Շիրազի աղցանը (պարսկերեն՝ سالاد شیرازی sālād shirāzi)[1] պարսկական աղցան է, որ անվանել են ի պատիվ Իրանի հարավային Շիրազ քաղաքի, որտեղ աղցանը ստեղծվել է[2][3][4]։ Համեմատաբար նոր ուտեստ է, որ թվագրվում է լոլիկի՝ Իրան մուտք գործելուց հետո ինչ-որ մի ժամանակ՝ 19-րդ դարի վերջերին՝ Ղաջարական ժամանակաշրջանում[5]։ Աղցանի հիմնական բաղադրամասերն են վարունգը, լոլիկը, սոխը, ձիթայուղը, համեմունքներ, մրգային թթվահյութ, թեև երբեմն լայմի հյութ ևս օգտագործվում է դրա պատրաստման մեջ[1][6]։ Իրանում աղցանն ուտում են տարին կլոր՝ որպես լրացնող կերակրատեսակ մսով ուտեստների, օրինակ, քաբաբի հետ[6][7][8], հիմնական ուտեստից առաջ կամ հետո[9]։ Շիրազի աղցանը մատուցվում է նաև պարսկական ավանդական լուբիա պոլոյի հետ, որը լոլիկով, բրնձով, կանաչ լոբով, գառան կամ տավարի մսով ուտեստ է[10]։ Խոհարարական գրքերի հեղինակ Ջիլա Դանա Հաերին այն նկարագրում է որպես զովացնող, ամառային աղցան[2]։ Շիրազի աղցանը համարվում է ազգային խոհանոցի կարևոր, լրացնող ուտեստներից մեկը[3]։ Այն կարող է նաև որպես խաշած կծու ուտեստների ամոքունք օգտագործվել՝ կծվությունը մեղմելու համար[11]։ Այն սովորաբար խրթխրթան է, հյութեղ[1][12], և ինչ-որ չափով նման է պիկո դե գալոին և Իսրայելական աղցանին.[8][13]:

Շիրազի աղցան
Իրանական խոհանոց
Ենթատեսակաղցան և Խավարտ
Առաջացման երկիր Իրան
 Shirazi salad Վիքիպահեստում

Բաղադրություն խմբագրել

 
Իրանական լուբիա պոլո (կանաչ լոբով բրինձ) և Շիրազի աղցան

Շիրազի աղցանի հիմնական բաղադրամասերն են մանր կտրտած վարունգը, լոլիկը և սոխը, որոնք խառնում են մրգային թթվահյութով, կամ կիտրոնի ու լայմի հյութով և ավելացնում չորացրած անանուխ[1][2]։ Ձիթայուղը, աղը և պղպեղն ավելացնում են ըստ ճաշակի[2][3], իսկ լրացուցիչ բաղադրամասերն ընդգրկում են մանրացրած անանուխ, մաղադանոս, սամիթ, սումակ և կարմիր քացախ[8][9]։ Աղցանը կարող է ունենալ թթու կամ աղի համ, ընդ որում, համն առավել ընդգծված է, եթե պատրաստվել է մատուցելուց մեկ կամ ավելի ժամ առաջ, որը թույլ է տալիս, որ համերը միախառնվեն[2]։ Այն կարող է մատուցվել հացի տեսակների՝ պիտայի կամ լավաշի հետ[6] կամ պանրի ու ընկուզեղենի հետ։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Shafia L. (2013)։ The New Persian Kitchen։ Potter/TenSpeed/Harmony։ էջ 59։ ISBN 978-1-60774-358-3։ Վերցված է October 31, 2015 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Dana-Haeri J., Lowe J., Ghorashian S. (2011)։ New Persian Cooking: A Fresh Approach to the Classic Cuisine of Iran։ I.B.Tauris։ էջ 181։ ISBN 978-0-85771-955-3 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Shirazi salad»։ The Irish Times։ March 21, 2013։ Վերցված է October 31, 2015 
  4. Vartanian A., Kubal A., Wolfe L. (2014)։ The Paleo Foodie Cookbook: 120 Food Lover's Recipes for Healthy, Gluten-Free, Grain-Free & Delicious Meals։ Page Street Publishing։ էջ 217։ ISBN 978-1-62414-049-5 
  5. Chehabi H. E. (2003-03-01)։ «The Westernization of Iranian Culinary Culture»։ Iranian Studies 36 (1): 43–61։ ISSN 0021-0862։ doi:10.1080/021086032000062875 
  6. 6,0 6,1 6,2 Raichlen S. (2008)։ The Barbecue! Bible 10th Anniversary Edition։ Workman Publishing Company։ էջ 118։ ISBN 978-0-7611-5957-5 
  7. «Caspian Grill's chicken kabobs with basmati rice and shirazi salad»։ C-J Recipes։ March 8, 2012։ Վերցված է October 31, 2015 
  8. 8,0 8,1 8,2 Stewart B., Edwards D., Warner J. (2013)։ Paleo Fitness: A Primal Training and Nutrition Program to Get Lean, Strong and Healthy։ Ulysses Press։ էջ 251։ ISBN 978-1-61243-207-6 
  9. 9,0 9,1 Reid S. (2006)։ Fitting Into Your Genes: Healthy Living And Eating in Philadelphia։ Peconic Press։ էջ 165։ ISBN 978-0-9768176-2-8 
  10. Kelly Rachel (August 26, 2014)։ «18 recipes for leftover mint»։ the Guardian։ Վերցված է October 31, 2015 
  11. «A Persian feast»։ www.ajc.com։ October 15, 2015։ Արխիվացված է օրիգինալից March 8, 2016-ին։ Վերցված է October 31, 2015 
  12. «Shirazi Salad Recipe»։ Bon Appétit։ May 5, 2013։ Վերցված է November 11, 2015 
  13. Eshghi Abrisham (June 30, 2013)։ «Time for Israelis and Iranians to rediscover their similarities - Opinion»։ Haaretz.com։ Վերցված է October 31, 2015 

Հավելյալ գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել