Վիքիպեդիա

Սև եռանկյունի

Սև եռանկյունի (գերմ.՝ Schwarzer Winkel), հատուկ խորհրդանիշ, որն օգտագործվել է նացիստների կողմից համակենտրոնացման ճամբարներում հակասոցիալական անձանց նույնականացման նպատակով[1]։

Սև եռանկյունի
Սև եռանկյունի

«Հակասոցիալականությունը» Երրորդ ռայխում խմբագրել

Ի տարբերություն մարքսիստական Լյումպեն-պրոլետարիատի հասկացության Նացիզմում «հակասոցիալականությանը» տրվում է ռասիստական իմաստ։ «Հակասոցիալական» էին անվանում այն անձանց, ովքեր ընդունակ չեն կամ էլ չեն ցանկանում ինտեգրվել սոցիալական միջավայր[2][3]։ Նացիստներն այս անձանց համար օգտագործում էին «հասարակության օտար տարրեր» (գերմ.՝ Gemeinschaftsfremde) բնութագիրը։ Նախապատրաստած այս օրինագիծը նացիստների կողմից ամբողջությամբ չիրագործվեց Երրորդ ռայխի անկման պատճառով։

Ռասիստական գաղափարախոսության աքսիոման ենթադրում էր, որ հասարակությունը պետք է մաքրվի անցանկալի հակասոցիալական թափթփուկներից և սոցիալական անպետք տարրերից։ Այդպիսի մարդկանց թվին էին պատկանում.

«Ոչնչացում աշխատանքի միջոցով» խմբագրել

Համաձայն 1937 թվականի դեկտեմբերի 14-ի հրամանի, յուրաքանչյուր հակասոցիալական կրկնահանցագործ պետք է ազատազրկվեր համակենտրոնացման ճամբարներում։ Դրանց համապատասխան որոշումները անհատների այդ անհատների վերաբերյալ պետք է ընդունեին պահակներն ու իրավակարգը[5]։ «Աշխատանքից փախչողները» (գերմ.՝ Arbeitsscheu Reich) ակցիայի շրջանակներում 1938 թվականի գարնանն ու ամռանը բարձրացավ բանտարկությունների մեծ ալիք։ Հայնրիխ Հիմլերի հրամանով յուրաքանչյուր աշխատունակ տղամարդու, ում առաջարկվել է ցանկացած աշխատանք ու նա հրաժարվել է զանազան պատճառաբանություններով, կամ էլ ընդունվել է աշխատանքի ու արագ թողել այն, պետք է անխտիր ձերբակալվեին և ուղարկվեին աշխատանքային ճամբարներ[6]։

Ավելի քան 10 հազար գնչուներ, հրեաներ և «գերմանական արյուն ունեցաղ հակացոցիալական տարրեր» ուղարկվեցին համակենտրոնացման ճամբարներ, այդ թվում 6 հազարն ուղարկվեցին 1938 թվականի հուլիսին դեպի Զաքսենհաուզեն ճամբար։ Հակասոցիալական դատապարտյալների հագուստներին ամրացնում էին սև եռանկյունիներ։ Գնչուների համար ավելի ուշ ստեղծվեց «սեփական» եռանկյունին, որը շագանակագույն էր։ 1942 թվականի սեպտեմբերին Յոզեֆ Գեբելսը արդարադատության ռայխսնախարար Օտտո Թիրակին ուղղված զեկույցում բացատրել է, որ հրեաներն ու գնչուները, նաև 4 տարի բանտերում անցկացրած լեհերը, ցմահ դատապարտված չեխերն ու գերմանացիները պետք է ոչնչացվեն։ «Ոչնչացում աշխատանքի միջոցով» (գերմ.՝ Vernichtung durch Arbeit). լավագույն եղանակն է,-հավաստել է Գեբելսը»[7]։

Լեսբուհիները համակենտրոնացման ճամբարներում խմբագրել

Ի տարբերություն գեյ տղամարդկանց, որոնք համակենտրոնացման ճամբարներում հատուկ խումբ էին կազմում և կրում էին «վարդագույն եռանկյունի», լեսբուհիները քրեական 175-րդ հոդվածում ներառված չէին։ Սակայն կանայք բանտարկվել են «հակահասարակական վարքի» համար. Նացիստական Գերմանիայում այդպիսի վարքի դրսևորումներ էին ֆեմինիզմը, լեսբիականությունը, մարմնավաճառությունը։ Այսպիսի կանայք նշվում էին «սև եռանկյունիներով»։ Այսօր սև եռանկյունին օգտագործվում է որպես ԼԳԲՏ շարժման խորհրդանիշներից մեկը։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ The unsettled, "asocials", alcoholics and prostitutes Արխիվացված 2016-11-08 Wayback Machine (անգլ.)
  2. ↑ Wolfgang Müller-Funk, Hans Ulrich Reck. Inszenierte Imagination. Beiträge zu einer historischen Anthropologie der Medien, Wien / New York 1996, ISBN 3-211-82772-2
  3. ↑ Cornelius Castoriadis. Gesellschaft als imaginäre Institution. Entwurf einer politischen Philosophie, Frankfurt a. M. 1990, ISBN 3-518-28467-3.
  4. ↑ Claudia Schoppmann: Nationalsozialistische Sexualpolitik und weibliche Homosexualität (Dissertation, FU Berlin, 1990.) Centaurus, Pfaffenweiler 1991 (revisited 2nd edition 1997). ISBN 3-89085-538-5
  5. ↑ Barbara Distel. „Asoziale und Berufsverbrecher“. In: Wolfgang Benz. Legenden, Lügen, Vorurteile. Ein Wörterbuch zur Zeitgeschichte, 5. Aufl., München 1992, S. 29-31, ISBN 3-423-03295-2.
  6. ↑ Konzentrationslager Buchenwald 1947-1945: Begleitband zur ständigen historischen Ausstellung. Wallstein Verlag, 2007, 5 Aufl., S. 72, ISBN 978-3-89244-222-6
  7. ↑ Michael Zimmermann. Rassenutopie und Genozid. Die nationalsozialistische „Lösung der Zigeunerfrage“, Hamburg 1996, S. 300.

Գրականություն խմբագրել

Նացիստական գրականություն
  • Irmgard Andrees. Untersuchungen über eine asoziale Sippe. In: Der Öffentliche Gesundheitsdienst. Zeitschrift des Reichsausschusses für Volksgesundheitsdienst, der Staatsakademie des Öffentlichen Gesundheitsdienstes Berlin und der Wissenschaftlichen Gesellschaft der deutschen Ärzte des öffentlichen Gesundheitsdienstes, 5. J. (1939), H. 3, S. 81-101.
  • F. Dubitscher. Asoziale Sippen. Erb- und sozialbiologische Untersuchungen. Georg Thieme, Leipzig 1942.
  • Eine „Familie Kallikak“ in Deutschland. In: Völkischer Wille. Kampfblatt für Bevölkerungspolitik und Familie, Nr. 46, 1935.
  • Albert Friehe: Was muß der Nationalsozialist von der Vererbung wissen? Die Grundlagen der Vererbung und ihre Bedeutung für Mensch, Volk und Staat, Frankfurt a.M 1934.
  • Heinrich Wilhelm Kranz und Siegfried Koller. Die Gemeinschaftsunfähigen. Eine Beitrag zur wissenschaftlichen und praktischen Lösung des sogenannten „Asozialenproblems“. Verlag K. Christ, Gießen 1939–1941 (2 Teile.)
  • Wilhelm Langenbach. Die Gefahr der Asozialen. Mit einer Stammtafel. In: Volk und Rasse. Illustrierte Monatsschrift für deutsches Volkstum, Rassenkunde, Rassenpflege. Zeitschrift des Reichsausschusses für Volksgesundheitsdienst und die Deutsche Gesellschaft für Rassehygiene, H.1, München 1939, S.15-19.
  • Robert Ritter. Die Aufgaben der Kriminalbiologie und der kriminalbiologischen Bevölkerungsforschung in Deutschland. In: Kriminalistik 15 (1941), S. 38-41.
Հետազոտություններ
  • Wolfgang Ayaß. „Asoziale“ im Nationalsozialismus. Klett-Cotta, Stuttgart 1995, ISBN 3-608-91704-7.
  • Wolfgang Benz. Legenden, Lügen, Vorurteile. Ein Wörterbuch zur Zeitgeschichte, 8. Aufl., München 1996, ISBN 3-423-04666-X.
  • Christa Schikorra. Kontinuitäten der Ausgrenzung. „Asoziale“ Häftlinge im Frauen-Konzentrationslager Ravensbrück. Metropol, Berlin 2001, ISBN 3-932482-60-3. Рецензия (գերմ.)
  • Thomas Irmer, Barbara Reischel, Kaspar Nürnberg. Das Städtische Arbeits- und Bewahrungshaus Rummelsburg – Zur Geschichte eines vergessenen Ortes der Verfolgung von »Asozialen in der NS-Zeit«. In: Gedenkstättenrundbrief Nr. 144 8/2008, S. 22-31.
  • Zoe, Lucinda. The Black Triangle. In: Lesbian Herstory Archives Newsletter, Brooklyn, N.Y., No. 12 (June 1991): p. 7.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սև_եռանկյունի&oldid=9163796» էջից