Վաղես
Վաղես[1] (լատ.՝ Flavius Julius Valens, Հուլիոս Ֆլավիոս Վալենս, 328, Վինկովցի, Vukovar-Srijem County, Խորվաթիա - օգոստոսի 9, 378, Ադրիանապոլիս), Արևելահռոմեական կայսրության կայսր 364 թ. մարտի 28-ից մինչև 378 թ. օգոստոսի 9։ Գահ է բարձրացվել իր եղբոր՝ Վալենտինիանոս I-ի կողմից՝ որպես կայսրության արևելյան մասի տիրակալ։ 366 թվականին ճնշել է զորավար Պրոկոպիոսի ապստամբությունը, իսկ ապստամբներին աջակցած վեստգոթերին հալածել Դանուբից այն կողմ։ Խախտելով Սասանյան Իրանի հետ 363 թվականի հաշտության պայմանագիրը, 370-ին Հայաստանի թագավոր է հաստատել Պապին, Վրաստանի հարավային և արևմտյան շրջանների թագավոր՝ Սուրմակին, իսկ հյուսիսային և արևելան շրջանների թագավոր՝ Վարազ-Բակուրին։ Երբ Պապը փորձել է կարգավորել իր հարաբերություններն Իրանի հետ, Վաղեսի հրամանով Տրայանոս զորավարը 374-ին դավադրաբար սպանել է Պապին և Հայոց թագավոր նշանակել Վարազդատին (374-378)։ 375 և 376-ին պարսից Շապուհ II արքայի հետ բանակցություններ է վարել Հայաստանի բաժանման շուրջ։ Վեստգոթերը, որոնց Վաղեսը 376-ին թույլ էր տվել հաստատվել Մեզիայում, ապստամբել են, ասպատակել Թրակիան ու Մակեդոնիան, հոների և ալանների դաշնակցությամբ պարտության մատնել կայսեր զորավարներին։ Վաղեսը, Հայաստանը զիջելով Իրանին (բացառությամբ Հաշտյանք և Բալահովիտ գավառների), հռոմեական զորքերով Հայաստանից արշավել է արևմտուտք՝ վեստգոթերի դեմ, սակայն 378 թվականի օգոստոսին Ադրիանուպոլսի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում պարտություն է կրել և սպանվել։
Վաղես | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | 328 |
Ծննդավայր | Վինկովցի, Vukovar-Srijem County, Խորվաթիա |
Մահացել է | օգոստոսի 9, 378 |
Մահվան վայր | Ադրիանապոլիս |
Քաղաքացիություն | Հին Հռոմ |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և սպա |
Ամուսին | Ալբիա Դոմինիկա |
Ծնողներ | հայր՝ Գրատիան |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Հռոմի կայսր, հինհռոմեացի սենատոր, Բյուզանդիայի կայսր, Count of the Stable?, pontifex maximus?, Իմպերատոր (Հին Հռոմ), Tribunicia potestas?, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ և կոնսուլ |
Երեխաներ | Valentinianus Galates? և Anastasia? |
![]() |
Աղբյուրներ Խմբագրել
- ↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 57։ ISBN 99941-56-03-9