Ստարի Օսկոլ
Ստարի Օսկոլ (ռուս.՝ Старый Оскол, ռուսերենից բառացի թարգմանած՝ նշանակում է Հին Օսկոլ), քաղաք (1593 թվականից )[2] Ռուսաստանի արևմտյան մասում՝ Բելգորոդի մարզում[3]. նույնանուն քաղաքային օկրուգի վարչական կենտրոնը։ Միաժամանակ համարվում է վարչական, տնտեսական, արդյունաբերական, մշակութային կենտրոնը Ստարոօսկոլյան-Գուբկինյան ագլոմերացիայի, որտեղ ապրում է 400-450 հազար մարդ։ Բուն քաղաքի բնակչության թվաքանակը 2021 թվականի հոկտեմբերի 1-ի տվյալներով եղել է 221 676[4]։
Բնակավայր | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Երկիր | ![]() | ||||
Հիմնադրված է | 1593 թ. | ||||
Առաջին հիշատակում | 1310 | ||||
Մակերես | 200 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 150 մետր | ||||
Պաշտոնական լեզու | ռուսերեն | ||||
Բնակչություն | ▲224 153 մարդ (հունվարի 1, 2018)[1] | ||||
Ժամային գոտի | UTC+3 | ||||
Հեռախոսային կոդ | 4725 | ||||
Փոստային ինդեքսներ | 309500–309554 | ||||
Պաշտոնական կայք | oskolregion.ru(ռուս.) | ||||
| |||||
Ստարի Օսկոլն արժանացել է Մարտական փառքի քաղաք պատվավոր կոչման[5]։ Նրան հավիտյանս ի պահ է հանձնվել Համամիութենական լենինյան կոմերիտմիության Կուրսկի մարզային կոմիտեի կարմիր դրոշը՝ Երկրորդ աշխարհամարտի վճռորոշ մարտերից մեկում՝ Կուրսկի ճակատամարտում ձեռք բերված հաղթանակում գնահատելի ավանդ ներդնելու, Ստարի Օսկոլ-Ռժև երկաթգծի կառուցումը ռեկորդային կարճ ժամկետում՝ 32 օրում ավարտելու համար։
Քաղաքն զբաղեցնում է 200,8 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ Փոստային ինդեքսներն են՝ 309500-309556[6]։
ՊատմությունԽմբագրել
Բնակավայրն ընկած է եղել այսպես կոչված՝ Մուրավյան ճանապարհի (ռուս.՝ Муравский шлях или Муравская сакма ) մերձակայքում, ճանապարհ, որն օգտագործել են Ղրիմի թաթարները, նողայները Մոսկովիայի վրա արշավելիս։ 1571 թվականին քաղաքի ներկայիս տարածքում բերդ է կառուցվել։ 1593 թվականին այն վերակառուցվել է, ավելի ամրացվել[7]։ 1617 թվականին լեհերն այրել են Օսկոլը։ Բերդն ու նրա շրջակա տարածքները հաճախակի ենթարկվել են թաթարների արշավանքներին։ 1655 թվականին Օսկոլը վերանվանվել է Ստարի Օսկոլի՝ մերձակայքում գտնվող Նովի Օսկոլ բերդից զանազանելու համար[2]։ Քաղաքը մեծապես վնասվել է 1919 թվականին՝ քաղաքացիական կռիվների ժամանակ, ինչպես նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ հունգարական զորքերի տիրապետության տակ գտնվելիս։ Պատերազմից հետո քաղաքում արդյունաբերությունը զարգացել է, բնակչությունը՝ աճել։
ՏնտեսությունԽմբագրել
Գտնվելով Կուրսկի մագնիսական անոմալիայի սահմանին՝ Ստարի Օսկոլը վերածվել է երկաթի հանքաքարի արդյունահանման կարևոր կենտրոնի։ Այստեղ տարեկան արդյունահանվում է ութ միլիոն տոննա երկաթի հանքաքար։ Այդ հանգամանքը նկատի առնելով է, որ քաղաքում բացվել է Ռուսաստանում առաջինը ազգային գիտահետազոտական տեխնոլոգիական համալսարանի կարգավիճակ ստացած պողպատի ու համաձուլվածքների մոսկովյան համալսարանի մասնաճյուղը։
Քաղաքի կարևորագույն արդյունաբերական ձեռնարկություններն են՝
ՄշակույթԽմբագրել
- Մշակույթի պալատներ
- Մշակույթի պալատ «Комсомолец»[10]
- Մշակույթի պալատ «Молодёжный»[11]
- Մշակույթի և արվեստների կենտրոն (նախկինում՝ «Горняк» մշակույթի տուն)[12]
- Թանգարաններ
Անվանի անձինքԽմբագրել
- Վլադիմիր Մախնովեց (1869/1875–1921), տնտեսագիտության տեսաբան, հեղափոխական
- Նիկոլայ Ռատտել (1875–1939), գեներալ[17]
- Միխայիլ Կլևենսկի (1904–1954), դերծովակալ[18]
- Անատոլի Անպիլով (1914–1994), գեներալ-մայոր[19]
- Նիկոլայ Բիկով, Հայրենական պատերազմի հերոս, Փառքի երեք աստիճանների շքանշանների ասպետ[20].
- Կուզմա Կուչերվյաչենկո, Հայրենական պատերազմի հերոս, Փառքի երեք աստիճանների շքանշանների ասպետ[21][22]
- Միխայիլ Եմելյանով (* 1933), ռուս դիվանագետ[23]
- Դենիս Լեբեդև (* 1979), պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկ, աշխարհի չեմպիոն WBA (2012—2018), IBF (2016) վարկածներով
- Ալեքսանդր Եմելյանենկո (* 1981), սամբիստ, խառը մարտարվեստի մարզիկ[24][25]
- Վասիլի Երոշենկո, գրող, թարգմանիչ, էսպերանտիստ, լեզվաբան, բանաստեղծ, մանկավարժ
- Ֆեոդոր Եմելյանենկո, ազատ ոճի ըմբիշ, մարտական սամբիստ, խառը մարտարվեստների մարզիկ, ձյուդոիստ, մի շարք վարկածներով աշխարհի բազմակի չեմպիոն
Քույր քաղաքներԽմբագրել
Ստարի Օսկոլի քույր քաղաքներն են[26]՝
- Գերմանիա, Զալցգիտեր (1987)
- Բուլղարիա, Ասենովգրադ (1989)
- Ֆինլանդիա, Մանտա-Վիլպուլա (1989)
ՊատկերասրահԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service.
- ↑ 2,0 2,1 АТД-80|101
- ↑ Папков А.И (2016)։ «Стари Оскоп (Старый Оскоп)»։ in Юрий Сергеевич Осипов и др։ Голяма руска енциклопедия (в 36 тома)։ 31. Социално партньорство - Телевизия [Социальное партнёрство — Телевидение] (1 изд ed.)։ Москва: Издателство „Голяма руска енциклопедия“։ էջ 190 ։ ISBN 978-5-85270-368-2։ Վերցված է 9 юни 2019 Կաղապար:Икона
- ↑ Stary Oskol, www.citypopulation.de
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 5 мая 2011 года № 588 «О присвоении г. Старый Оскол почётного звания Российской Федерации „Город воинской славы“»
- ↑ «Почтовые индексы»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին։ Վերցված է 2015-12-06
- ↑ Charter of Starooskolsky Urban Okrug
- ↑ (ռուսերեն) Site de l'entreprise Archived 2006-10-18 at the Wayback Machine. Consulté le 27 février 2011.
- ↑ (ռուսերեն) Site de l'entreprise Consulté le 27 février 2011.
- ↑ «Главная | Дворец культуры «Комсомолец»»։ dk-komsomolec.oskol-kultura31.ru։ Վերցված է 2019-10-03
- ↑ «Главная | МАУК «Центр культурного развития «Молодежный»»։ dk-molod.oskol-kultura31.ru։ Վերցված է 2019-10-03
- ↑ «Главная | Центр культурного развития «Горняк»»։ www.gornyak.oskol-kultura31.ru։ Վերցված է 2019-10-03
- ↑ «МКУК «Старооскольский краеведческий музей» - Наши выставки» (ռուսերեն)։ sokm.org.ru։ Վերցված է 2018-10-21
- ↑ «Дом-музей В.Я.Ерошенко - Главная» (ռուսերեն)։ eroshenko.org.ru։ Վերցված է 2018-10-21
- ↑ «Новости» (ռուսերեն)։ sto-museum.ru։ Վերցված է 2018-10-21
- ↑ Стрельникова, Л. Л. Хемофилия // Химия и жизнь. — 2015. — № 2 (Փետրվար).
- ↑ Раттэль (Раттель) Николай Иосифович, grwar.ru (russisch)
- ↑ Клевенский Михаил Сергеевич, nashapobeda.lv (russisch)
- ↑ Анпилов Анатолий Андреевич, warheroes.ru (russisch)
- ↑ «Быков Николай Иванович [17.02.1925-19.11.1995]»։ az-libr.ru։ Վերցված է 2020-08-08
- ↑ БЕЛГОРОДСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ БЕЛГОРОДЦЫ-ПОЛНЫЕ КАВАЛЕРЫ ОРДЕНА СЛАВЫ ГАЛЕРЕЯ СЛАВНЫХ ИМЕН БЕЛГОРОДЧИНЫ. — Белгород. — С. 12. — 23 с.
- ↑ «Кучерявченко Кузьма Георгиевич»։ beluezd.ru։ Վերցված է 2020-04-16
- ↑ Емельянов Михаил Павлович, eurasian-defence.ru (russisch)
- ↑ Свободные бойцы: Александр Емельяненко, mixfight.ru (russisch)
- ↑ Alexander Emelianenko, boxrec.com
- ↑ «Города-побратимы»։ oskolregion.ru (ռուսերեն)։ Stary Oskol։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-01-31-ին։ Վերցված է 2020-02-04
ԳրականությունԽմբագրել
- Воеводин А. Д. (1890–1907)։ «Старый Оскол»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ
- Никулов А. П. Старый Оскол: Историческое исследование Оскольского края. — Старый Оскол: Б.и., 1997. — 576, [16] с. — ISBN 5-7277-0160-0
- Вербкин В. А. Бессмертного мужества огонь… Старооскольский край в Великой Отечественной войне. — Старый Оскол։ Изд-во редакции газеты «Оскольский край», 2010. — 270 с., илл.
- Вербкин В. А. Старый Оскол: на рубеже веков. — Старый Оскол: Изд-во редакции газеты «Оскольский край», 2015. — 354 с.
- Вербкин В. А. Иного не дано. Очерк жизни и деятельности Николая Петровича Шевченко, инженера-строителя, государственного, хозяйственного и политического деятеля, почётного гражданина города Старый Оскол и Белгородской области, почетного строителя России. -Воронеж։ Изд-во имени Е. А. Болховитинова, 2019. — 320 с. — 300 илл.
Արտաքին հղումներԽմբագրել
Ստարի Օսկոլ Վիքիպահեստում |
- Ստարի Օսկոլը mojgorod.ru կայքում (ռուսերեն)
- Ստարի Օսկոլի և նրա քույր քաղաքների մասին (ռուսերեն) Archived 2020-01-31 at the Wayback Machine.