Սուրեն Քոչարյան
Այս հոդվածը Սուրեն Քոչարյանի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Քոչարյան (այլ կիրառումներ)։
Սուրեն Հովակիմի Քոչարյան (սեպտեմբերի 5 (18), 1904, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1] - հոկտեմբերի 9, 1979, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային էստրադայի արտիստ, ասմունքող։ ՀԽՍՀ (1945) և ՌԽՖՍՀ (1967) ժողովրդական արտիստ։ Արժանացել է ԽՍՀՄ (Ստալինյան մրցանակ 1951), ՀԽՍՀ (1975) պետական մրցանակների, պարգևատրվել «Պատվո նշան» շքանշանով։
| Սուրեն Քոչարյան | |
|---|---|
 էստրադայի արտիստ, ասմունքող | |
| Ծնվել է | 1904 օգոստոսի 23 |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Վրաստան |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 29, 1979 (տարիքը 75) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | դերասան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |     և  |
Կյանքն ու գործունեությունը խմբագրել
Սուրեն Քոչարյանը ծնվել է 1904 թ. Թիֆլիսում։ Թատերական կրթությունը ստացել է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում (1921-1925)։ 1925-1932 թվականներին՝ Երևանի Առաջին պետական թատրոնի (այժմ՝ Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն) դերասան։
Դերերից են՝
- Ֆուրմանով՝ Ֆուրմանով «Խռովություն»,
- Վասկա Պեպել՝ Մաքսիմ Գորկի «Հատակում»,
- Կակուլի՝ Գաբրիել Սունդուկյան «Պեպո»
- Գիժ Մոզի՝ «Քանդած օջախ»,
- Վիշնևսկի՝ «Եկամտավոր պաշտոն»,
- Քարյան՝ «Ցասում»։
Ասմունքի արվեստին ամբողջությամբ նվիրվել է 1932 թվականից։ 1939 թվականից՝ Մոսկվայի ֆիլհարմոնիայի մենակատար։ Մոսկվայում առաջին անգամ հանդես է եկել հայ արվեստի մոսկովյան տասնօրյակի ժամանակ (ծրագրում՝ «Սասունցի Դավիթ»)։ Ստեղծել է ավելի քան երեք տասնյակ գրական կոմպոզիցիա (հայերեն և ռուսերեն)։
Ստեղծագործական նախասիրությունը գրական նշանավոր երկերի ասմունքն էր՝
- Շոթա Ռուսթավելի, «Ընձենավորը»,
- Բոկաչչո, «Դեկամերոն»,
- Խաչատուր Աբովյան, «Վերք Հայաստանի»,
- Հոմերոս, «Ոդիսական»,
- Շեքսպիր, «Հանուն հայրենիքի» - Կոմպոզիցիա,
- Լև Տոլստոյ, «Կրեյցերյան սոնատ»,
- Գաբրիել Սունդուկյան, «Մակակո» - ըստ «Վարինկի վեչերը» պատմվածքի,
- Բորիս Պոլևոյ, «Ոսկի»,
- «Հայ ժողովրդական հեքիաթները»,
- «Հազար ու մեկ գիշեր»,
որոնք Քոչարյանի խաղացանկում պահպանվել են տասնյակ տարիներ։
Ասմունքի տաղանդավոր վարպետին հավասարապես մատչելի էին և Շեքսպիրի վեհաշունչ խոսքը, և Լև Տոլստոյի հոգեբանական թափանցումները, և Խաչատուր Աբովյանի արարատյան բարբառը, և Սունդուկյանի թիֆլիսահայերենը, և Թումանյանի, Չարենցի և ռուս ժամանակակից գրողների ոճն ու լեզուն։ Քոչարյանի ասմունքի գերիշխող հնչերանգը պատմողականն է, գլխավոր սկզբունքը՝ կերպարների անձնավորումը հնչող խոսքի և դիմախաղի միջոցով։ Քոչարյանը իր արվեստով ստեղծել է «մի դերասանի թատրոն»։ Քոչարյանի ասմունքային վերջին ծրագիրն էր «Հայ ժողովրդական հեքիաթները» (ՀԽՍՀ պետական մրցանակ 1975 թ.)։
Մահացել է Մոսկվայում 1979 թ., թաղված է Երևանում։
Երկեր խմբագրել
- Կենդանի խոսքի ոլորտներում, [Երևան], 1963
Թարգմանություններ խմբագրել
|
Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում |
- Խորհրդային քուրդ գրողներ։ Անթոլոգիա.- Երևան։ Պետհրատ, 1936.- 154, 1 չհ. էջ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Кочарян Сурен Акимович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
Գրականություն խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Սուրեն Քոչարյան Արխիվացված 2020-10-27 Wayback Machine
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրեն Քոչարյան» հոդվածին։ |