Սիմեոն Սիմեոնի Աբամելիք-Լազարև
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սիմեոն Աբամելիք–Լազարև
Սիմեոն Սիմեոնի Աբամելիք-Լազարյան (մինչ 1873 թվականը՝ Սիմեոն Աբամելիք, նոյեմբերի 12 (24), 1857, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1] - սեպտեմբերի 19 (հոկտեմբերի 2), 1916, Կիսլովոդսկ, Պյատիգորսկի գավառ, Թերեքի մարզ, Ռուսական կայսրություն[1]), հայ իշխան Ռուսական կայսրությունում, հնագետ[2], երկրաբան, խոշոր կալվածատեր և ռուսական արդյունաբերող։ Լազարյան ճեմարանի խնամակալ և պատվավոր հոգաբարձու, Ռուսական աշխարհագրական ընկերության անդամ[3]։ Ռուսական կայսրության ամենահարուստ մարդկանցից մեկը։
| Սիմեոն Սիմեոնի Աբամելիք-Լազարև | |
| |
| Կրթություն՝ | Պետերբուրգի պատմա-բանասիրական ինստիտուտ (1877) և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան (1881)[1] |
|---|---|
| Մասնագիտություն՝ | պետական ծառայող, հնագետ, երկրաբան և գործարանատեր |
| Ազգություն | հայ |
| Ծննդյան օր | նոյեմբերի 12 (24), 1857 |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Վախճանի օր | սեպտեմբերի 19 (հոկտեմբերի 2), 1916 (58 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Կիսլովոդսկ, Պյատիգորսկի գավառ, Թերեքի մարզ, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Թաղված | Սմոլենկայի հայկական գերեզմանոց |
| Դինաստիա | Աբամելիքներ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն
|
| Հայր | Սիմեոն Աբամելիք–Լազարև |
| Մայր | Եղիսաբեթ Աբամելիք-Լազարյան |
| Ամուսին | Մարիա Պավլովնա Դեմիդովա Սան-Դոնատո |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է 1857 թվականի նոյեմբերի 24-ին Մոսկվայում, Աբամելիքների ազնվական ընտանիքում՝ իշխան Սիմեոն Աբամելիքի և Լազարյանների հայ ազնվական տոհմի ներկայացուցիչ՝ իշխանուհի Եղիսաբեթ Աբամելիք-Լազարյանի (օրիորդական ազգանունը՝ Լազարյան) ընտանիքում[3]։ Ուսանել և ավարտել է Պետերբուրգի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետը[2][3]։
Եղել է Լազարյան ճեմարանի խնամակալ և պատվավոր հոգաբարձու[2], Ռուսական աշխարհագրական ընկերության անդամ[3]։ Քաղաքացիական հայացքներով միապետական էր։
Հնագիտական գործունեություն խմբագրել
1882 թվականին մասնակցել է Պալմիրայի պեղումներին[3] և հայտնաբերել «Պալմիրյան տարիֆ» կոչված երկլեզվյան (արամեերեն և հունարեն) նշանավոր արձանագրությունը, որը գիտության մեջ մտավ որպես սեմական վիմագրության ամենախոշոր հուշարձանը[2]։ Պեղումների արդյունքներն ամփոփված են նրա «Պալմիրա» (1884) գրքում[2][3]։ Մերձավոր արևելքում իր երկրորդ ուղևորության ժամանակ (1895) Աբամելիք-Լազարևը Պաղեստինի անդրհորդանանյան մասում ուսումնասիրել է հունա-հռոմեական անտիկ հուշարձանների ավերակները և 1897 թվականին գրել «Ջերաշ» աշխատությունը[2][3]։
Երկրաբանական գործունեություն խմբագրել
Հետազոտել է Սիցիլիայի, Կովկասի ծծմբի հանքերը[3]։
Արդյունաբերական գործունեություն խմբագրել
Սիմեոն Աբամելիք-Լազարևը խոշոր կալվածատեր էր և արդյունաբերող։ Ուրալում ունեցել է երկաթամշակման գործարաններ[3]։
Աբամելիք-Լազարևների հայտնի դղյակները խմբագրել
Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմում է գտնվում Սիմեոն Աբամելիք-Լազարևի «Վիլլա Աբամելիք» դղյակը[3], որը նախկինում ԽՍՀՄ-ի սեփականությունն էր։
Մահացել է 1916 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Կիսլովոդսկում[3], թաղվել Սանկտ Պետերբուրգի հայկական գերեզմանոցում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Գառնիկ Ստեփանյան (1973). «Կենսագրական բառարան», հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ 7.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 «Ծագումով հայ են», Արծվի Բախչինյան, Երևան, 1993, էջ 13.
Գրականություն խմբագրել
- Джераш, СПБ, 1897
- Вопрос о недрах и развитие горной промышленности с 1808 по 1908гг., СПБ, 1910.
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմեոն Սիմեոնի Աբամելիք-Լազարև» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմեոն Սիմեոնի Աբամելիք-Լազարև» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 13)։ 
|