Շրի Մուլանի Ինդրավաթի

հետազոտող

Շրի Մուլանի Ինդրավաթի[1](ինդոն.՝ Sri Mulyani Indrawatiօգոստոսի 26, 1962(1962-08-26)[2][3][4], Bandar Lampung City, Ինդոնեզիա) - ինդոնեզացի տնտեսագետ և պետական գործիչ։ Համաշխարհային բանկի խմբի գործադիր տնօրեն (2010 թվականից)։ Ինդոնեզիայի ազգային զարգացման պլանավորման նախարար (2004-2005), Ինդոնեզիայի ֆինանսների նախարար (2005-2010), Ինդոնեզիայի տնտեսական հարցերի համակարգող նախարար (2008-2009)։ Շրի Մուլանի Ինդրավատիի ղեկավարությամբ Ինդոնեզիայի տնտեսությունը ենթարկվել է մի շարք վերափոխումների[5][6], ինչը հանգեցրեց տնտեսական զգալի աճի և թույլ տվեց երկրին հաղթահարել 2007-2008 թվականների ֆինանսական ճգնաժամը[7][8]։ 2014-ին Forbes ամսագիրը նրան դասել է 38-րդը աշխարհի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակում[9]։

Վաղ կյանք խմբագրել

Շրի Մուլանի Ինդրավատին ծնվել է 1962 թվականի օգոստոսի 26-ին Տանջունգ Կարանգ քաղաքում (այժմ՝ Սումատրա, Լամպունգի նահանգ, Բանդար Լամպունգ) համալսարանի պրոֆեսորներ Սաթմոկոյի և նրա կնոջ՝ Ռետնո Սրինինգսիհի ընտանիքի յոթերորդ երեխան էր[10]։ Նրա առաջին անունը Շրի, սանսկրիտից թարգմանաբար նշանակում է «պայծառություն» կամ «լույսի ցրում» և օգտագործվում է ճավայացիների կողմից որպես պատվաբեր, ինչպես նաև որպես կանանց անունների մաս[11][12]; երկրորդը՝ Մուլյանին, գալիս է «մուլյա» բառից (Ինդոնեզերեն` մուլյա) և նշանակում է «նշանակալից», «արժեքավոր»[13] երրորդ անունը՝ Ինդրավատի, կազմված է «Ինդրա» բառից՝ հինդուական կրոնում պատերազմի և որոտի աստծու անունից, և «վատի» վերջածանցից, որը փոխանցում է իգական սեռը։

1986 թվականին ավարտել է Ինդոնեզիայի համալսարանը, 1992 թվականին ստացել է մագիստրոսի և դոկտորի կոչումներ Իլինոյսի համալսարանում՝ Ուրբանա-Շամպանիայում։ 2001 թվականին նա տեղափոխվել է Ատլանտա, որտեղ աշխատում էր որպես ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության խորհրդատու Ինդոնեզիայում տարածաշրջանային ինքնավարությունը խթանելու ծրագրերի վերաբերյալ, ինչպես նաև դասախոսում էր Ինդոնեզիայի տնտեսագիտության վրա` որպես Էնդրյու Յանգի Քաղաքագիտության դպրոցի քաղաքական այցելու պրոֆեսոր որջիայի համալսարանում[14]։ 2002-2004 թվականներին նա աշխատել է որպես Արժույթի միջազգային հիմնադրամի խորհրդի գործադիր տնօրեն՝ ներկայացնելով Հարավարևելյան Ասիայի 12 երկրների տնտեսություններ։

Ֆինանսների նախարար խմբագրել

2005 թվականին նախագահ Սուսիլո Բամբանգ Յուդհոյոնոն Ինդոնեզիայի ֆինանսների նախարար է նշանակել Շրի Մուլանի Ինդրավատիին։ Նոր պաշտոնում նրա առաջին քայլերից մեկը հարկային և մաքսային մարմինների բարեփոխումն էր, ինչպես նաև այդ մարմիններում լայնամասշտաբ պայքարի սկիզբը[8][14] այս բարեփոխումները հիմնականում դրական գնահատականներ են ստացել[15]։ Նա նաև կարողացել է մեծացնել երկրի ուղղակի ներդրումների ներհոսքը։ Եթե 2004 թվականին դրանք կազմում էին 4,6 միլիարդ դոլար, ապա 2005 թվականին՝ 8,9 միլիարդ[16]։

2006-ին Euromoney ամսագրի կողմից Մուլլիանին ընտրվել է «Տարվա ֆինանսների նախարար»[17]։

2007-ին Ինդոնեզիայում տնտեսական աճը 6,6% էր, ինչը երկրի համար լավագույն ցուցանիշն էր 1997 թվականից ի վեր՝ մինչ ասիական ֆինանսական ճգնաժամը։ Չնայած այն հանգամանքին, որ արդեն հաջորդ տարի` 2008-ին, տնտեսությունն ընկավ 6 տոկոսով[8], Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի պատճառով Մուլանին մնաց ֆինանսների նախարարի պաշտոնում։ 2008-ի հուլիսին նա լրացուցիչ նշանակվեց որպես տնտեսագիտության նախարար-համակարգող, փոխարենը՝ Բուդիոնոն[18]։

2008-ի օգոստոսին Forbes ամսագիրը Մուլյանին ճանաչել է Ինդոնեզիայի ամենաազդեցիկ կինը և 23-րդը աշխարհի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակում[19]։

2007-ին և 2008-ին «Emerging Markets» անունով թերթը Շրի Մուլանի Իդրավատիին համարել է Ասիայում տարվա ֆինանսների նախարար[20][21]։

2009 թվականին՝ նախագահի պաշտոնում Սուսիլո Բամբանգ Յուդհոյոնոյի վերընտրվելուց հետո Մուլյանին մտել է իր նոր աշխատասենյակը։ Նույն թվականին Ինդոնեզիայի տնտեսությունն աճել է 4,5%-ով; Ինդոնեզիան, Չինաստանի և Հնդկաստանի հետ միասին, այն երկրների շարքում էր, որտեղ տարեկան տնտեսական աճը գերազանցեց 4%-ը[8]։ Հինգ տարվա ընթացքում՝ 2005-ից 2010 թվականներին, Ինդոնեզիայում հարկ վճարողների թիվը 4,35 միլիոնից հասել է գրեթե 16 միլիոնի, իսկ հարկային եկամուտները 2010-ին հասել են 600 տրիլիոն ինդոնեզական ռուփիի[22]։

2013-ի նոյեմբերին բրիտանական The Guardian թերթը հրապարակեց հոդված, որը պարունակում էր Էդվարդ Սնոուդենից ստացված տեղեկատվություն, որի համաձայն՝ 2009 թվականին Ավստրալիայի հետախուզությունը ենթադրաբար գաղտնազերծում էր Ինդոնեզիայի կառավարության առաջատար պաշտոնյաների, այդ թվում՝ Շրի Մուլյան Ինդրավատիի բջջային հեռախոսազրույցները[23]։ Ավստրալիայի վարչապետ Թոնի Էբոթը խոստովանել է խախտումը՝ նշելով, որ գործունեությունը ավելի շուտ հետազոտական էր, քան լրտեսություն, և որ իր երկրի հետախուզությունը իրավունք է վերապահում օգտագործել տեղեկատվության ցանկացած աղբյուր։

Որպես Համաշխարհային բանկի գործադիր տնօրեն խմբագրել

2010 թվականի մայիսի 5-ին Շրի Մուլանի Ինդրավատին նշանակվել է Համաշխարհային բանկի խմբի երեք Գործադիր տնօրեններից մեկը[24][25]։ Նա փոխարինել է Խուան Խոսե Դաբուբին[26][27][28][29][30]։ Լրատվամիջոցներում որոշ հրապարակումների համաձայն, Մուլյանին աշխատանքից ազատել են քաղաքական ճնշման ներքո[31][32], հատկապես Աբուրիզալ Բակրիի ՝ հայտնի գործարար և քաղաքական գործիչ, «Գոլկար» կուսակցության նախագահ[33][34][35]։ Բակրին թշնամանում էր Մուլիանիի հետ,ֆինանսների նախարարության կողմից նախաձեռնված Bakrie Group- ի ձեռնարկություններում զանգվածային հարկերից խուսափելու հետաքննության պատճառով, Մուլիանի հրաժարվելը նրան պետական սուբսիդիաներ տրամադրել ածխի արդյունաբերության զարգացման համար, ինչպես նաև այն փաստի հետ կապված, որ Մուղլիանին պարզվեց Սիդոարխոյի ցեխային հրաբուխը որպես բնական աղետ ճանաչեց և դրա առաջացման մեջ մեղադրեց Bakrie Group-ին։

2010 թվականին մայիսի 20-ին Նախագահ Սուսիլո Բամբանգ Յուդհոյոնոն նշանակեց Ագուս Մարտովարդոջոյին, այն ժամանակվա Mandiri Bank-ի`երկրի ամենամեծ բանկի ղեկավարը, որպես Մուլյանին հաջորդելու[36]։

2014-ին Forbes ամսագիրը Շրի Մուլյանին Ինդրավաթին դասեց աշխարհի 38-րդ ամենահզոր կին[9].:

Սկանդալ «Bank Century» խմբագրել

Ֆինանսների նախարարի պաշտոնից Ինդրավատիի հրաժարականից անմիջապես առաջ, ժողովրդական ներկայացուցիչների խորհրդի մի շարք պատգամավորներ՝ «Գոլկար» կուսակցության անդամները, նրան մեղադրեցին «Bank Century» սնանկությունից ապօրինի փրկելու մեջ 2008 թվականին[37][38][39]. Министра обвиняли в том, что спасение банка было предпринято без законных оснований и обошлось государству в 6,7 трлн рупий (710 млн долларов)[40]:Նախարարին մեղադրեցին այն բանի համար, որ բանկի փրկությունը ձեռնարկվեց առանց օրինական հիմքերի և պետությանը ծախսեց 6,7 տրիլիոն ռուփի (710 միլիոն դոլար)[41]։Մուլիանին նշել է, որ բանկը փրկելու իր գործողությունները համարում է օրինական և հերքում է իր մեղքը`շեշտելով, որ բանկը փրկելու հիմնավորումը գնահատելու համար հարկ է հիշել այդ ժամանակվա համաշխարհային տնտեսության ծանր իրավիճակը[41]։

2004-2009 թվականներին և 2014 թվականից Ինդոնեզիայի փոխնախագահ Յուսուֆ Կալլան կոշտ քննադատեց Մուլյանիի գործողությունները՝ հերքելով Ինդոնեզիայի բանկի նախկին աշխատակիցների՝ իր կողմնակիցների այն պնդումները, թե բանկի փլուզումը մեծ բացասական ազդեցություն կունենա ազգային տնտեսության վրա։ «Բանկի դարի սկանդալը կողոպուտ է, ով աջակցում է Bank Century-ին, նա աջակցում է ավազակին»,- ասաց նա[42]։

Բանկի դարի գործը քննելու համար ստեղծված ՍՆՊ հատուկ հանձնաժողովը, որը բաղկացած էր խորհրդարանական բոլոր ինը խմբակցությունների ներկայացուցիչներից, հայտարարեց, որ բանկը փրկելու համար Մուլյանի գործողությունները վկայում են փողերի լվացման մասին և որոշեց գործի հետաքննությունը փոխանցել ոստիկանությանը և Հակակոռուպցիոն հանձնաժողովը[43]։

Անձնական կյանքի խմբագրել

Շրի Մուլանի Ինդրավաթին ամուսնացած է տնտեսագետ Թոնի Սումարտոնոյի (ինդոն.՝ Tony Sumartono) հետ և ունի երեք երեխա[44][45]։ Իրեն դիրքավորում է որպես արհեստավարժ տնտեսագետ՝ առանց քաղաքական կողմնակալության[46]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. В СМИ также распространён ошибочный вариант Шри Мульяни Индравати. См. Индонезийско-русская практическая транскрипция.
  2. https://prabook.com/web/sri_mulyani.indrawati/63329
  3. https://www.kemenkeu.go.id/en/profile/board-profile/minister-of-finance/
  4. https://www.kemenkeu.go.id/profile/profile-pejabat
  5. «Editorial: The Indonesian 'tragedy'». The Jakarta Post. Jakarta. 2010 թ․ մայիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 10-ին.
  6. Colebatch, Tim (2008 թ․ օգոստոսի 5). «Asia's shining example». The Age (Australia).
  7. «Indonesia finance minister resigns for World Bank post». BBC News. 2010 թ․ մայիսի 5.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Honorine, Solenn; George Wehrfritz (2009 թ․ հունվարի 10). «'As Good As It Gets'». Newsweek.
  9. 9,0 9,1 «The World's 100 Most Powerful Women». Forbes. Forbes. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 24-ին.
  10. «Sanskrit Dictionary for Spoken Sanskrit». Cologne Digital Sanskrit Lexicon project. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 15-ին.
  11. Turner, Sir Ralph Lilley[en]; Dorothy Rivers Turner A comparative dictionary of the Indo-Aryan languages. — Accompanied by three supplementary volumes: indexes, compiled by Dorothy Rivers Turner: 1969. – Phonetic analysis: 1971. – Addenda et corrigenda: 1985.. — London: Oxford University Press,, 2006. — С. 736. «Архивированная копия». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  12. Das, Dr. Srivaishnav Ayodhya (2005 թ․ հունիսի 30), Contemplation on the structure and meaning of ‘Mulya’ (Value), Lucknow Journal of Humanities
  13. Das, Dr. Srivaishnav Ayodhya (2005 թ․ հունիսի 30), Contemplation on the structure and meaning of ‘Mulya’ (Value), Lucknow Journal of Humanities
  14. 14,0 14,1 «Who's Who». Jakarta: The Jakarta Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 13-ին.
  15. «United Indonesia Cabinet 2009–2014». The Jakarta Post. Jakarta. 2009 թ․ հոկտեմբերի 22. էջ 3.
  16. «A Reformer Leaves Jakarta». Wall Street Journal. 2010 թ․ մայիսի 13.
  17. Leahy, Christ (2006-09). «Minister of Finance of the year 2006: Dr Sri Mulyani Indrawati». Euromoney.
  18. «Sri Mulyani named coordinating minister». The Jakarta Post. Jakarta. 2008 թ․ հուլիսի 6.
  19. «The 100 Most Powerful Women – #23 Sri Mulyani Indrawati». Forbes. 2008 թ․ օգոստոսի 27.
  20. «Mulyani, Asia's best finance minister two years in a row». The Jakarta Post. Jakarta. 2009 թ․ հոկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 25-ին.
  21. Parson, Nick (2008 թ․ հոկտեմբերի 10). «Finance Minister of The Year, Asia 2008». Emerging Markets. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին.
  22. Bayuni, Endy M. (2010 թ․ մայիսի 14). «Commentary: Wanted: Big Foot for finance minister». The Jakarta Post. Jakarta.
  23. Revealed: Australia tried to monitor Indonesian president's phone, The Guardian, 2013 թ․ նոյեմբերի 18
  24. Unditu, Aloysius; Sandrine Rastello (2010 թ․ մայիսի 5). «Indonesia's Sri Mulyani Given Top World Bank Role». BusinessWeek.
  25. Mealey, Elizabeth; Carl Hanlon (2010 թ․ մայիսի 4). «World Bank Group President Zoellick Appoints Indonesian Finance Minister, Sri Mulyani Indrawati, as Managing Director». World Bank Group – Press Release.
  26. «World Bank appoints Sri Mulyani managing director». The Jakarta Post. Jakarta. 2010 թ․ մայիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 8-ին.
  27. «Editorial: Indonesia's Loss, the World Bank's Gain». The Jakarta Globe. 2010 թ․ մայիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 8-ին.
  28. Rieffel, Lex (2010 թ․ մայիսի 13). «Sri Mulyani: Indonesia's Loss, the World's Gain». The Brookings Institution. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 20-ին.
  29. McBeth, John (2010 թ․ մայիսի 8). «Sri Mulyani: World's gain, Jakarta's loss». Asia News Network.
  30. Moestafa, Berni (2010 թ․ մայիսի 5). «Indonesia Stocks Slump Most in 17 Months as Minister Resigns». Bloomberg.
  31. Suharmoko, Aditya (2010 թ․ մայիսի 5). «Politics makes Mulyani move». The Jakarta Post. Jakarta. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 16-ին.
  32. Siahaan, Armando; Irvan Tisnabudi & Anita Rachman (2010 թ․ մայիսի 21). «Indonesia's Ruthless Politics Dog Sri Mulyani to End». Jakarta Globe. Jakarta. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 22-ին.
  33. Witular, Rendi A.; Arghea Desafti Hapsari (2010 թ․ մայիսի 5). «SBY political deal may be behind Mulyani's exit». The Jakarta Post. Jakarta. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 9-ին.
  34. Gelling, Peter (2010 թ․ մարտի 2). «Fight Erupts Over Inquiry Into Jakarta Bank Bailout». The New York Times.
  35. «Indonesia Loses Its Stellar Reformer». Asia Sentinel. 2010 թ․ մայիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  36. «President names Agus Martowardojo new finance minister». The Jakarta Post. Jakarta. 2010 թ․ հունվարի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 5-ին.
  37. «Golkar-PKS Tolak Selamatkan Boediono-Sri Mulyani». Jawa Pos. Surabaya. 2010 թ․ փետրվարի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 23-ին.
  38. «Golkar-PDIP Serukan Sri Mulyani di Nonaktifkan». Jawa Pos. Surabaya. 2010 թ․ ապրիլի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 4-ին.
  39. «Pernyataan Sri Mulyani di Wall Street Journal Lecehkan Pansus». Jawa Pos. Surabaya. 2009 թ․ դեկտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  40. «KPK Investigate Two of Nine Criminal Indications on Bank Century Case». Hukumonline English. 2010 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 5-ին.
  41. 41,0 41,1 Barta, Patrick (2010 թ․ մայիսի 6). «Reformer Resigns, Rattling Indonesia». Wall Street Journal.
  42. «Ex-Indonesian Vice President Kalla Calls Century Scandal 'Robbery'». The Jakarta Globe. Jakarta. 2010 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  43. «Suspicion but No Smoking Gun in Bank Century Probe». The Jakarta Globe. Jakarta. 2010 թ․ փետրվարի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 25-ին.
  44. «Sri Mulyani Ekonom Pasar Yang Kian Mapan». Berita Sore. 2009 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  45. «Keluarga Menkeu Sri Mulyani di Tengah Terpaan Kasus Century». Jawa Pos. Surabaya. 2009 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին.
  46. Allard, Tom (2010 թ․ մայիսի 6). «Indonesia reels from corruption fighter's departure for World Bank». Sidney Morning Herald.