Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գերմարդ (այլ կիրառումներ)

Սուպերմեն (անգլ.՝ Superman, թարգմանաբար գերմարդ), իրական անունը՝ Կլարկ Ջոզեֆ Կենտ, «DC Comics» ընկերության կողմից թողարկված կոմիքսների սուպերհերոս, ստեղծված ամերիկացի գրող Ջերի Սիգելի և կանադացի նկարիչ Ջո Շուստերի կողմից։ Սուպերմենը համարվում է ամերիկյան մշակութային խորհրդանիշ[3][4][5]։ Կերպարը ստեղծվել է 1932 թվականին և այնուհետև վաճառվել «DC Comics» ընկերությանը։ 1938 թվականի հունիսին Սուպերմենը հայտնվում է Action Comics #1-ում, իսկ հետագայում նրա հիման վրա նկարահանվում են մի շարք ֆիլմեր, ստեղծվում հեռուստատեսային ծրագրեր և վիդեո խաղեր։ Կերպարի ունեցած հաջողությունների շնորհիվ ստեղծվում է սուպերհերոսի ժանրը։

Սուպերմեն
Հրատարակման պատմություն
ՀրատարակիչDC Comics
ԴեբյուտAction Comics #1 (1938, հունիսի 1)
ՀեղինակJerry Siegel? և Ջո Շուստեր
Դերակատար / ՁայնKirk Alyn?, Ջորջ Ռիվզ, Քրիստոֆեր Ռիվ, Բրենդոն Ռաութ, David Wilson?, Դին Քեյն, Թոմ Ուելլինգ[1], Թայլեր Հեքլին[2], Հենրի Քավիլ[2], Bud Collyer?, Danny Dark?, Beau Weaver?, Թիմ Դեյլի, Քրիստոֆեր ՄաքԴոնալդ, Ջորջ Նյուբերն, Michael Daingerfield?, Քրիսպին Ֆրիման, Յուրի Լևենթալ, Ադամ Բոլդուին, Քայլ Մաքլախլեն, Christopher Corey Smith?, Մարկ Հերմոն, Նոլան Նորթ, Ջեյմս Դենթոն, Roger Rose?, Բլեր Անդերվուդ, Կիտ Ֆերգյուսոն, Travis Willingham?, Մարկ Վելի, Մեթ Բոմմեր, Sam Daly?, Չաննինգ Տատում, Peter Jessop?, Ալան Թյուդիք, Ջերրի Օ'Քոննել, Բենջամին Բրեթ, Kenichi Suzumura?, Նիկոլաս Քեյջ և Muhammad Hadaki?
ԱշխարհDC Universe
Ներկայացրած էAction Comics?[2], Superman?, Բեթմենն ընդդեմ Սուպերմենի։ Արդարության արշալույսին[2], Superman?, Atom Man vs. Superman?, Superman and the Mole Men?, Superman?, Սուպերմեն 2, Superman III?, Superman IV: The Quest for Peace?, Superman Returns?, Superman II: The Richard Donner Cut?, Մարդը պողպատից[2], Արդարության լիգա, Adventures of Superman?, The New Adventures of Superman?, Superboy?, Լոիս և Քլարկ։ Սուպերմենի նոր արկածները, Superman: The Animated Series?, Սմոլվիլի գաղտնիքը, Սուպերգրլ, It's a Bird...It's a Plane...It's Superman?, The Adventures of Superman?, Superman?, Superman?, Superman: Shadow of Apokolips?, Superman: The Man of Steel?, Superman Returns?, Սուպեր ընկերներ, The Batman Superman Movie: World's Finest?, Superman: Brainiac Attacks?, Superman/Batman: Public Enemies?, Superman/Batman: Apocalypse?, Justice League: Doom?, Ապագայի Բեթմենը, Արդարության լիգա, Static Shock?, Արդարության լիգա։ Առանց սահմանների, Բեթմեն, Superman/Shazam!: The Return of Black Adam?, Superman vs. The Elite?, Injustice: Gods Among Us?, DC Universe Online, Krypto the Superdog?, Justice League Heroes?, Legion of Super Heroes?, Արդարության լիգա։ Նոր սահման, Mortal Kombat vs. DC Universe?, Արդարության լիգա։ Ճգնաժամ երկու աշխարհներում, Երիտասարդ արդարություն, All-Star Superman?, Բեթմեն։ Խիզախ ու քաջ, DC Nation Shorts?, Lego Batman 2: DC Super Heroes, Batman: The Dark Knight Returns?, Superman: Unbound?, Արդարության Լիգա. Կոնֆլիկտի աղբյուրի պարադոքս, Լեգո ֆիլմ, Արդարության լիգա։ Ժամանակի ծուղակում, Justice League: War?, Justice League: Throne of Atlantis?, Justice League vs. Teen Titans?, Justice League Dark?, Justice League: Gods and Monsters Chronicles?, Justice League: Gods and Monsters?, Injustice 2, Superman?, Superman: The Game?, Superman?, Superman: The Man of Steel?, Superman?, The Death and Return of Superman?, Superman?, Superman: Countdown to Apokolips?, Superman Returns: Fortress of Solitude?, Բեթմեն։ Լռություն, The Dark Knight Returns? և Սուպերմեն։ Դատաստանի օրը
Անձնական տվյալներ
ԴիրքորոշումԲարի
Ի ծնե անունանգլ.՝ Kal-El
ԿեղծանուններՊողպատե մարդը, Կրիպտոնի վերջին որդին, Վաղվա օրվա մարդը, Սի-Քեյ, Սմոլվիլ, և այլն։
ՏեսակKryptonian?, կոմիքսների կերպար, անիմացիոն կերպար, հեռուստատեսային կերպար, կինոհերոս և գրական հերոս
Հասակ193 սմ
Քաշ107 կգ
Մազերի գույնսև
Աչքերի գույնբյուրեղյա կապույտ
ԾննդավայրԿրիպտոն
ԲնակավայրՍմոլվիլ[2] և Մետրոպոլիս[2]
Սեռարական
ՔաղաքացիությունԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
ԶբաղմունքԴեյլի Պլանետում լրագրող
Հագուստcape?
ԱմուսինLois Lane?[2]
Ծնողներհայր՝ Jor-El? և Jonathan Kent?, մայր՝ Martha Kent? և Lara Lor-Van?
ԵրեխաներJon Kent? և Conner Kent?
Թիմեր և կազմակերպություններ
Արդարության լիգա[2], Legion of Super-Heroes?, Supermen of America?, Black Lantern Corps?, White Lantern Corps?, Daily Planet? և Justice League Beyond?
Դաշնակիցներ
Բեթմեն, Հրաշք-կին, Ֆլեշ, Կանաչ լապտեր, Ակվամեն, Կապիտան Մարվել, Մարսեցի որսորդ
Թշնամիներ
Դարկսայդ, Դումզդեյ, Բրեյնիակ, Բիզարրո, Լեքս Լյութոր, Գեներալ Զոդ
Հատուկ ուժեր և ունակություններ
թռիչք, գերմարդկային երկարակեցություն, գերմարդկային արագություն, ինքնաբուժում, գերմարդկային ուժ, heat vision?, գերմարդկային զգայարաններ, invulnerability?, x-ray vision?, գերմարդկային ճարպկություն / ռեֆլեքսներ և superhuman vision?
Կայք
dccomics.com/characters/superman(անգլ.)

Սուպերմենի արտաքին տեսքը տարբերվող է՝ հագուստի կարմիր, կապույտ և դեղին գույները, թիկնոցը, և կենտրոնում S տառով ադամանդաձև նշանը։

Ըստ սկզբնական պատմության, Սուպերմենը ծնվում է Կրիպտոն մոլորակի վրա և ստանում Կալ-Էլ անունը։ Կրիպտոնի կործանումից մի քանի րոպե առաջ դեռ երեխա Կալ-Էլին Երկիր է ուղարկում իր հայր Ջոր-Էլը։ Իրեն գտնում և որդեգրում է մի կանզասյան գյուղացու ընտանիք։ Իր նոր ծնողներն իրեն տալիս են Կլարկ Կենտ անունը։ Դեռ փոքրուց ի հայտ էին գալիս երեխայի գերբնական ուժերը, որոնք նա որոշում է օգտագործել մարդկության օգտին։

Հրատարակչության պատմություն խմբագրել

Ստեղծումը խմբագրել

Սկզբնապես Ջերի Սիգելն ու Ջո Շուստերը ստեղծել էին ճաղատ տելեպատ չարագործի, ով ձգտում էր տիրել աշխարհին[6]։ Հետագայում Սիգելը, հիմք վերցնելով Դուգլաս Ֆերբենքսին, վերստեղծում է Սուպերմենին, ով ոչ մի կերպ նման չէր իր հետնորդին, իսկ անունը ստացվում է երկու կինոաստղերի՝ Կլարկ Գեյբլի և Կենտ Թեյլորի անունների միացումից[7]։

Դուետը նորից է փոխում կերպարի տեսքը, Հերկուլեսի և Սամսոնի պես հերոսներին նմանեցնելով[8]։ Այս փուլում ձևավորվում է նաև հերոսի հագուստը։ Իսկ արդեն ձևավորման երրորդ փուլում Սուպերմենն օժտված էր արտակարգ ունակություններով, որոնց մեջ գերակշռում էր ֆիզիկականը։

Հրատարակումը խմբագրել

Առաջին անգամ Սուպերմենը հայտնվում է 1938 թվականի ապրիլի 18-ին հրատարակված Action Comics #1-ում (կազմի վրա նշված ամսաթիվը՝ հունիս 1938)[9]։ 1939 թ.-ին սկսում է թողարկվել Սուպերմեն վերնագրով կոմիքսների շարքը։ Առաջին թողարկումը արտատպում է Action Comics-ում եղած արկածների մեծամասնությունը։ Չնայած դրան, կոմիքսը շատ հաջող էր վաճառվում։

1945 թ.-ին More Fun Comics #101-ում առաջին անգամ հայտնվում է Սուպերբոյը։ Այնուհետև 1946 թ.-ին նրան տեղափոխում են Adventure Comics, իսկ 1949-ին նա ստանում է իր սեփական կոմիքսների շարքը։

1986-ին որոշվեց վերակառուցել այն տիեզերքը, որտեղ ապրում էին Սուպերմենը և DC-ի այլ հերոսներ։ Այսպես ի հայտ եկավ Crisis on Infinite Earths մինի սերիան։ Գրող և նկարիչ Ջոն Բիրնը վերաթողարկեց Սուպերմենին, նախ The Man of Steel (1986) սահմանափակ սերիայում։ Superman կոմիքսների երկրորդ հատորը սկսեց թողարկվել 1987-ին, մինչև 2006-ին չեղարկվելը։

2011 թ.-ին DC-ին վերսկսում է Սուպերմենի սերիան այլ հերոսների հետ միասին, որի դեպքերը տեղի էին ունենում Ֆլեշփոյնթի (անգլ.՝ Flashpoint) իրադարձություններից հետո։ Սուպերմենի հագուստը փոփոխվեց՝ ավելի շատ զրահի տեսք ունենալու համար։ 2012 թ.-ի օգոստոսին Justice League #12-ում Սուպերմենի և Հրաշք կնոջ միջև հարաբերությունները զարգացան, որն ըստ Ջեֆ Ջոնսի, կհանդիսանար նոր ստատուս քվո[10][11]։

Կենսագրություն խմբագրել

Սուպերմենը, տասնամյակների ընթացքում ունենալով հսկայական պատմություն, փոփոխվել է այնքան, որքան իր արկածները[12]։ Սուպերմենի ծագման մանրամասները, սիրային հարաբերությունները, և ուժերը զգալիորեն փոխվել են իր հրատարակության պատմության հետ միասին, սկսած Ոսկե դարից մինչև նորագույն ժամանակները։ Հիմնական ուժերը և չարագործները ներկայացվեցին 40-ական թվականներին, երբ Սուպերմենը սկսեց թռչել և հայտնվեցին առաջին կոստյումավոր չարագործները[13]։ Կրիպտոնի գոյության մասին Սուպերմենն առաջին անգամ իմացավ 1949 թ.-ին։

1980-ականներին տեղի ունեցավ կերպարի արմատային վերափոխում։ DC-ն որոշեց հեռացնել բազմատիեզերքի գաղափարը, կոմիքսների հրատարակումը հեշտացնելու նպատակով։ Սա բերում է DC-ի հերոսների առաջացման պատմությունների վերստեղծմանը։ Ջոն Բիրնը պատասխանատու էր Սուպերմենի պատմության վերստեղծման համար, որի արդյունքում վերացել էին բազմաթիվ առանցքային հերոսներ։ Բիրնը վերականգնում է Մարթա և Ջոնաթան Կենտերին՝ Սուպերմենի հորն ու մորը։

1992 թ.-ին Սուպերմենին սպանում է Դումսդեյը[14]։ Չնայած դրան, հաջորդ տարի նա վերակենդանացվում է։ 1996-ին Սուպերմենը ամուսնանում է Լոիս Լեյնի հետ։ Բրեյնիակի հետ կռվից հետո, որի արդյունքում մահանում է իր հայրը, Սուպերմենը գտնում է կորած քաղաք Կանդորը, որտեղ ապրում էին 10,000 Կրիպտոնցիներ։ Նրանց՝ Երկիր մոլորակ գալը մեծ անհարմարություններ է պատճառում, և նրանք ստիպված են լինում ստեղծել իրենց մոլորակը՝ Նոր Կրիպտոնը։ Վերջ ի վերջո Նոր Կրիպտոնը Երկրին պատերազմ է հայտարարում։ Երկու կողմերն էլ մեծ կորուստներ են ունենում, և Կրիպտոնցիների մեծ մասը մահանում է։ Այնուհետև Սուպերմենը սկսում է ճամփորդել, Երկրի հետ կապ հաստատելու հույսով[15]։

Սուպերմենի անձը խմբագրել

Շուստերի և Սիգելի սկզբնական պատմություններում Սուպերմենի բնավորությունը աչքի էր ընկնում ագրեսիվությամբ և դաժանությամբ։ Ավելի ուշ գրողները փոփոխում են հերոսի բնավորությունը, նրան տալով իդեալիզմի զգացում և վարքագծի բարոյական նորմեր։ Չնայած որ Սուպերմենը այնքանել դաժան չէր, որքան Բեթմենը, 30-ականների կոմիքսներում նա անտարբեր էր իր կատարած ավերածությունների նկատմամբ և չէր մտածում վատ հետևանքների մասին։ Այս ամենը փոխվեց 1940 թ.-ի վերջերին, երբ նոր հրատարակիչ Ուիտնի Էլսվորթն իր հերոսների համար հաստատեց վարքագծի կոդեքս, այդպիսով վերջ դնելով Սուպերմենի սպանություններին[16]։

Այսօր Սուպերմենը հետևում է խիստ բարոյական սկզբունքներին, որոնք բնորոշ են արևմուտքի արժեքներին։ Նա գործում է օրենքի շրջանակներում, ինչը շատ հերոսների համար օրինակ է ծառայում։ Նա կարող է սրանում անզիջող լինել, ինչը հաճախ հակասություններ է առաջացնում սուպերհերոսների շրջանակներում, որոնք նկատվում են հատկապես Հրաշք-կնոջ նկատմամբ իր վերաբերմունքի մեջ այն բանից հետո, երբ Դիանան սպանում է Մաքսվել Լորդին[17]։

Անվերադարձ կորցնելով իր հայրենի Կրիպտոնը, Սուպերմենն անում է ամեն ինչ, որպեսզի պաշտպանի Երկիրը, հատկապես՝ ընտանիքին և ընկերներին։ Տան կորուստը և այն փաստը, որ նա պատասխանատու է իր ուժերի օգտագործման համար, ստիպել են միայնակ զգալ իրեն Երկրի վրա, չնայած իր բոլոր ընկերների, կնոջ, և ծնողների առկայությանը[18]։

Ֆիլմեր խմբագրել

  • 1948 - Սուպերմեն
  • 1951 - 1958 - Սուպերմենի արկածները
  • 1978 - Սուպերմեն
  • 1980 - Սուպերմեն 2
  • 1983 - Սուպերմեն 3
  • 1987 - Սուպերմեն 4։ Պայքար հանուն խաղաղության
  • 1988 - 1992 - Սուպերբոյ
  • 1993 - 1997 - Լոիս և Քլարկ։ Սուպերմենի նոր արկածները
  • 2001 - 2011 - Սմոլվիլ
  • 2006 - Սուպերմենի վերադարձը
  • 2013 - Պողպատե մարդը
  • 2016 - Բեթմենն ընդդեմ Սուպերմենի։ Արդարության արշալույսին

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Smallville Wiki (երբ.) — 2020.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Aleph (երբ.)
  3. ↑ Holt Douglas B. How Brands Become Icons: The Principles of Cultural Branding. — Boston, MA: Harvard Business School Press, 2004. — P. 1. — ISBN 1-57851-774-5.
  4. ↑ Blackwell Handbook of Judgment and Decision Making / Koehler, Derek J., Harvey, Nigel. (eds.). — Blackwell, 2004. — P. 519. — ISBN 1-4051-0746-4.
  5. ↑ Dinerstein Joel. Swinging the machine: Modernity, technology, and African American culture between the wars. — University of Massachusetts Press, 2003. — P. 81. — ISBN 1-55849-383-2.
  6. Daniels (1998), p. 13.
  7. Mietkiewicz, Henry. Great Krypton! Superman was the Star’s Ace Reporter (Joe Shuster’s final interview), 'Toronto Star via JoeShusterAwards.com (April 26, 1992). ↑ Daniels (1998), p. 17.
  8. ↑ Petrou, David Michael (1978). The Making of Superman the Movie, New York: Warner Books ISBN 0-446-82565-4
  9. Muir John Kenneth. The encyclopedia of superheroes on film and television. — McFarland & Co.. — P. 539. — ISBN 978-0-7864-3755-9.
  10. Superman and Wonder Woman kiss with powerful consequences. MSNBC.com.
  11. Superman-and-Wonder Woman become the world's newest power couple. DCcomics.com.
  12. Friedrich, Otto. Up, Up and Awaaay!!!, Time (March 14, 1988)
  13. Daniels (1998), p. 67.
  14. Jurgens, Dan, Ordway, Jerry, Simonson, Louise et al. (w), Jurgens, Dan, Guice, Jackson, Bogdanove, Jon, et al. (p), Rodier, Denis, Janke, Dennis, Breeding, Brett et al. (i). The Death of Superman Ed. Mike Carlin. NY:DC Comics, April 14, 1993. ISBN 1-56389-097-6.
  15. 1945 | Find Animes
  16. Daniels (1998), p. 42.
  17. Rucka, Greg (w), Lopez, David (p). "Affirmative Defense" Wonder Woman v2, 220 (October 2005), DC Comics
  18. Buskiek, Kurt, Nicieza, Fabian, Johns, Geoff (w), Guedes, Renato (p), Magalhaes, Jose Wilson (i). "Superman: Family" Action Comics 850 (July 2007), DC Comics

Արտաքին հղումներ խմբագրել