Պյոտր Եգորով
Պյոտր Եգորովիչ Եգորով (1731[1], Չուվաշիա, Ռուսաստան - մայիսի 12, 1789, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), ռուս ճարտարապետ, Սանկտ Պետերբուրգի ամառային այգու ցանկապատի հեղինակներից մեկը[2]։
| Պյոտր Եգորով | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1731[1] |
| Ծննդավայր | Չուվաշիա, Ռուսաստան |
| Մահացել է | մայիսի 12, 1789 |
| Մահվան վայր | Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Երկեր | Ամառային այգի, St. Catherine's Church, Pärnu? և Church of the Nativity of Jesus? |
| Մասնագիտություն | ճարտարապետ |
 Pyotr Egorovich Egorov Վիքիպահեստում | |
Պյոտր Եգորովն իր կյանքի շուրջ երեքուկես տասնամյակը նվիրել է ճարտարապետությանը։ Նա 18-րդ դարի երկրորդ կեսի ճարտարապետներից էր, ով ուներ ստեղծագործական յուրահատուկ անհատականություն։ Նրա առաջին նախագիծը Պյառնուում (Էստոնիա) եկեղեցին էր, որը պետք է օրինակ դառնար Մերձբալթյան երկրներում ուղղափառ եկեղեցիների կառուցման համար։ Պյոտր Եգորովիչը մասնակցել է Պետրոս և Պողոս ամրոցի, Սմոլնի վանքի, Մարմարե պալատի և Սանկտ Պետերբուրգը զարդարող մի շարք այլ շենքերի ու շինությունների նախագծմանը, կառուցմանը և վերանորոգմանը։ Ծագումով չուվաշ է։ 1755 թվականին մի խնդրագրում Պյոտր Եգորովը գրել է. «Ես ծնունդով չուվաշ եմ և մանուկ հասակում հրետանու գեներալ-մայոր արքայազն Դադիանովը տարել է Ռուսաստան…»:
Արքայազն Եգոր Լեոնտևիչ Դադիանին ուներ գյուղեր Զապյանսկի ճամբարի Տերյուշևսկի վոլոստի Նիժնի Նովգորոդի շրջանում։ Պատմական գիտությունների դոկտոր Ա.Կ.Սալմինը ենթադրում է, որ Պ.Է. Եգորովը սերվել էր այժմ թաթարացած չուվաշների Սերգաչ քաղաքից[3]։
Դադիանիների ընտանիքում տնային կրթություն ստանալով՝ 1755 թվականին, իշխանի առաջարկությամբ, Պյոտր Եգորովը գալիս է Սանկտ Պետերբուրգ՝ «ճարտարապետական գիտություն» ուսումնասիրելու ։
Այդ նպատակով նա ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի ճարտարապետական դպրոցը ։ Ենթադրվում է, որ Մոսկվայի նահանգի Պոդոլսկի շրջանում արքայազն Դադիանիի Կրասնոյե կալվածքի վերակառուցումը Պ.Ե.-ի վաղ ստեղծագործական փորձերից էր։
Ստեղծագործությունների կենսագրություն խմբագրել
Կայսրուհի Եկատերինա II-ը Փարնու միջով անցնելիս խոստացավ այստեղ եկեղեցի կառուցել։ Այդ նպատակով այստեղ է գործուղվել ճարտարապետի օգնական Պյոտր Եգորովը։ 1763 թվականի նոյեմբերի 13-ին Պյոտր Եգորովը շենքերի կայսերական գրասենյակին ներկայացրել է եկեղեցու նախագիծն ու նախահաշիվը։ Այս եկեղեցին հետագայում նշանակալից դեր է խաղացել Մերձբալթյան երկրներում՝ Տարտուում, Կուրեսսաարեում և այլուր եկեղեցիներ կառուցվեցին նրա օրինակով։ Այս մոդելով է կառուցվել նաև 18-րդ դարի երկրորդ կեսի Ռիգայի հայտնի Պետրոս և Պողոս եկեղեցին ։
1766 թվականից Պյոտր Եգորովը ղեկավարել է շենքերի կայսերական գրասենյակի դպրոցը, որը նախկինում ղեկավարել են ճարտարապետներ Ջ.Լեբլոնը, Մ.Գ.Զեմցովը, Ս.Վոլկովը և որտեղ տարբեր ժամանակներում դասավանդել են Ի.Կ.Կորոբովը, Վ .Բ․ Ուալլեն Դելամոթը և ուրիշներ։
Երկու տարի շարունակ նա ստեղծել է ծովակալներ Գ.Ա.Սպիրիդովի և Ա.Ն.Սենյավինի տների վերակառուցման նախագծերը։ Յու. Մ. Ֆելտենը և ճարտարապետ Պյոտր Եգորովը Հորդանանի համար նախագծեր են գծել՝ հատուկ սենյակ, որը նախատեսված է եկեղեցական ծեսերի համար։ Այս կառույցների գծագրերի երկու տարբերակ է պահպանվել՝ արված Եգորովի կողմից։
1779 թվականին Պյոտր Եգորովը ստեղծեց նախագիծ, որով սկսեց Սանկտ Պետերբուրգում «Ավազների վրա» Սուրբ Ծննդյան եկեղեցու կառուցումը։ Շինարարությունը տևել է մոտ ինը տարի։ Սակայն եկեղեցին չի պահպանվել։ Դատելով Վ.Մասլովի (1887թ.), Ա.Կորոլկովի (1898թ.) գրքում տեղ գտած նկարագրություններից և լուսանկարներից այն եղել է հրաշալի հուշարձան։
1780-1788 թվականներին Եգորովը, իր իսկ նախագծի համաձայն, կառուցել է Մարմարյա պալատի սպասարկման շենքը, ինչպես նաև այն պալատի հետ կապող պարիսպը, որն իր ձևով նման է մի փոքր ավելի վաղ ստեղծված Ամառային այգու Նևայի ցանկապատին։
Իր կյանքի վերջին տարիներին Պյոտր Եգորովը ստեղծել է Կազանի Աստվածամոր եկեղեցու «հոգեւորականների տների» նախագիծը, Նևայի ափին գտնվող պահեստների նախագծերը, նոր գրասենյակային շենքը և մասնակցել բանկիր Շտեգելմանի տան վերակառուցմանը։
Սանկտ Պետերբուրգում նա ապրել էր իր ընտանիքի հետ Ռոժդեստվենսկայա 6-րդ փողոցում, շենք[4]։
Հիշատակ խմբագրել
1989 թվականին Չեբոկսարիում մրցույթ է անցկացվել՝ ճարտարապետ Պյոտր Եգորովի պատվին հուշարձան ստեղծելու համար։ Հաղթել է քանդակագործ Ֆեդոր Իվանովիչ Մադուրովի նախագիծը, սակայն ֆինանսական ճգնաժամի պատճառով նախագիծը չի իրականացել։
2002 թվականին Չեբոկսարի Մոսկովսկի պողոտայում (Չուվաշգրաժդանպրոեկտի մուտքի մոտ) տեղադրվել է Պ.Է.-ի կիսանդրին (քանդակագործ՝ Ֆ.Ի. Մադուրով, ճարտարապետ՝ Յու.Մ. Նովոսելով)։ Պատվանդանին չուվաշերեն և ռուսերեն մակագրություն է՝ «Չուվաշ ժողովրդի որդին, Ռուսաստանի նշանավոր ճարտարապետ Պյոտր Եգորովիչ Եգորովը»։
2005 թվականին, ճարտարապետի ծննդյան 275-ամյակի կապակցությամբ Սանկտ Պետերբուրգում Չուվաշ համայնքին կից ստեղծվել է հիմնադրամ «Ճարտարապետ Պետր Եգորով» հասարակական կազմակերպությունը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Faceted Application of Subject Terminology
- ↑ «Энциклопедия | Егоров Пётр Егорович». enc.cap.ru. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ «Курессааре, Церковь Николая Чудотворца». sobory.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ «Энциклопедия Санкт-Петербурга». encspb.ru. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.