Նորվան արքեպիսկոպոս Զաքարյան

Նորվան արքեպիկոպոս Զաքարյան (ֆր.՝ Norvan Zakarian, ապրիլի 3, 1940(1940-04-03), Բեյրութ, Լիբանան) ֆրանսահայ արքեպիկոպոս։

Նորվան արքեպիսկոպոս Զաքարյան
արմտ. հայ.՝ Նորվան Զաքարեան
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 3, 1940(1940-04-03) (84 տարեկան)
ԾննդավայրԲեյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիություն Լիբանան
Ազգությունհայ
ԿրոնՀայ Առաքելական Եկեղեցի
ԿրթությունՓարիզի կաթոլիկ ինստիտուտ (1974), Armenian theological seminary of Antelias? և Alliance Française
Մասնագիտությունհոգևորական
ԱշխատավայրՀայ Առաքելական Եկեղեցի, Արաջ և Դպրոցասէր վարժարան
Զբաղեցրած պաշտոններեպիսկոպոս և արքեպիսկոպոս
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Norvan Zakarian Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Երիտասարդություն, ուսում խմբագրել

Արմեն Զաքարյանը ծնվել է 1940 թվականի ապրիլի 3-ին Բեյրութում՝ Հայոց ցեղասպանության[2] փախստականների ընտանիքում։ Նրա հայրը՝ Խանգանը, ծնվել է Յոզղաթում 1913 թվականին և որբ է մնացել ցեղասպանության ժամանակ. չորս տարեկանում նրան տեղափոխել են Անթիլիասի (Լիբանան) ամերիկյան որբանոց։ Նրա մայրը՝ Ազատուհի Թոքաթիլյանը, ծնվել է 1919 թվականին Անկարայի մերձակայքում գտնվող Կեսգուին-Մադեն քաղաքում։

Նախնական կրթութունը ատացել  է Լիբանանի մայրաքաղաքի Պուրճ Համուտ թաղամասի Ափքարեան վարժարանին մեջ[2]։ Այնուհետև նա մտնում էր Առևտրի շրջանի Սուրբ Մայր Աստված եկեղեցու երգիչների խմբի մեջ։

1954 թվականին ընդունվեց Անթիլիասի ճեմարան, ապա Պէյթ Մարի ճեմարան՝ նախքան ՀԲԸՄ-ի[2] Յովհագումեան-Մանուկեան բարձրագույն վարժարանը։ 1956-ին ընդունվել է Երուսաղեմի[2] պատրիարքական ճեմարանը։

1957 թվականին, հոր մահից հետո, նա ստիպված եղավ մտնել աշխատանքի աշխարհ՝ ապահովելու իր ընտանիքը[2]։

1967 թվականին տեղափոխվել է Ֆրանսիա[2]։ Նույն թվականի դեկտեմբերի 24-ին ձեռնադրվել է սարկավագ, իսկ հաջորդ տարի՝ վարդապետ Սերովբե արքեպիսկոպոս Մանուկյանի կողմից[2]։

1967-1968 թվականներին ֆրանսերեն է սովորել  Ֆրանսիական դաշինքում և հայերենի դասեր է տվել Թեբրոտցասեր դպրոցում[2]։

1970 թվականին Սերովպե Մանուկյանի ձեռքով արժանացած է վարդապետի արժանապատվության[2]։

1970-1974 թվականներին նա աստվածաբանության ուսումը շարունակել է Փարիզի կաթոլիկ ինստիտուտում[2]։

Կարիերա խմբագրել

1968-1975 թվականներին Նորվան Զաքարյանն իր ծառայությունն իրականացրել է Փարիզի Սեն-Ժան-Բատիստ հայկական տաճարում և նախագահել է Իսի-լե-Մուլինոյի[3] Սուրբ Մարի Մեռ-դե-Դիե եկեղեցու կառուցման հանձնաժողովը, որի ռեկտորն է եղել մինչև 1980 թվականը[2]։

1980 թվականին նա հաջորդեց Դավիթ Սահակյանին[4] որպես Ռոն-Ալպեր շրջանի կաթոլիկական պատվիրակության փոխանորդ և Վազգեն I-ի կողմից նշանակվեց եպիսկոպոս։ Այս պաշտոնը նա զբաղեցրել է Ռոն-Ալպի հայության եպիսկոպոս մինչև 2007թ.[2]։

Նրա ղեկավարությամբ 1987 թվականին Լիոնի[5] կաթոլիկ ինստիտուտում ստեղծվել է Գալուստ Կյուլբենկյան ամբիոնը, (1987-2007 թվականներին՝ Գրիգոր Բելեդյանը), իսկ 1988 թվականին՝ Լիոնի Մարգարյան-Փափազյան դպրոցը[4]։

Իր Եպիսկոպոսության ներքո տեղի ունեցավ Սուրբ Շերու քաղաքում գտնվող Սուրբ Նիկանի[6] եկեղեցիների կառուցումը եւ Սենտ-Գրանգոյան Լ'Լուսաստանը Սեն-Էտիե[7]-ում։

Նորվան Զաքարյանը նպաստում է Հառաջ-ին, ինչպես նաեւ մի շարք հայալեզու ամսագրերին[2]։

2006 թվականի դեկտեմբերի 10-ին կաթողիկոս Գարեգին Բ Ներսիսյանը Փարիզում Հայրապետական ​​փուլով (թիվ 373, 26 հոկտեմբերի 2006)[8] հռչակեց Ֆրանսիայի[9], Ֆրանսիայի Հայ Առաքելական Եկեղեցու թեմի ստեղծումը՝ Սեն-Ժան-Բատիստ հայկական տաճարի հետ, որպես իր նստավայր Փարիզից[10] Կիտե Նաչարյանի կողմից քանի ամիս վարժութուն կատարել է ելք, Թեմական ժողովը հավաքվեց Սեն-Ժան-Բատիստ մայր տաճարի սրահի մեջ, 2007թվական հունիսի 22 Նորվան Զաքարյանը ընտրեց Ֆրանսայի եպիսկոպոս[2]։ Ընտրվելուց հետո Գարեգին Բ-ն Ֆրանսիայից թեմական պատվիրակներին հրավիրեց Էջմիածին պատարագի, որը մատուցվեց օգոստոսի 26-ին հենց Նորվան Զաքարյանի կողմից[11]։ Կաթողիկոսն այնուհետև վերջինիս բարձրացրել է արքեպիսկոպոսի արժանապատվության[11]։

Բացի Ֆրանսիայի հավատացյալների համար պատասխանատու լինելուց, Նորվան Զաքարյանը, որպես կաթողիկոսի պատվիրակ, պատասխանատու է Իսպանիայում, Պորտուգալիայում, Բենելյուքսում և Իտալիայում[12]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 2-ին նա ստեղծեց Ֆրանսիայում Հայկական մշակույթի առաջմղման ասոցիացիան (APCAF), որը հնարավորություն տվեց կառուցել Գևորգ Արաբական վարժարանը Ալֆորվիլում, բացվեց 2015 թվականի հուլիսի 4-ին, ապա գործարկվեց Ալֆորվիլի մանկապարտեզը և վերջապես Վալանսի դպրոցական համալիրը։

Մինչ նրա մանդատը ավարտվում էր 2014 թվականի վերջին, նա հրաժարական տվեց 2013 թվականի հոկտեմբերի վերջին[13]։ Այս հրաժարականը, ի թիվս այլ պատճառների, պայմանավորված էր կաթողիկոսի հետ որոշակի լարվածությամբ՝ կապված Ստրասբուրգ տեղափոխված Նիցցայի ծխական նախկին քահանա հայր Վաչեի կարգավիճակի հետ, հաջորդող իրադարձություններ, հատկապես օրինական, որոնք ազդել են այս պաշտամունքի վայրի վրա[13]։

Վալանսի ֆրանսահայ մշակութային կենտրոնի համանախագահ, կենտրոնական դեր է խաղացել նույն քաղաքում[14] գտնվող Գևորգ Արաբյանի ֆրանսահայ դպրոցի բացման գործում, Սեն Մեսրոպի բացման գործում գլխավոր դերակատարումից հետո։ Արաբահայ վարժարանը Ալֆորվիլի 2015 թվականից[15]։

Լեռնային Ղարաբաղի երկրորդ պատերազմից հետո հարգանքի տուրք է մատուցել մարտում ընկած հայ զինվորների համար[16]։

Պատվո նշաններ խմբագրել

Հրատարակություններ խմբագրել

  • «Հայ առաքելական եկեղեցի», Ժիրայր Դեդեյան (տնօրեն)։ Հայերը․ Քրիստոնեության պատմությունը, Տուլուզ, (մասնավոր հրատարակություն) (էջ 88-98; 122):
  • Ժան-Միշել Հորնուս և Ֆիլլիպ Ս․ Սուքիասյան; Գլուխ «Եկեղեցին ժամանակակից Հայաստաում» (1921-2007)։ Ժիրայր Դեդեյան «Հայ ժողովրդի պատմությունը» (մասնավոր հրատարակություն) (էջ 741-786)։
  • «Բանաստեղծությունը որպես տեղագրություն» Անահիտ Տոնապետյան, Սիրանուշ Դվոյան, Վիկտորիա Խուրշուդյան (տնօրեն), Գրիգոր Բելեդյան և ժամանակակից հայ գրականություն, Փարիզ, ԻՆԱԼԿՕ մամուլ, 2021, (էջ 412)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000000164220
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 «Son Eminence Mgr Norvan Zakarian». bibliotheque-eglise-armenienne.fr (ֆրանսերեն).
  3. «L'Église». eglisesaintemarieissy.com (ֆրանսերեն).
  4. 4,0 4,1 «Histoire de la fondation d'une école quotidienne». ecolemarkarianpapazian.com (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 9-ին.
  5. Alice Bodourian. ««Une chaire unique»». campusnumeriquearmenien.org (ֆրանսերեն). {{cite web}}: Unknown parameter |auteur2= ignored (օգնություն); Unknown parameter |auteur3= ignored (օգնություն)
  6. «Église apostolique arménienne - Saint-Nichan». diocesearmenien.fr (ֆրանսերեն).
  7. «Église apostolique arménienne Saint-Grégoire-l'Illuminateur Saint-Étienne». diocesearmenien.fr (ֆրանսերեն).
  8. Kégham Torossian (juin 2015). «Historique du Diocèse de France de l'Église Apostolique Arménienne». diocesearmenien.fr (ֆրանսերեն).
  9. Norvan Zakarian, Jean-Michel Hornus, էջ 781
  10. «Création du Diocèse de France». bibliotheque-eglise-armenienne.fr (ֆրանսերեն).
  11. 11,0 11,1 {{{վերնագիր}}}.
  12. Sébastien de Courtois (24-11-2013). «La spécificité de l'Église arménienne, un entretien avec Mgr Zakarian». franceculture.fr (ֆրանսերեն).
  13. 13,0 13,1 «Mgr Norvan Zakarian, premier évêque arménien de France, a démissionné». la-croix.com (ֆրանսերեն). 15-07-2013.
  14. «À l'origine». valence-tbrots.com (ֆրանսերեն).
  15. {{{վերնագիր}}}. — P. 102. — P. 102.
  16. Archevêque Norvan Zakarian (20-11-2020). «La guerre s'est arrêtée». norharatch.com (ֆրանսերեն). Nor Haratch.(չաշխատող հղում)
  17. «Décret du 1er avril 1994 portant promotion et nomination». legifrance.gouv.fr (ֆրանսերեն). 01-04-1994. {{cite web}}: Unknown parameter |accès url= ignored (օգնություն)