Պանտալեոն Շինդլեր
Պանտալեոն Յուզեֆ Շինդլեր կամ Շենդլեր (լեհ.՝ Pantaleon Józef Szyndler կամ լեհ.՝ Szendler, հուլիսի 26, 1846[1], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[2][3] - հունվարի 31, 1905[1], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[3]), 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի լեհ նկարիչ, ով ստեղծագործել է ակադեմիական ոճով։ Համբավ է ձեռք բերել հատկապես մերկ կանանց, ինչպես նաև կրոնական ու արևելյան թեմաներով իր ստեղծած նկարներով։ Նրա որոշ գործեր ներշնչված են լեհական ռոմանտիկական պոեզիայից։
Պանտալեոն Շինդլեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 26, 1846[1] |
| Ծննդավայր | Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[2][3] |
| Վախճանվել է | հունվարի 31, 1905[1] (58 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Վարշավա, Ռուսական կայսրություն[3] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Լեհաստան և  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | նկարիչ |
| Ոճ | օրիենտալիզմ |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Johann Wilhelm Kaiser (1813-1900). Graficus, directeur van de Graveerschool en van het Rijksmuseum? |
 Pantaleon Szyndler Վիքիպահեստում | |
Լեհ անվանի բանաստեղծ Ցիպրիան Նորվիդը Շինդլերի մտերիմ ընկերն էր։
Կենսագրություն խմբագրել
Շինդլերը նկարչության առաջին դասերն առել է Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցում, անվանի նկարիչ Ռաֆալ Հաձևիչից։ Վարշավայի Գեղարվեստի խրախուսման ընկերության կրթաթոշակին արժանանալու շնորհիվ կարողացել է ուսումնառությունը շարունակել արտասահմանում։
1870-ից 1873 թվականներին սովորել է Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիայում՝ աշակերտելով Ալեքսանդր Շտրաուբերին (1814-1882), Հերման Անշյուտցին ու Օտտո Զայտցին[4], այնուհետև մեկնել է Հռոմ, ընդունվել Սուրբ Ղուկասի անվան ակադեմիան (Accademia di San Luca), որտեղ աշխատել է Լուիջի Կոչետիի (1802-1884) հետ։ Մասնագիտական կրթությունն ավարտել է Փարիզի գեղարվեստի դպրոցում (École des Beaux-Arts), Ալեքսանդր Կաբանելի ղեկավարությամբ[5]։ Ընդ որում՝ նաև մասնակցել է փարիզյան սալոններին՝ ցուցադրելով իր աշխատանքներից մի քանիսը։
Վերադառնալով Լեհաստան՝ բնակություն է հաստատել Վարշավայում, որտեղ ապրել ու ստեղծագործել է 1885-1894 թթ.: Ապա մեկնել է Չենստոխով, աշխատանքի անցել Յասնա Գորայի վանքում, միաժամանակ գործի գցել իր սեփական արվեստի դպրոցը[5]։
Պանտալեոն Շինդլերի «Եվա» կտավը, ներկայացվելով 1889 թվականի Համաշխարհային ցուցահանդեսում, միջազգային ճանաչում ու համբավ է բերել նրան, այնինչ՝ հայրենի Լեհաստանում բուռն բանավեճերի, հակասական կարծիքների ու գնահատականների առիթ է հանդիսացել։ Որոշ քննադատներ այդ գործը համարել են չափից դուրս համարձակ ստեղծագործություն, որտեղ «մարդկության մայրը» դուրս է բերված «բուդուարային կնոջ» պատկերով։ Իսկ Biesiada Literacka ամսագրի մեկնաբանն այնքան հեռու է գնացել, որ դժգոհել է, թե՝ Եվայի ոտքերը չափազանց փոքր են։
1895 թվականին նկարիչը տևական ճամփորդություն է կատարել Պոդոլիայով ու Ղրիմով։ 1902 թվականին վերադարձել է Վարշավա, որտեղ էլ, երեք տարի անց, կնքել է իր մահկանացուն[5]։
Ստեղծագործությունների ընտրանի խմբագրել
- Աղջիկը բաղնիքում (Dziewczyna w kąpieli, 1885)
- Եվա (Ewa, 1889)
- Օդալիսկ (Odaliska)
- Դրամա պալատում (Dramat w seraju)
- Ցիպրիան Նորվիդի դիմանկարը (portret Norwida, 1882)
- Ստրկուհին (Niewolnica, 1887)
- Huryska
- Օֆելյան հոր շիրմի մոտ (Ofelia na grobie ojca, 1882)
Գրականություն խմբագրել
- Szyndler (Szendler) Pantaleon Józef | imię r = Janina| nazwisko r = Daranowska-Łukaszewska |imię2 r = Agata | nazwisko2 r = Wójcik| tytuł = Polski Słownik Biograficzny | tom = 50 | strony =317–319 | miejsce = Warszawa – Kraków | rok = 2015 | wydawca = Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności | isbn = 9788363352370
- Maria Poprzęcka, Akt polski, Edipresse Polska S.A., 2006, 83-7477-066-X
- Jerzy Malinowski - Malarstwo polskie XIX wieku, 2003, isbn = 83-7181-290-6, Warszawa, Wydawnictwo DiG |oclc = 830544495
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Ցիպրիան Նորվիդի դիմանկարը -
Երջանիկ հովվուհին -
Սբ. Մարկոսի բազիլիկի ներսը -
Ստրկուհին
500 graphics
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://rkd.nl/explore/artists/452573
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
- ↑ H. Stępień, M. Liczbińska |rozdział = I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych... |tytuł = Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe) |data = 1994 |isbn = 83-903086-1-4 |wydanie = II |miejsce = Kraków |wydawca = Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors |s = 10}}
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Brief biography @ Agra Art.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պանտալեոն Շինդլեր» հոդվածին։ |