Պյոտր Եգորովիչ Եգորով (1731[1][2], Չուվաշիա, Ռուսաստան - մայիսի 12, 1789(1789-05-12) կամ մայիսի 12 (23), 1789[2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), ռուս ճարտարապետ, Սանկտ Պետերբուրգի ամառային այգու ցանկապատի հեղինակներից մեկը[3]։

Պյոտր Եգորով
Դիմանկար
Ծնվել է1731[1][2]
ԾննդավայրՉուվաշիա, Ռուսաստան
Մահացել էմայիսի 12, 1789(1789-05-12) կամ մայիսի 12 (23), 1789[2]
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԵրկերԱմառային այգի, St. Catherine's Church? և Church of the Nativity of Jesus?
Մասնագիտությունճարտարապետ
 Pyotr Egorovich Egorov Վիքիպահեստում

Պյոտր Եգորովն իր կյանքի շուրջ երեքուկես տասնամյակը նվիրել է ճարտարապետությանը։ Նա 18-րդ դարի երկրորդ կեսի ճարտարապետներից էր, ով ուներ ստեղծագործական յուրահատուկ անհատականություն։ Նրա առաջին նախագիծը Պյառնուում (Էստոնիա) եկեղեցին էր, որը պետք է օրինակ դառնար Մերձբալթյան երկրներում ուղղափառ եկեղեցիների կառուցման համար։ Պյոտր Եգորովիչը մասնակցել է Պետրոս և Պողոս ամրոցի, Սմոլնի վանքի, Մարմարե պալատի և Սանկտ Պետերբուրգը զարդարող մի շարք այլ շենքերի ու շինությունների նախագծմանը, կառուցմանը և վերանորոգմանը։ Ծագումով չուվաշ է։ 1755 թվականին մի խնդրագրում Պյոտր Եգորովը գրել է. «Ես ծնունդով չուվաշ եմ և մանուկ հասակում հրետանու գեներալ-մայոր արքայազն Դադիանովը տարել է Ռուսաստան…»:

Ամառային այգու կենտրոնական դարպասներ

Արքայազն Եգոր Լեոնտևիչ Դադիանին ուներ գյուղեր Զապյանսկի ճամբարի Տերյուշևսկի վոլոստի Նիժնի Նովգորոդի շրջանում։ Պատմական գիտությունների դոկտոր Ա.Կ.Սալմինը ենթադրում է, որ Պ.Է. Եգորովը սերվել էր այժմ թաթարացած չուվաշների Սերգաչ քաղաքից[4]։

Դադիանիների ընտանիքում տնային կրթություն ստանալով՝ 1755 թվականին, իշխանի առաջարկությամբ, Պյոտր Եգորովը գալիս է Սանկտ Պետերբուրգ՝ «ճարտարապետական գիտություն» ուսումնասիրելու ։

Այդ նպատակով նա ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի ճարտարապետական դպրոցը ։ Ենթադրվում է, որ Մոսկվայի նահանգի Պոդոլսկի շրջանում արքայազն Դադիանիի Կրասնոյե կալվածքի վերակառուցումը Պ.Ե.-ի վաղ ստեղծագործական փորձերից էր։

Ստեղծագործությունների կենսագրություն

խմբագրել

Կայսրուհի Եկատերինա II-ը Փարնու միջով անցնելիս խոստացավ այստեղ եկեղեցի կառուցել։ Այդ նպատակով այստեղ է գործուղվել ճարտարապետի օգնական Պյոտր Եգորովը։ 1763 թվականի նոյեմբերի 13-ին Պյոտր Եգորովը շենքերի կայսերական գրասենյակին ներկայացրել է եկեղեցու նախագիծն ու նախահաշիվը։ Այս եկեղեցին հետագայում նշանակալից դեր է խաղացել Մերձբալթյան երկրներում՝ Տարտուում, Կուրեսսաարեում և այլուր եկեղեցիներ կառուցվեցին նրա օրինակով։ Այս մոդելով է կառուցվել նաև 18-րդ դարի երկրորդ կեսի Ռիգայի հայտնի Պետրոս և Պողոս եկեղեցին ։

1766 թվականից Պյոտր Եգորովը ղեկավարել է շենքերի կայսերական գրասենյակի դպրոցը, որը նախկինում ղեկավարել են ճարտարապետներ Ջ.Լեբլոնը, Մ.Գ.Զեմցովը, Ս.Վոլկովը և որտեղ տարբեր ժամանակներում դասավանդել են Ի.Կ.Կորոբովը, Վ .Բ․ Ուալլեն Դելամոթը և ուրիշներ։

Երկու տարի շարունակ նա ստեղծել է ծովակալներ Գ.Ա.Սպիրիդովի և Ա.Ն.Սենյավինի տների վերակառուցման նախագծերը։ Յու. Մ. Ֆելտենը և ճարտարապետ Պյոտր Եգորովը Հորդանանի համար նախագծեր են գծել՝ հատուկ սենյակ, որը նախատեսված է եկեղեցական ծեսերի համար։ Այս կառույցների գծագրերի երկու տարբերակ է պահպանվել՝ արված Եգորովի կողմից։

1779 թվականին Պյոտր Եգորովը ստեղծեց նախագիծ, որով սկսեց Սանկտ Պետերբուրգում «Ավազների վրա» Սուրբ Ծննդյան եկեղեցու կառուցումը։ Շինարարությունը տևել է մոտ ինը տարի։ Սակայն եկեղեցին չի պահպանվել։ Դատելով Վ.Մասլովի (1887թ.), Ա.Կորոլկովի (1898թ.) գրքում տեղ գտած նկարագրություններից և լուսանկարներից այն եղել է հրաշալի հուշարձան։

1780-1788 թվականներին Եգորովը, իր իսկ նախագծի համաձայն, կառուցել է Մարմարյա պալատի սպասարկման շենքը, ինչպես նաև այն պալատի հետ կապող պարիսպը, որն իր ձևով նման է մի փոքր ավելի վաղ ստեղծված Ամառային այգու Նևայի ցանկապատին։

Իր կյանքի վերջին տարիներին Պյոտր Եգորովը ստեղծել է Կազանի Աստվածամոր եկեղեցու «հոգեւորականների տների» նախագիծը, Նևայի ափին գտնվող պահեստների նախագծերը, նոր գրասենյակային շենքը և մասնակցել բանկիր Շտեգելմանի տան վերակառուցմանը։

Սանկտ Պետերբուրգում նա ապրել էր իր ընտանիքի հետ Ռոժդեստվենսկայա 6-րդ փողոցում, շենք[5]։

Հիշատակ

խմբագրել

1989 թվականին Չեբոկսարիում մրցույթ է անցկացվել՝ ճարտարապետ Պյոտր Եգորովի պատվին հուշարձան ստեղծելու համար։ Հաղթել է քանդակագործ Ֆեդոր Իվանովիչ Մադուրովի նախագիծը, սակայն ֆինանսական ճգնաժամի պատճառով նախագիծը չի իրականացել։

2002 թվականին Չեբոկսարի Մոսկովսկի պողոտայում (Չուվաշգրաժդանպրոեկտի մուտքի մոտ) տեղադրվել է Պ.Է.-ի կիսանդրին (քանդակագործ՝ Ֆ.Ի. Մադուրով, ճարտարապետ՝ Յու.Մ. Նովոսելով)։ Պատվանդանին չուվաշերեն և ռուսերեն մակագրություն է՝ «Չուվաշ ժողովրդի որդին, Ռուսաստանի նշանավոր ճարտարապետ Պյոտր Եգորովիչ Եգորովը»։

2005 թվականին, ճարտարապետի ծննդյան 275-ամյակի կապակցությամբ Սանկտ Պետերբուրգում Չուվաշ համայնքին կից ստեղծվել է հիմնադրամ «Ճարտարապետ Պետր Եգորով» հասարակական կազմակերպությունը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Faceted Application of Subject Terminology
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (ռուս.)Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
  3. «Энциклопедия | Егоров Пётр Егорович». enc.cap.ru. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.
  4. «Курессааре, Церковь Николая Чудотворца». sobory.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.
  5. «Энциклопедия Санкт-Петербурга». encspb.ru. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 31-ին.