Պիեռ Ժան Բերանժե

ֆրանսիացի գրող

Պիեռ Ժան Բերանժե (ֆր.՝ Pierre-Jean de Béranger, օգոստոսի 19, 1780(1780-08-19)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[3][2][4][…] - հուլիսի 16, 1857(1857-07-16)[1][2][5][…], Փարիզ[5]), ֆրանսիացի բանաստեղծ և երգերի հեղինակ, Բերանժեն մեծ ժողովրդականություն էր վայելում իր կենդանության օրոք, սակայն մահվանից մի քանի տասնամյակ անց նրա փառքը խամրեց։ Նրան անվանել են «բոլոր ժամանակների ֆրանսիացի ամենաճանաչված երգահանը» և «ֆրանսիական շանսոնի առաջին աստղը»։ Նրա «Աղքատ կին» և «Վայր ընկնող աստղեր» բանաստեղծությունները հայերեն է թարգմանել Միքայել Նալբանդյանը։

Պիեռ Ժան Բերանժե
ֆր.՝ Pierre-Jean de Béranger
Ծնվել էօգոստոսի 19, 1780(1780-08-19)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[3][2][4][…]
Վախճանվել էհուլիսի 16, 1857(1857-07-16)[1][2][5][…] (76 տարեկան)
Վախճանի վայրՓարիզ[5]
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ և Grave of Manuel-Béranger
ՄասնագիտությունՇանսոնիե, քաղաքական գործիչ, բանաստեղծ, երգերի հեղինակ, կոմպոզիտոր, գրող և հեղինակ-կատարող
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Գրական ուղղություններդասական երաժշտություն
Ուշագրավ աշխատանքներՄալազիայի օրհներգ
Изображение автографа
Պիեռ Ժան Բերանժե Վիքիդարանում
 Pierre-Jean de Béranger Վիքիպահեստում

Կյանքի վաղ շրջանը և կարիերան խմբագրել

 
Բերանժեի կիսանդրին, Դավիթ դ'Անժեի կողմից (1829).

Բերանժեն ծնվել է իր պապիկի տանը, Փարիզի Մոնտորգուել փողոցում, այս փողոցը Բերաժեն անվանել է. «Փարիզի ամենակեղտոտ և անհանգիստ փողոցներից մեկը»։ Չնայած այն փաստին, որ իր հոր ազգանվան դիմաց օգտագործվում էր «դը» մասնիկը Բերանժեի ընտանիքը չուներ ազնվական ծագում, իրականում նա սերում էր պանդոկապանների և դերձակների տոհմերից, վերջինիս մասին նա նշել է իր «Դերձակը և փերին» երգում։ Երեխա ժամանակ նա շատ ամաչկոտ էր և թույլ, սակայն կարողանում էր քարից բալեր պատրաստել։ Իր առաջին բանաստեղծությունը՝ «Հուլիսի 14-ը» նա գրել է 1789 թվականին։ 1796 թվականին նա սկսում է աշխատել իր հոր հետ։ Սակայն 1798 թվականին նրանց գործընկերությունը լուծարվում է, և Բերանժեն կրկին սկսում է ստեղծագործել։ Հուսահատված լինելով նա նամակ է գրում Լուսիեն Բոնապարտին, որի հետ կցում է նաև իր աշխատանքներից մի քանիսը։ Լուսիեն Բոնապարտը հետաքրքրվում է երիտասարդ բանաստեղծի աշխատանքով, և նրան իր պանսիոնում հազար ֆրանկի դիմաց աշխատանք է տալիս, և պատվիրում նրան գրել մի բանաստեղծություն «Ներոնի մահը» վերնագրով։ Հինգ տարի անց, 1809 թվականին նա սկսում է աշխատել Ֆրանսիայի կայսրական համալսարանում, որտեղ ստանում է հավելյալ հազար ֆրանկի աշխատավարձ, այս դեպքից հետո նրա կյանք առավել կանոնավոր ձև է ստանում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Беранже, Пьер-Жан (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. III. — С. 469—470.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 А. Н—ко Беранже (ռուս.) // Энциклопедический лексиконСПб.: 1836. — Т. 5. — С. 311—312.
  4. 4,0 4,1 4,2 R. L. S. Béranger, Pierre Jean de // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 3. — P. 761—763.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Беранже // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.)М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիեռ Ժան Բերանժե» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիեռ Ժան Բերանժե» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 417