Շերեփուկախոտ

Թագավորություն	Բույսեր
Տիպ	Ծածկասերմեր
Դաս	Միաշաքիլավորներ
Կարգ	Հովվափողածաղկավորներ
Ընտանիք	Շերեփուկախոտազգիներ
Ցեղ	Շերեփուկախոտ

Լատիներեն անվանում

Potamogeton L.

Տեսակներ

Տես տեքստը

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Շերեփուկախոտ^[1] (լատին․՝ Potamogeton), գետաբույս, ջրահասկ, շերեփուկախոտազգիների ընտանիքի բազմամյա կոճղարմատավոր ջրային խոտաբույսերի ցեղ։

Կենսաբանական նկարագիր

Շերեփուկախոտ

Ցողունի երկարությունը 2-3 (6) մ է։ Տերևները տարբեր ձևերի (թելանմանից մինչև լայն էլիպսաձև) են, ստորջրյաները՝ թաղանթային, թափանցիկ, լողացողները՝ կաշեկերպ, ամուր։ Ծաղկաբույլը հասկանման է, ջրի մակերեսին, ծաղիկները՝ մանր։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոսին։ Պտղիկները 1-4 կորիզապտղիկներ կամ ընկուզիկներ են։ Բազմանում է գեներատիվ և վեգետատիվ ճանապարհներով։ Շերեփուկախոտի բուսուտները ձկների համար ձվադրման և սնման վայրեր են։

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 100, Հայաստանում՝ 12 տեսակ՝

շերեփուկախոտ լողացող (լատին․՝ Potamogeton natans^[2]),
շերեփուկախոտ փայլուն (լատին․՝ Potamogeton lucens),
շերեփուկախոտ սանրավոր (լատին․՝ Potamogeton pectinatus),
շերեփուկախոտ հանգուցավոր (լատին․՝ Potamogeton nodosus),
շերեփուկախոտ ալպիական (լատին․՝ Potamogeton alpinus) և այլն։
Potamogeton compressus L.
Potamogeton crispus L.
Potamogeton gayi A.Benn.
Potamogeton gramineus L.
Potamogeton obtusifolius Mert. et W.D.J.Koch
Potamogeton perfoliatus L.
Potamogeton trichoides Cham. & Schltdl.

Տարածում

Տարածված է Արմավիրի, Կոտայքի, Արարատի և այլ մարզերի, Երևանի շրջակայքի դանդաղահոս և լճացած ջրերում, լճերում, ջրամբարներում և այլն։

2010 թվականին հայտնի է 143 տեսակref>«Species in Potamogeton». The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/ (անգլերեն). Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2010. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 10–ին-ին. {{cite web}}: External link in |work= (օգնություն)</ref>։

Նշանակություն և կիրառում

Շերեփուկախոտը կարգավորում է ջրավազանների թթվածնային ռեժիմը, նպաստում տիղմի առաջացմանը։ Կարելի է օգտագործել նաև որպես գեղազարդիչ (պարտեզագործությունում) և ակվարիումային բույս։ Շերեփուկախոտ մազանմանը (լատին․՝ Potamogeton trichoides) հանդիպում է կանգնած և դանդաղահոս գետերում (Երևան, գ. Փարաքար), բազմանում է առավելապես վեգետատիվ ճանապարհով, գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Շերեփուկախոտներրի տեսակները գործնականորեն մեծ նշանակություն չունեն։ Դրանք մեծ քանակություններով պարունակում են կիր, որի համար էլ օգտագործվում են որպես պարարտանյութեր։ Շերեփուկածոտներով սնվում են ջրային խխունջները, միջատները և ձկները։

Շերեփուկախոտների որոշ տեսակներ կեր են ծառայում ջրլող թռչունների, մշկամկների և կուղբերի համար։ Ավելի հաճախ դրանք ծառայում են ոչ թե որպես սնունդ, այլ որպես գաստրոլիտներ։

Շերեփուկախոտների մասսայական տարածումը խոչընդոտում է փոքր նավերի շարժմանը, և նպաստում է ջրամբարնների ճահճացմանը։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд., исправл.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 532. — 864 с. — 150 600 экз. — ISBN 5-85270-002-9

Արտաքին հղումներ

Рдест на сайте «Энциклопедия декоративных садовых растений»

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շերեփուկախոտ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շերեփուկախոտ» հոդվածին։

[1] Этимология слова рдест

[2] NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Potamogeton L.(անգլ.)

[1]

[2]