Ուոլթ Ուիթմեն

Ուոլթ Ուիթմեն; անգլ.՝ Walt Whitman
Ծննդյան անուն	անգլ.՝ Walter Whitman
Ծնվել է	մայիսի 31, 1819[…]
Ծննդավայր	West Hills, Սաֆոլկ շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Վախճանվել է	մարտի 26, 1892[…] (72 տարեկան)
Վախճանի վայր	Քեմդըն, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ
Գերեզման	Harleigh Cemetery
Մասնագիտություն	բուժքույր, բանաստեղծ, վիպասան, լրագրող, ակնարկագիր, գրող և խմբագիր
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Խոտի տերևներ և O Captain! My Captain!?
Աշխատավայր	Brooklyn Eagle? և Brooklyn Times-Union?
Պարգևներ	Նյու Ջերսիի փառքի սրահ
	Ներշնչվել է
	Ուոլթ Ուիթմեն Վիքիքաղվածքում
	Walt Whitman Վիքիպահեստում

Ուոլթ Ուիթմեն (անգլ.՝ Walt Whitman, մայիսի 31, 1819(1819-05-31)^[1]^[2]^[3]^[…], West Hills, Սաֆոլկ շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4] - մարտի 26, 1892(1892-03-26)^[1]^[2]^[3]^[…], Քեմդըն, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ^[5]), ամերիկացի խոշոր բանաստեղծ, ամերիկյան ժամանակակից պոեզիայի հիմնադիրը։

Գրել է պատմվածքներ, հոդվածներ, բանաստեղծություններ։ 1846 թ.-ին խմբագրել է «Բրուքլին Իգլ» («Brooklyn Eagle») թերթը։ 1855 թ.-ին տպագրվել է նրա «Խոտի տերևներ» գիրքը։ 1861 - 1865 թթ.-ի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ աշխատել է որպես սանիտար։ Պատերազմական իրադարձություններին են նվիրված «Թմբկահարություն» (1865) և «Երբ այս գարնանը բակում տան առջև ծաղկում էր եղրևանին» (1865) ժողովածուները։ 1873 թ.-ին Ուիթմենը կաթված է ստացել։

«Խոտի տերևներ» (անգլ.՝ Leaves of Grass) գրքի հիմնական գաղափարները կապված են տրանսցենդենտալիզմի ուսմունքի հետ։

Ուիթմենին հաճախ անվանում են համաշխարհային դեմոկրատիայի երգիչ։ Բանաստեղծը միաժամանակ մերկացրել է հենց իր երգած դեմոկրատիայի արատները, որը պատմականորեն բուրժուականի կերպարանք է ստացել։ Նրա քնարերգության մեջ կարևոր տեղ է գրավում արդյունաբերության թեման, որի մշակումով նա դարձել է այսպես կոչված ուրբանիստական պոեզիայի նախակարապետը։

Շատ երկրներում Ուիթմենը ընկալվում է որպես հեղափոխական բանաստեղծ (շնորհիվ իտալական, ավստրիական, ֆրանսիական ապստամբներին ձոնված հիմներգերի), սակայն նա ամերիկյան իրականության նկատմամբ ռեֆորմիստական ձգտումներից այն կողմ չի անցել։

Ուիթմենը նորարար բանաստեղծ էր։ Նրա գրչի տակ ազատ և անհանգ ոտանավորը ձեռք է բերել ճկունություն և առաձգականություն։ Դեռևս Ուիթմենի կենդանության օրոք նրա հռչակը հասել է Եվրոպա։

Ուիթմենի որոշ բանաստեղծություններ տարբեր ժամանակներում թարգմանվել են հայերեն։ Հատկանշական են Եղիշե Չարենցի թարգմանությունները («Մեր Օրերը», «Եվրոպա»)։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 https://www.waltwhitman.org/about/about-wwba/
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Уитмен Уолт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ LIBRIS — 2012.

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ուիթմենի «Եվրոպա» բանաստեղծությունը Ե. Չարենցի հայերեն թարգմանությամբ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[_5ff0f8be3ee09bdf-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_585a40a7cc3b3542-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_1c9f1e1eead61ff9-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.

[_055fad5f8a1004c3-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://www.waltwhitman.org/about/about-wwba/

[_7b393c06d12cb685-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Уитмен Уолт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_42f3373f7bc36154-6] LIBRIS — 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]