Պյառնու
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պյառնու (այլ կիրառումներ)
Պյառնու (էստ․՝ Pärnu, գերմ.՝ Pernau), Էստոնիայի չորրորդ ամենամեծ քաղաքը, գտնվում է Էստոնիայի հարավ-արևմտյան մասում՝ Պյառնու ծոցի ափին, Բալթիկ ծովի Ռիգայի ծոցի մոտ։ Առավել հայտնի է որպես ամառային հանգստի քաղաք իր հյուրանոցներով, ռեստորաններով և խոշոր ծովափերով։ Քաղաքի միջով հոսում է Պյառնու գետը՝ թաափվելով Ռիգայի ծոց։ Քաղաքից 4 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Պյառնու օդանավակայանը։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Պյառնու | |||||
էստ․՝ Pärnu | |||||
| |||||
Երկիր | Էստոնիա | ||||
Նահանգ | [[ Պյարնումաա]] | ||||
Շրջան | Պյառնու | ||||
Համայնք | Pärnu City?[1] | ||||
Հիմնադրված է | 1251 թ. | ||||
Առաջին հիշատակում | 1241 | ||||
Մակերես | 32,22 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 10 մետր | ||||
Բնակչություն | 40401[2] մարդ (2012) | ||||
Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | F | ||||
Պաշտոնական կայք | parnu.ee | ||||
| |||||
2012 թվականի տվյալներով քաղաքում բնակվում էր 40401[2] մարդ։
Պատմություն
խմբագրելՔաղաքն այն ժամանակ հայտնի էր գերմանական Պերնաու անունով, հանդիսացել է Հանզայական միության անդամ և Լիվոնիայի համար կարևոր նավահանգիստ։ 1560–1617 թվականներին քաղաքը գտնվել է Լեհական թագավորության հսկողության ներքո։ 16-րդ դարում Լիվոնյան պատերազմի ընթացքում Շվեդիան իր ձեռքն է վերցրել քաղաքի հսկողությունը որպես Շվեդական Լիվոնյայի մաս։
Քաղաքը անկախ Էստոնիայի մաս է դարձել 1918-ին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո։
Խորհրդային Կարմիր բանակը գրավել է քաղաքը 1940-ին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, և գերմանացի բնակչությունը լքել է քաղաքը։
1941-ից 1944 Գերմանիան գրավել է քաղաքը։ Այնուհետև, 1944-1991 թվականներին, այն գրավվել է Խորհրդային Միության կողմից՝ որպես Էստոնիայի Խորհրդային Սոցիալիստական հանրապետության մաս։
Հյուսիսային պատերազմի ժամանակ Տարտուի համալսարանը 1699–1710-ին տեղափոխվել է Պերնաու։ Համալսարանն այսօր Պյառնու քաղաքում ունի իր մասնաճյուղը (2004/2005 ուսումնական տարվա ընթացքում 1000 ուսանող)[3]։
2002-ին Պյառնույում պատերազմին նվիրված հուշահամալիր է տեղադրվել, որն իրենից ներկայացնում է Waffen SS կազմակերպության համազգեստով զինվորի, ինչպես նաև հետևյալ տողերը.
«Բոլոր էստոնացի զինվորներին, ովքեր 1941-1945 թվականներին զոհվել են իրենց երկրի և ազատ Եվրոպայի համար ազատագրման պատերազմում»[4]։
Ժողովրդագրություն
խմբագրել
Բնակչության փոփոխություն
խմբագրելՏարի | 1881 | 1897 | 1922 | 1934 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2000 | 2011 | 2012 | 2017 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Բնակչություն | 12,966 | 12,898 | 18,499 | 20,334 | 22,367 | 50,224 | 54,051 | 53,885 | 45,500 | 39,728 | 40,401 | 40,700 |
Էթնիկ խմբեր
խմբագրելԱզգություն | 2000 մարդահամար | 2011 մարդահամար[5] | ||
---|---|---|---|---|
Թվաքանակ | % | Թվաքանակ | % | |
Էստոնացիներ | 36,112 | 79.37 | 33,000 | 83.07 |
Ռուսներ | 6,951 | 15.28 | 5,076 | 12.78 |
Ուկրաինացիներ | 966 | 2.12 | 671 | 1.69 |
Ֆիններ | 331 | 0.73 | 254 | 0.64 |
Բելառուսներ | 297 | 0.65 | 179 | 0.45 |
Ընդհանուր | 45,500 | 39,728 |
Լեզու | 2000[6] | 2011[5] | ||
---|---|---|---|---|
Թվաքանակ | % | Թվաքանակ | % | |
Էստոներեն | 35,928 | 78.96 | 32,762 | 82.47 |
Ռուսերեն | 8,360 | 18.37 | 6,263 | 15.77 |
Ուկրաիներեն | 426 | 0.94 | 245 | 0.62 |
Ֆիններեն | 163 | 0.36 | 129 | 0.33 |
Բելառուսերեն | 100 | 0.22 | 32 | 0.08 |
Ընդհանուր | 45,500 | 39,728 |
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ http://metaweb.stat.ee/get_classificator_file.htm?id=4412334&siteLanguage=et
- ↑ 2,0 2,1 Էստոնիայի բնակավայրերի բնակչության վիճակագրական տվյալները, վերցված Էստոնիայի վիճակագրություն պետական գործակալության կայքից։ (անգլ.)
- ↑ University of Tartu Pärnu College
- ↑ Daniel Lazare: Timothy Snyder’s Lies. Jacobin magazine, 9 September 2014.
- ↑ 5,0 5,1 http://pub.stat.ee/px-web.2001/I_Databas/Population_census/PHC2011/01Demographic_and_ethno_cultural_characteristics/04Ethnic_nationality_Languages_Dialects/04Ethnic_nationality_Languages_Dialects.asp
- ↑ http://pub.stat.ee/px-web.2001/I_Databas/Population_census/PHC2000/08Ethnic_nationality._Mother_tongue._Command_of_foreign_languages/08Ethnic_nationality._Mother_tongue._Command_of_foreign_languages.asp
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Էստոնիայի բնակավայրերի անվանումները (հետխորհրդային շրջանի անվանափոխումներից հետո), http://www.eki.ee կայքում։ (անգլ.) և (էստոներեն)
- Էստոնիայի բնակչության վիճակագրությունը Էստոնիայի վիճակագրություն պետական գործակալության կայքում։ (էստոներեն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյառնու» հոդվածին։ |