
| |||
Երկիր | Ֆրանսիա | ||
Համայնք | Վերին Պիրենեյներ, Canton of Tarbes-4?, canton of Tarbes-5? և arrondissement of Tarbes? | ||
Մակերես | 15,33 կմ² | ||
ԲԾՄ | 304 մետր, 284 մետր, 326 մետր | ||
Բնակչություն | ▲43 955 մարդ (հունվարի 1, 2021)[2] | ||
Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
Փոստային դասիչ | 65000[3] | ||
Պաշտոնական կայք | tarbes.fr(ֆր.) | ||
| |||
Տարբը կարևոր կենտրոն էր արդեն իսկ հին հռոմեացիների օրոք։ Հետագայում պատկանել է վեստգոթերին և արաբներին։ 10-րդ դարից Բիգոր կոմսության մայրաքաղաքն էր։ Ավերվել է հարյուրամյա պատերազմի ժամանակ՝ բրիտանացիների կողմից, այնուհետև կրոնական պատերազմների ժամանակ։ Դուքս Վելինգտոնը ֆրանսիացիներին պարտության է մատնել Տարբի մոտ 1814 թվականին տեղի ունեցած ճակատամարտում։ Տարբում են ծնվել գրող Թեոֆիլ Գոտիեն[5] և մարշալ Ֆոշը։
Քաղաքի գլխավոր տեսարժան վայրը Լուի Ֆիլիպի օրոք ստեղծված Massy Garden-ն է, ուր տեղափոխվել է 14-րդ դարի կառույց հանդիսացող Սեն Սևերան դը Ռուստանի ավերված վանքի կայքն ու գույքը։ Նախկինում այստեղ եղել են հեծելազորայինների մեծ զորանոցներ, ձիաբուծարան և մեծ ձիարշավարան, որտեղ անցկացվող մրցարշավները հայտնի են ամբողջ Ֆրանսիայում։
Ուշագրավ փաստեր
խմբագրել- Tarbes Gesp Bigord կանանց բասկետբոլային ակումբը հիմնվել է և շարունակում է գործել այս քաղաքում։
Տարբը արվեստում
խմբագրել- Ի տարբերություն պատմական Դ'Արտանյանի, որը ծագում էր Ժերից, Ալեքսանդր Դյումայի «Երեք հրացանակիրները» վեպի հերոս Դ'Արտանյանը ծագումով Տարբից է։
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Մարշալ Ֆոշի հուշարձանը
-
Քաղաքապետարանը
-
Տաճարը
-
Սեն Սևր դը Ռուստանը և Մասեյ զբոսայգին
-
Մարշալ Ֆոշի հայրենական տունը
Անվանի անձինք
խմբագրել- Պիեռ Էմանուել Ֆելիքս Շազալ (1808-1892) - բելգիացի ռազմական, պետական և քաղաքական գործիչ, գեներալ։
Ժողովրդագրություն
խմբագրել2017 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով Տարբի բնակչության թվաքանակը եղել է 41.518. այդ ցուցանիշով 12-րդ տեղն է զբաղեցրել Օքսիտանիա երկրամասում[6]։
Պատմական բնակչություն | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
From 1962 to 1999: Population without double counting; for the years following: municipal population. Աղբյուր՝ Ldh/EHESS/Cassini until 1999[7] then INSEE[8] |
Քույր քաղաքներ
խմբագրելԿլիմա
խմբագրելՏարբ, France (altitude 360m, 1991−2020 normals, extremes 1946−present)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 22.6 (72.7) |
29.2 (84.6) |
29.1 (84.4) |
30.1 (86.2) |
34.1 (93.4) |
39.2 (102.6) |
38.2 (100.8) |
39.0 (102.2) |
35.8 (96.4) |
33.8 (92.8) |
27.6 (81.7) |
26.1 (79) |
39.2 (102.6) |
Միջին բարձր °C (°F) | 10.5 (50.9) |
11.5 (52.7) |
14.6 (58.3) |
16.5 (61.7) |
19.9 (67.8) |
23.3 (73.9) |
25.2 (77.4) |
25.7 (78.3) |
23.0 (73.4) |
19.3 (66.7) |
13.9 (57) |
11.4 (52.5) |
17.9 (64.2) |
Միջին օրական °C (°F) | 5.8 (42.4) |
6.5 (43.7) |
9.2 (48.6) |
11.3 (52.3) |
14.9 (58.8) |
18.2 (64.8) |
20.1 (68.2) |
20.4 (68.7) |
17.5 (63.5) |
14.1 (57.4) |
9.1 (48.4) |
6.7 (44.1) |
12.8 (55) |
Միջին ցածր °C (°F) | 1.1 (34) |
1.5 (34.7) |
3.8 (38.8) |
6.0 (42.8) |
9.8 (49.6) |
13.2 (55.8) |
15.1 (59.2) |
15.1 (59.2) |
12.0 (53.6) |
8.8 (47.8) |
4.4 (39.9) |
1.9 (35.4) |
7.7 (45.9) |
Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −17.9 (−0.2) |
−14.4 (6.1) |
−9.8 (14.4) |
−3.4 (25.9) |
−1.8 (28.8) |
2.3 (36.1) |
5.9 (42.6) |
5.3 (41.5) |
0.7 (33.3) |
−3.3 (26.1) |
−9.6 (14.7) |
−13.4 (7.9) |
−17.9 (−0.2) |
Տեղումներ մմ (դյույմ) | 99.1 (3.902) |
82.9 (3.264) |
84.4 (3.323) |
111.6 (4.394) |
110.6 (4.354) |
80.9 (3.185) |
70.9 (2.791) |
67.4 (2.654) |
73.6 (2.898) |
82.5 (3.248) |
120.8 (4.756) |
96.3 (3.791) |
1081 (42,559) |
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 10.6 | 9.7 | 10.3 | 12.5 | 12.5 | 9.7 | 7.9 | 8.3 | 8.7 | 9.9 | 11.4 | 10.1 | 121.6 |
Միջ. ձնառատ օրեր | 2.2 | 2.1 | 1.7 | 0.6 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.9 | 1.7 | 9.2 |
% խոնավություն | 81 | 78 | 76 | 77 | 78 | 78 | 77 | 79 | 78 | 81 | 82 | 82 | 78.9 |
Միջին ամսական արևային ժամ | 114.2 | 129.3 | 168.6 | 170.4 | 188.8 | 196.3 | 206.9 | 207.6 | 194.9 | 156.1 | 118.3 | 112.1 | 1963,5 |
Աղբյուր #1: Météo France[10][11][12] | |||||||||||||
Աղբյուր #2: Infoclimat.fr (humidity and snowy days, 1961–1990)[13] |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Code officiel géographique
- ↑ Populations légales 2021 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ INSEE commune file
- ↑ Saintsbury, George (1911). . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 11 (11th ed.). էջեր 536–537.
- ↑ Téléchargement du fichier d'ensemble des populations légales en 2017, INSEE
- ↑ Cassini-Ehess|37084|Tarbes
- ↑ Population en historique depuis 1968, INSEE
- ↑ «Hermanamiento de Tarbes» (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
- ↑ «Données climatiques de la station de Tarbes» (ֆրանսերեն). Meteo France. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 8-ին.
- ↑ «Climat Midi-Pyrénées» (ֆրանսերեն). Meteo France. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 8-ին.
- ↑ «Fiche Climatologique Statistiques 1991-2020 et records» (PDF) (ֆրանսերեն). Météo-France. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Normes et records 1961–1990: Tarbes – Ossun – Lourdes (65) – altitude 360m» (ֆրանսերեն). Infoclimat. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 8-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Tourism office website (in French)
- Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 26 (11th ed.). 1911. էջ 417. .
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տարբ» հոդվածին։ |