Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վահան (այլ կիրառումներ)

Վահան (լատին․՝ scutum), հասարակածի համաստեղություն է՝ Օձ, Աղեղնավոր և Արծիվ համաստեղությունների միջև[2]։ Պայծառ աստղեր չի պարունակում։ Վահան համաստեղությունում է Ծիր Կաթինի ամենապայծառ տիրույթներից մեկը։ Հայաստանի տարածքից լավ երևում է գարնանը, ամռանը և աշնանը[3]։

Վահան
Համաստեղություն
Լատիներեն անվանումScutum
ՀապավումSct
Մասն էՀարավային երկնային կիսագունդ
Հակում−10
Մակերես109 քառակուսի աստիճան[1]
Հիմնական աստղեր2
Բայեր/Ֆլեմստիդ
աստղեր
7
Ճանաչված
մոլորակներով աստղեր
0
Պայծառ աստղեր(մեծություն < 3մ) 0
Ամենապայծառ աստղα Scuti (3.85մ)
Ամենամոտիկ աստղα Scuti (174 լտ)
Մեսյեի առարկաներ2
Ասուպային հոսքերJune Scutids
Հարևան
համաստեղությունները
Արծիվ
Աղեղնավոր
Օձ
Հետազոտության պատմություն
ՀայտնաբերողՅան Հևելիուս
Հայտնաբերման թվական1684
Անվանված էՎահան, Յան Սոբեսկի և Վիեննայի ճակատամարտ
Տեսանելի է +80° և −90°. լայնությունների միջև:
Ամենատեսանելին է օգոստոս ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):

Պատմություն

խմբագրել

1684 թվականին մտցրել է Յոհանես Հեւելիուսը։ 1683 թվականի Վիեննայի մոտ թուրքերին ջարդած լեհ թագավոր եւ զորավար Յան Սոբեսկու պատվին անունը դրել է «Սոբեսկու վահան» (Scutum Sobiescianum)[4]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. http://www.ianridpath.com/constellations1.htm
  2. Ian Ridpath and Wil Tirion (2017). Stars and Planets Guide (5th ed.), Collins, London. 978-0-00-823927-5. Princeton University Press, Princeton. 978-0-69-117788-5
  3. Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, Երևան, 1985, հատոր 11, էջ 243
  4. Star Tales ― Scutum by Ian Ridpath

Արտաքին հղումներ

խմբագրել