Սաթխա
Սաթխա (վրաց.՝ სათხე - Սաթխե), գյուղ Վրաստանի Սամցխե-Ջավախեթի մարզի Նինոծմինդայի մունիցիպալիտետում։
| Գյուղ | ||||
|---|---|---|---|---|
| Սաթխա | ||||
| վրաց.՝ სათხე | ||||
 | ||||
| Երկիր |  Վրաստան | |||
| Մխարե | Սամցխե-Ջավախք | |||
| Մունիցիպալիտետ | Նինոծմինդայի մունիցիպալիտետ | |||
| ԲԾՄ | 1840 մետր | |||
| Պաշտոնական լեզու | վրացերեն | |||
| Բնակչություն | 1516[1] մարդ (2014) | |||
| Ազգային կազմ | Հայեր 99,6 % | |||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |||
| ||||
Նինոծմինդայից 5 կմ դեպի հյուսիս-արևելք և Ախալքալաքից ուղիղ գծով 18 կմ դեպի հարավ-արևելք Սաթխա գյուղն է՝ ծովի մակարդակից 1,880 և 1,930 մետր բարձրության վրա։
Ստուգաբանություն խմբագրել
Ըստ տեղաբնիկների գյուղը եղել է Աղայի տիրապետության տակ և նա հաճախ է անվանել Սատխ, հետագայում այս անվանումը լայն տարածում է գտել։
Պատմական ակնարկ խմբագրել
Մուսուլմանական տիրապետության տակ ընկնելուց հետո գյուղը վճարել է 1,999 հարկ գյուղապետն էր Ալին։ Հետագայում երբ Սատխայում սկսել են ծավալվել շինարարական աշխատանքները գյուղն ունեցել է 5 հիմնական թաղամասեր՝ կենտրոնը կոչվել է Ժամի մայլա(եկեղեցու թաղ), հաջորդը կոչվել է Քաղքի մայլա (քաքղի թաղ), ջիջի մայլա (վերին թաղ), Նորաշեն մայլա, և Գերեզմանոցի մայլա։
Բնակչություն խմբագրել
Ներկայիս բնիկները Սաթխա են տեղափոխվել Կարինի Ծաղկի, Ջինիս և Սուգյութլու գյուղերից։1829-1830 ական թվականներին։ Ծաղկին եղել է հայկական գյուղ Կարինից 34 կմ դեպի հյուսիս-արևելք ներկայիս անվանումն է Սենյուրթ։ Ջինիսը Կարինից 33 կմ հեռավորության վրա է եղել, այնտեղից գաղթականները այժմ ապրում են Ջավախքի Սատղա, Սաղամո գյուղերում։ Ջինիսի ներկայիս անվանումն է Օրթաբահսե։ Սուգյութլու այժմ Սօգութլու, եղել է հայկական գյուղ Կարինից 11 կմ հյուսիս։ Ըստ արխիվային տվյալների գյուղում առաջին եկեղեցական ծուխ դպրոցը բացվել է 1860 թվականին։ Աստծո տունը վերածվում է գիտության տաճարի և սրան իր մեծ աջակցությունն է ցուցաբերել Քահանա Գրիգոր Տեր Գևորգյանը։ 1880 թվականին բացվում է ռուսական պետական դպրոց։ Սաթխայում են ծնվել գեներալ–լեյտենանտ Ս․ Ե․ Գինոսյանը, ՍՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ, փիլիսոփա Ց․ Ա․ Ստեփանյանը, պատմաբան Ա․ Ա․ Համբարյանը։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին խմբագրել
Հայերը, որոնք տեղափոխվել և վերաբնակվել էին այստեղ, 1830 թ-ին վերակառուցում և օծում են միջնադարյան եկեղեցին անվանելով Սուրբ Աստվածածին։ Մուտքը հարավ-արևմուտքից է, արտաքին չափերն են 15.12 x 6,98։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014». საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. ნოემბერი 2014. Վերցված է 26 ივლისი 2016-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 113)։ 
|