Սոնյա Չերվենա
Սոնյա Չերվենա (չեխ․՝ Soňa Červená, սեպտեմբերի 9, 1925[1][2][3][…], Պրահա, Չեխոսլովակիա[2][4][5][…] - մայիսի 7, 2023[6][7][8], Պրահա, Չեխիա[6][7][8]), չեխ օպերային մեցցո-սոպրանո, Ֆրանկֆուրտի, Սան Ֆրանցիսկոյի օպերաների, Պրահայի Ազգային թատրոնի երգչուհի[10]։ Սոնյա Չերվենայի կարիերան տևել է մոտ 70 տարի։
| Սոնյա Չերվենա | |
|---|---|
 | |
| Բնօրինակ անուն | չեխ․՝ Soňa Červená |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 9, 1925[1][2][3][…] Պրահա, Չեխոսլովակիա[2][4][5][…] |
| Երկիր |  Չեխոսլովակիա[4] և Չեխիա |
| Մահացել է | մայիսի 7, 2023[6][7][8] (97 տարեկան) Պրահա, Չեխիա[6][7][8] |
| Մասնագիտություն | օպերային երգչուհի, դերասանուհի, գրող, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի |
| Երգչաձայն | մեցցո-սոպրանո և կոնտրալտո |
| Գործիքներ | վոկալ |
| Աշխատավայր | Ազգային թատրոն |
| Կրթություն | Պրահայի կոնսերվատորիա |
| Պարգևներ | |
 Soňa Červená Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Սոնյա Չերվենան ծնվել է 1925 թվականին Պրահայում[11]։ 1947 թվականին նա առաջին անգամ հանդես է եկել Բեդրժիխ Սմետանայի չեխական հայտնի «Վաճառված հարսնացուն» օպերայում։ 1950 թվականին նա ավարտել է Պրահայի կոնսերվատորիան։ Սոնյա Չերվենան Պիլսենի թատրոնի բեմադրությունների դերերով դարձել է հայտնի։ 1948 թվականին Չեխոսլովակիայում կոմունիստական վարչակարգ հաստատվելուց հետո երգչուհուն արգելել են աշխատել երկրի գլխավոր թատրոնում։
Սոնյա Չերվենան քանի տարի աշխատել է երկրի փոքր թատրոններում և 1962 թվականին գաղթել Արևմտյան Բեռլին։ Երգչուհու կարիեիան Գերմանիայի ֆեդերատիվ հանրապետությունում կտրուկ վերելք է ունեցել։ Նա նաև ելույթներ է ունեցել աշխարհի շատ այլ թատրոններում։
1989 թվականին Չեխոսլովակիայում տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխությունից հետո երգչուհին վերատարձել է Չեխոսլովակիա, որտեղ կարճ ժամանակ անց վերականգնել է իր ժողովրդականությունը։ 2002 թվականին 77-ամյա Սոնյա Չերվենան առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Չեխիայի Ազգային թատրոնի բեմում, իսկ հետագա տարիներին հյուրախաղերով հանդես է եկել երկրի տարբեր քաղաքներում։ Իր կյանքի ընթացքում նա նկարահանվել է մոտ տասը ֆիլմում, առաջին անգամ՝ 1949 թվականին, վերջին անգամ՝ 2017 թվականին[12]։
Սոնյա Չերվենայի կարիերան տևել է ավելի քան 70 տարի, համարվում է համաշխարհային օպերայի պատմության մեջ ամենաերկար ժամանակ ելույթ ունեցած երգիչներից մեկը[13]։
Պարգևներ խմբագրել
Սոնյա Չերվենան արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ Չեխիայի Հանրապետության պետական «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» մեդալով, Ջոն Քենեդու անվան կենտրոնի ոսկե մեդալը և այլն։ 2012 թվականիին նա ընտրվել է Հրադեց Կռալովե քաղաքի պատվավոր քաղաքացի[16]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 3,0 3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Evidence zájmových osob StB
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně paní Soňa Červená (չեխերեն) — Národní divadlo, 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně Soňa Červená — České noviny, 2023.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Vědecká knihovna v Olomouci REGO (չեխերեն)
- ↑ http://www.hrad.cz/cs/pro-media/tiskove-zpravy/7937.shtml
- ↑ «Český hudební slovník» (չեխերեն). www.ceskyhudebnislovnik.cz. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Sona Cervená». IMDb. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Соня Червена (Sona Cervená)» (ռուսերեն). КиноПоиск. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 20-ին.
- ↑ QCM s r o www.qcm.cz (1516208555). «Obrazem: Zkouška Pikové dámy». Národní divadlo Brno. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Zemřela operní pěvkyně Soňa Červená. Ztvárnila Carmen i Horákovou». iDNES.cz (չեխերեն). 2023 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ sal,ČTK,höh (2023 թ․ մայիսի 7). «Zemřela operní hvězda Soňa Červená (†97): Dámou byla až do konce!». Blesk.cz (չեխերեն). Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 7-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ SYMBIO Digital, s. r. o. «Soňa Červená - Národní divadlo» (չեխերեն). www.narodni-divadlo.cz. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 19-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Soňa Červená v souborném katalogu Akademie věd České republiky
- Soňa Červená na webu Čeští operní pěvci
- Soňa Červená na webu Národního divadla
- Chtěla jsem zpívat, nikoli mlčet – rozhovor pro Týdeník Rozhlas (2004)
- Moje 20. století – dokument České televize (2005, video online)
- Soňa Červená a Geraldina Muchová v pořadu Krásný ztráty (9. září 2005, video online)
- Soňa Červená v cyklu 13. komnata|13. komnata (2011, video online)
- Սոնյա Չերվենա (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոնյա Չերվենա» հոդվածին։ |