Վիքիպեդիա

Տագանրոգ

Տեղեկությունը այս հոդվածում կամ նրա որոշ բաժիններում հնացել է:
Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ թարմացնելով այն և դրանից հետո հեռացնել կաղապարը:

Տագանրոգ (ռուս.՝ Таганрог), քաղաք (1775 թվականից) Ռուսաստանի Ռոստովի մարզում, նավահանգիստ Ազովի ծովի Տագանրոգ ծոցի ափին։ Ունի երկաթուղային կայարան։ 285 հազար բնակչություն (1983)։ Համարվում է հարավային Ռուսաստանի արդյունաբերական կարևոր կենտրոններից։ Մարզի արդյունաբերական արտադրանքի մոտ 1/6 թվականը բաժին է ընկնում Տագանրոգի ավելի քան 40 արդյունաբերական ձեռնարկություններին։ Զարգացած են մետալուրգիան, մեքենաշինությունը, մետաղամշակումը («Կրասնի կոտելշչիկ», կոմբայնների, նավանորոգման, դարբնոցամամլիչային սարքավորումների և այլ գործարաններ), սննդի, թեթև և շինանյութերի արդյունաբերությունը։ Կան 2 բուհ, մետալուրգիական, մեխանիկական, մեքենաշինական, ծովային սարքաշինության և այլ տեխնիկումներ, բժշկական և երաժշտական ուսումնարաններ, դրամատիկական թատրոն, հայրենագիտական թանգարան, պատկերասրահ։ Հիմնադրել է Պետրոս I-ը, որպես ամրոց, 1698 թվականին։ 18-րդ դարի 80-ական թվականներ եղել է արտաքին առևտրական նավահանգիստ, 1802 թվականից՝ քաղաքապետության կենտրոն։ 1869 թվականին երկաթուղով միացել է Խարկովին և Դոնի Ռոստովին։ 1920-1924 թվականներին եղել է օկրուգային քաղաք ՈւԽՍՀ Դոնեցկի մարզում, 1924-1934 թվականներին՝ Հյուսիս-Կովկասյան, 1934-1937 թվականներին՝ Ազով-Սևծովյան երկրամասերի, 1937 թվականից՝ Ռոստովի մարգի կազմում։ Անտոն Չեխով ծննդավայրն Է, այստեղ է նրա թանգարանը։

Բնակավայր
Տագանրոգ
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՀամայնքՏագանռոգի շրջան, Ռոստովի մարզ, Q4449582?, Donetsk Governorate?, Դոնի զորքի մարզ, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս և Ազով-Սևծովյան երկրամաս
Հիմնադրված է1698 թ.
Մակերես95 կմ²
ԲԾՄ30 մետր
Բնակչություն▼240 055 մարդ (հունվարի 1, 2025)[1]
Ժամային գոտիUTC+3
Հեռախոսային կոդ8634
Փոստային դասիչ347900–347960
Պաշտոնական կայքtagancity.ru​(ռուս.)
Տագանրոգ (Ռուսաստան)##
Տագանրոգ (Ռուսաստան)

Անվանում

խմբագրել

Հիմնադրել է Պետրոս I-ը 1698 թվականին՝ Տագան Ռոգ հրվանդանի վրա, որպես ամրոց և ռուսական Ազովյան ռազմածովային նավատորմի բազա։ Անվանումը ստացել է հրվանդանի անունից, որը կազմված է թյուրքական տագան ՝ «կասկարա, կրակարան» և ռոգ (ռուս.՝ рог)՝ «ելուստ, հրվանդան» բառերից։ Հրվանդանում կասկարայի մեջ կրակ էին վառում, որը ծառայում էր որպես փարոս․ ուստի անվանումն արտահայտում էր «փարոսի հրվանդան» իմաստը[2]։

Բնակչություն

խմբագրել
Բնակչության թվաքանակը
1811[3]1840[3]1856[3]1863[3]1897[4]1914[3]1923[3]
7400↗22 500↘18 500↗42 400↗51 000↗68 400↘68 300
1926[4]1931[3]1939[5]1956[6]1959[7]1962[3]1967[3]
↗86 000↗120 000↗188 781↗189 000↗202 062↗220 000↗245 000
1970[8]1973[3]1975[9]1976[10]1979[11]1982[12]1985[13]
↗254 154↗268 000↗272 000→272 000↗276 444↗283 000↗286 000
1986[10]1987[14]1989[15]1990[16]1991[10]1992[10]1993[10]
→286 000↗295 000↘291 622↗292 000↗294 000↘293 000↘292 000
1994[10]1995[13]1996[13]1997[17]1998[13]1999[18]2000[19]
↘291 000→291 000↘290 000↗291 000↘289 000↘287 600↘284 400
2001[13]2002[20]2003[3]2004[21]2005[22]2006[23]2007[24]
↘280 900↗281 947↘281 900↘277 300↘273 000↘268 600↘264 400
2008[25]2009[26]2010[27]2011[28]2012[29]2013[30]2014[31]
↘260 700↘257 611↗257 681↘257 221↘256 565↘254 783↘253 587
2015[32]2016[33]2017[34]2018[35]2019[36]2020[37]2021[38]
↘253 040↘251 050↘250 287↘249 848↘248 664↘248 643↘245 120

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года (ռուս.) — Росстат, 2025.
  2. ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 «Народная энциклопедия «Мой город». Таганрог» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-01-05-ին. Վերցված է 2013-10-23-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Города с численностью населения 100 тысяч и более человек» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-10-ին. Վերցված է 2013-08-17-ին.
  5. ↑ «Великая Отечественная война. Юбилейный статистический сборник. 2015» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-01-16-ին. Վերցված է 2015-04-23-ին.
  6. ↑ «Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014-07-16-ին. Վերցված է 2013-10-26-ին.
  7. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  8. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  9. ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 «Российский статистический ежегодник. 1994» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-24-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
  11. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  12. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014-11-16-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
  14. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  15. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  16. ↑ Российский статистический ежегодник. 2002. — М.: Госкомстат России, 2002. — 690 с. — ISBN 5-89476-123-9
  17. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1997 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
  18. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1999 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
  19. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2000 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-25-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
  20. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  21. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2004 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  22. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2005 год» (ռուսերեն). Վերցված է 2016-05-09-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  23. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2006 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-07-30-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
  24. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2007 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
  25. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2008 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017-02-05-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
  26. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  27. ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Ростовской области
  28. ↑ Ростовская область. Оценка численности населения на 1 января 2009-2015 гг.
  29. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  30. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  31. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  32. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  33. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  34. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  35. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  36. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  37. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  38. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տագանրոգ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 539)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Տագանրոգ&oldid=10011633» էջից