Վիքիպեդիա

Ջոն Օ՛Քիֆ

ամերիկաբրիտանացի նյարդաբան

Ջոն Օ՛Քիֆ (նոյեմբերի 18, 1939(1939-11-18)[1][2][3][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկա-բրիտանացի նյարդաբան, հոգեբան։ Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի բջջային և զարգացող կենսաբանության հետազոտական ​​բաժանմունքի պրոֆեսոր է։ 2014 թվականին Մեյ-Բրիտ Մոզերի և Էդվարդ Մոզերի հետ միասին նա արժանացել է ֆիզիոլոգիայի և բժշկության Նոբելյան մրցանակին։ հայտնաբերեց տեղային բջիջները հիպոկամպում, և որ դրանք ցույց են տալիս ժամանակավոր կոդավորման հատուկ տեսակ՝ թետա փուլի առաջացման տեսքով։ Մի քանի այլ մրցանակների է արժանացել։ Ողջ կարիերայի ընթացքում նա աշխատել է Լոնդոնի համալսարանական քոլեջում, բայց նաև համատեղությամբ ամբիոն է ղեկավարել Նորվեգիայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանում՝ իր նորվեգացի գործընկերների՝ Մոզերների առաջարկով։

Ջոն Օ՛Քիֆ
անգլ.՝ John O’Keefe
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 18, 1939(1939-11-18)[1][2][3][…] (84 տարեկան)
ԾննդավայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն և  ԱՄՆ
ԿրթությունՆյու Յորք քաղաքի քոլեջ, ՄաքԳիլի համալսարան (1967)[4] և Regis High School?
Մասնագիտություննյարդաբան, համալսարանի դասախոս, հոգեբան և գիտնական
ԱշխատավայրԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ[5]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա
Կայքucl.ac.uk/cdb/research/okeefe
iris.ucl.ac.uk/iris/browse/profile?upi=JOKEE52
 John O’Keefe (neuroscientist) Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք և կրթություն

խմբագրել

Ջոն Օ՛Քիֆը ծնվել է Նյու Յորքում՝ իռլանդացի ներգաղթյալ ծնողների ընտանիքում։ Նա հաճախել է Ռեջիսի ավագ դպրոց (Մանհեթեն) և ստացել բակալավրի կոչում Նյու Յորքի Սիթի քոլեջից 1963 թվականին[14][15]։ Նա ուսումը շարունակել է Մոնրեալի ՄաքԳիլ համալսարանում, Քվեբեկ, Կանադա, որտեղ 1964 թվականին ստացավ մագիստրոսի կոչում, իսկ 1967 թվականին հոգեբանության դոկտորի աստիճան՝ Ռոնալդ Մելզակի ղեկավարությամբ[16][17][18]։

Կարիերա և հետազոտություն

խմբագրել

Օ'Քիֆը 1967 թվականին ընդունվեց Լոնդոնի Համալսարանական քոլեջ որպես ԱՄՆ NIMH հետդոկտորական գիտաշխատող։ Այդ ժամանակից ի վեր նա այնտեղ է և 1987 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։ Իր գործընկերներ Էդվարդ Մոզերի և Մեյ-Բրիթ Մոզերի առաջարկով 2014 թվականից նա համատեղությամբ աշխատում է Նորվեգիայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի պրոֆեսոր[19]։

Տեղային բջիջների հայտնաբերում

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Տեղային բջիջներ

Օ'Քիֆը և նրա աշակերտ Ջոնաթան Դոստրովսկին վերլուծելով շրջակա միջավայրի գործոնները, որոնք ազդում են առանձին հիպոկամպային նեյրոնների ակտիվացման հատկությունների վրա, հայտնաբերել են տեղային բջիջները[20][21]։ Տեղային բջիջների վերաբերյալ նրա բազմաթիվ հրապարակումները բազում անգամ մեջբերվելեն։ Բացի այդ, նա Լին Նադելի հետ հրատարակեց ազդեցիկ գիրք՝ առաջարկելով հիպոկամպի ֆունկցիոնալ դերը՝ որպես տարածական հիշողության ֆունկցիայի համար որպես ճանաչողական քարտեզ[22]։ Որպես նրա աշխատանքի շարունակություն, տեղային բջիջները փորձերով ուսումնասիրվել են կամ նմանակվել հարյուրավոր հոդվածներում[23][24][25]։

Թետա փուլի առաջացման հայտնաբերում

խմբագրել

Տեղային բջիջների հետագա հետազոտության ընթացքում Օ'Քիֆը ապացույցներ գտավ տեղեկատվության ժամանակավոր կոդավորման տարբերակիչ տատանումների համար, կախված տեղային բջիջներում գործողության պոտենցիալների ժամանակի, տատանվող EEG ցիկլի հետ, որը հայտնի է որպես տետա ռիթմ, ի տարբերություն մեկ բջջի ներս թափանցման ժամանակի։ 1993 թվականին մի հոդվածում նա և Մայքլ Ռեչեն ցույց տվեցին, որ տեղային բջիջները տետա ռիթմի տատանումների համեմատ աճում են տարբեր փուլերում հիպոկամպի տեղական դաշտային ներուժում[26]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/press.html
  2. ↑ 2,0 2,1 Rogers K. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ https://escholarship.mcgill.ca/concern/theses/37720d58g
  5. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  6. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  7. ↑ Recent British winners
  8. ↑ http://grawemeyer.org/psychology/previous-winners/2006-john-o2019keefe-and-lynn-nadel.html
  9. ↑ 2008 Neuroscience Prize. John O'Keefe. Laureate Profile
  10. ↑ The Louisa Gross Horwitz Prize
  11. ↑ 2014 Kavli prize laureates in neuroscience
  12. ↑ http://www.physoc.org/sites/default/files/page/Lectures%20and%20Prizes%20to%202017_2.pdf
  13. ↑ https://www.apa.org/about/awards/scientific-contributions?tab=3
  14. ↑ «2008 Neuroscience Prize. John O'Keefe». Gruber Foundation. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  15. ↑ «John O'Keefe, Class of '63, Wins Nobel Prize». The City College of New York. 2014 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  16. ↑ «John O'Keefe». Kavli Prize. Kavli Foundation. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.(չաշխատող հղում)
  17. ↑ «McGill grad John O'Keefe wins Nobel Prize in medicine». Media Relations Office of McGill University. 2014 թ․ հոկտեմբերի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  18. ↑ O'Keefe, John (1967). Response properties of amygdalar units in the freely moving cat (Ph.D.). Montreal, Quebec, Canada: McGill University. OCLC 894987156.
  19. ↑ «NTNU ansetter nobelprisvinner O'Keefe». 2014 թ․ դեկտեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-21-ին. Վերցված է 2024-07-08-ին.
  20. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1971» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  21. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1976» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  22. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Book» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  23. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewOKeefe» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  24. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewBest» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  25. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «ReviewMoser» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  26. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «OKeefe1993» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Օ՛Քիֆ&oldid=10114526» էջից