Ջոն Դալթոն (անգլ.՝ John Dalton, սեպտեմբերի 6, 1766(1766-09-06)[1][2][3][…], Կամբերլենդ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[2] - հուլիսի 27, 1844(1844-07-27)[1][4][2][…], Մանչեսթեր, Լանքաշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[5][2]), անգլիացի քիմիկոս և ֆիզիկոս։ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1822 թ.)։ Ուսումնասիրել է գազերի խառնուրդների հատկությունները, հայտնաբերել գազերի պարցիալ ճնշումների օրենքը (1801 թ.) և գազերի լուծելիության կախումը պարցիալ ճնշումից (1803 թ.)։

Ջոն Դալթոն
անգլ.՝ John Dalton
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1766(1766-09-06)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿամբերլենդ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն[2]
Մահացել էհուլիսի 27, 1844(1844-07-27)[1][4][2][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայրՄանչեսթեր, Լանքաշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[5][2]
Քաղաքացիություն Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[2]
Մայրենի լեզուանգլերեն
Ազդվել էJohn Gough?
Երկերatomic theory?, զանգվածի ատոմական միավոր, Դալթոնիզմ, Բազմապատիկ հարաբերությունների օրենք, Դալտոնի օրենք և A New System of Chemical Philosophy?[6]
Մասնագիտությունֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, օդերևութաբան, քիմիկոս և բուսաբան
ԱշխատավայրՕքսֆորդի համալսարան
Ծնողներհայր՝ Joseph Dalton?[7], մայր՝ Deborah Greenup?[7]
Զբաղեցրած պաշտոններընկերության նախագահ և քարտուղար
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[8], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Manchester Literary and Philosophical Society?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 John Dalton Վիքիպահեստում

Հետազոտել է հեղուկների գոլորշիացման երևույթը։ 1802 թ., Գեյ-Լյուսակից և Շառլից անկախ, գտել է, որ հաստատուն ճնշման և ջերմաստիճանի միատեսակ բարձրացման դեպքում բոլոր գազերն ընդարձակվում են միանման։ Դալթոնը զարգացրել է ատոմիստական ուսմունքը և այն կիրառել քիմիայում։ Հայտնաբերել է (1803 թ.) բազմապատիկ հարաբերությունների օրենքը, տվել քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմական կշիռների առաջին աղյուսակը։ 1794 թ. առաջինն է նկարագրել դալթոնիզմը։

Վախճանվել է 1844 թվականի հուլիսի 27-ին [[Մանչեստերում ]]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 263