Չարլի Ուիլսոնի պատերազմը
«Չարլի Ուիլսոնի պատերազմը» (անգլ.՝ Charlie Wilson's War), Մայք Նիքոլսի ամերիկյան կենսագրությունը՝ նրա կարիերայի վերջին ֆիլմը։ Պատմությունն այն մասին, թե ինչպես Աֆղանստանում պատերազմի ժամանակ Տեխասի կոնգրեսական Չարլզ Ուիլսոնը կազմակերպեց ԿՀՎ գաղտնի գործողության ֆինանսավորումը աֆղան ապստամբներին զենք մատակարարելու նպատակով (Օպերացիա Ցիկլոն): Ֆիլմը հիմնված է Ջորջ Քրայլի համանուն գրքի վրա։
Սյուժե
խմբագրելԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Տեխասից Չարլի Ուիլսոնը` վիսկիի և գեղեցիկ օգնականների սիրահար, վարում է լոբբիստի անհոգ կյանք: Նրա միակ խնդիրն այն է, թե ինչպես խուսափել կոկաինի հրապարակային օգտագործման համար հետապնդումից: Այդ պահին ԽՍՀՄ-ը զորքեր է ուղարկում Աֆղանստան։ Ուիլսոնի երկարամյա ընկերուհին՝ ազդեցիկ արիստոկրատ, գեղեցկուհի և մոլի հակակոմունիստ Ջոան Հերրինգը (Ջուլիա Ռոբերթս), ստիպում է նրան մեկնել Պակիստան և հանդիպել նախագահ Զիա-ուլ Հակի հետ։
Պակիստանում Ուիլսոնին տեղափոխում են աֆղան փախստականների ճամբար։ Աֆղանների տառապանքից ցնցված Վիլսոնը որոշում է ամեն ինչ անել՝ դիմադրության ուժերին օգնելու համար։ Նրան հատկապես հետաքրքրում են Մի-24 ուղղաթիռների դեմ պայքարի ուղիները, որոնք մահ ու ավերածություններ են առաջացնում աֆղանական գյուղերում։
Վերադառնալով Վաշինգտոն` Ուիլսոնը ծանոթանում է ՀՀԳ-ի սպա Գաստ Ավրակոտոսի և նրա խմբի հետ: Միասին նրանք մշակում են աֆղանական դիմադրության ուժերին զենքի մատակարարման ֆինանսավորման սխեմա («Ցիկլոն» գործողություն): Մի քանի տարվա ընթացքում ծրագրի ֆինանսավորման ծավալը բազմապատկվում է: Այս գումարով գնվում է ժամանակակից զենք, այդ թվում՝ «Ստինգեր» հրթիռներ, որոնք հնարավորություն են տալիս խոցել Մի-24-ները:
Ֆիլմն ավարտվում է նրանով, որ խորհրդային զորքերի դուրսբերումից հետո Կոնգրեսը հրաժարվում է աֆղանական ծրագրի հետագա սոցիալական ֆինանսավորումից՝ այդպիսով տարածաշրջանում սերմանելով ապագա միջազգային ահաբեկչության սերմերը:
Ֆիլմի պատմական հիմքը
խմբագրելՖիլմում ներկայացված են պատմական անձինք
- Չարլզ Ուիլսոն (Թոմ Հենքս)՝ ԱՄՆ Կոնգրեսի անդամ Տեխաս նահանգի 2-րդ ընտրատարածքից
- Գաստ Ավրակոտոս (Ֆիլիպ Հոֆման)՝ ԿՀՎ սպա, ով ղեկավարել է «Ցիկլոն» գործողությունը
- Մայքլ Վիքերս (Քրիստոֆեր Դենհամ)՝ ԿՀՎ սպա, ով զբաղվել է զենքի մատակարարման կազմակերպմամբ և պլանավորմամբ. ներկայումս՝ ԱՄՆ պաշտպանության նախարարի տեղակալ հատուկ գործողությունների գծով
- Ջոան Հերինգ (Ջուլիա Ռոբերտս)՝ քաղաքական ակտիվիստ Հյուստոնից, աֆղան մոջահեդների ուժերին օգնության ոգեշնչող և կազմակերպիչ
- «Դոկ» Լոնգ (Նեդ Բիթի)՝ կոնգրեսական, Կոնգրեսի հատկացումների հանձնաժողովի արտասահմանյան գործողությունների ենթահանձնաժողովի նախագահ
- Մուհամմեդ Զիա ուլ-Հաք (Օմ Պուրի)՝ Պակիստանի նախագահ
Ռուսաստանյան վարձույթում
խմբագրելՖիլմը չի ցուցադրվել Ռուսաստանի կինոթատրոններում: Ֆիլմի իրավունքները ձեռք էր բերել Universal Pictures International (UPI) Russia ընկերությունը: UPI-ի կինովարձույթի բաժնի ղեկավար Վլադ Եֆրեմովի խոսքերով՝ ֆիլմը հանվել է վարձույթից «նկարի որոշակի ուղղվածության» պատճառով, որտեղ ԽՍՀՄ-ը ներկայացված էր ոչ լավագույն լույսի ներքո[3]։ Միևնույն ժամանակ, UPI-ի գլխավոր տնօրեն Եվգենի Բեգինինը Ռուսաստանում ֆիլմի վարձույթից հրաժարվելը բացատրել է ֆինանսական շահութաբերության վերաբերյալ իր կասկածներով[4]։ Աղբյուրները նաև նշել են, որ Մշակույթի և կինեմատոգրաֆիայի դաշնային գործակալությունը սահմանափակումներ չի դրել ֆիլմի վարձույթի վրա[4][5]։
Ուկրաինայում ֆիլմը զբաղեցրել է երրորդ տեղը՝ ըստ տոմսարկղային հավաքագրումների ծավալի[4]։
Մրցանակներ և առաջադրումներ
խմբագրել- 2008 թվական՝ առաջադրում «Օսկար» մրցանակին լավագույն երկրորդական դերասանի համար (Ֆիլիպ Սեյմուր Հոֆման)
- 2008 թվական՝ հինգ առաջադրում «Ոսկե գլոբուս» մրցանակին. լավագույն ֆիլմ-կատակերգություն կամ մյուզիքլ, տղամարդու լավագույն դերակատարում-կատակերգություն կամ մյուզիքլ (Թոմ Հենքս), լավագույն երկրորդական դերասան (Ֆիլիպ Սեյմուր Հոֆման), լավագույն երկրորդական դերասանուհի (Ջուլիա Ռոբերտս), լավագույն սցենար (Աարոն Սորկին)
- 2008 թվական՝ առաջադրում BAFTA մրցանակին լավագույն երկրորդական դերասանի համար (Ֆիլիպ Սեյմուր Հոֆման)
Կարծիքներ ֆիլմի ուղղվածության մասին
խմբագրելՖիլմում, մասնավորապես, նշվում է խորհրդային զորքերի կողմից իրականացվող աֆղանների հրապարակային զանգվածային մահապատիժների մասին՝ տանկերով ջարդելու միջոցով: Խեղված երեխաների կադրերի ֆոնին ասվում է, որ ռուսները Աֆղանստանի դաշտերը լցրել են բազմաթիվ ականներով-թակարդներով՝ խաղալիքների կամ կոնֆետների տեսքով, որից շատ երեխաներ զոհվել և տուժել են[Ն 1]։
Նշումներ
խմբագրել- ↑ Խորհրդային բանակը Աֆղանստանում օգտագործել է ПФМ-1 ականներ, որոնց պլաստիկ պատյանը կարող էր գրավիչ թվալ երեխաներին: Պատյանի ձևը պայմանավորված էր աերոդինամիկայի պահանջներով. այս ականները BLU-43 ականների պատճենն էին, որոնք ԱՄՆ-ն օգտագործել էր Վիետնամի պատերազմում։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
- ↑ «Би-БиСи: Фильм «Катынь» в России покажут не всем». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-03-22-ին. Վերցված է 2008-03-19-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 4,0 4,1 4,2 (անգլ.)'Charlie' won’t play in Russia Արխիվացված է Ապրիլ 18, 2008 Wayback Machine-ի միջոցով:
- ↑ (անգլ.)Russia Fights Charlie Wilson’s War Արխիվացված է Մարտ 5, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:
Գրականություն
խմբագրել- Дж. Крайл Война Чарли Уилсона. — М.: Совершенно секретно, 2008.