Մորելիա (իսպ.՝ Morelia), քաղաք և համայնք Միչոական նահանգի հյուսիս-կենտրոնական մասում, կենտրոնական Մեքսիկայում[3]։

Քաղաք
Մորելիա
իսպ.՝ Morelia
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՄեքսիկա Մեքսիկա
ՇրջանՄիչոական (նահանգ)
Հիմնադրված է1541
1831
թ.
ԲԾՄ1921 մ
Բնակչություն729․757[1] մարդ (2010)
Ագլոմերացիա729 279[2]
Ժամային գոտիUTC-6, ամառը UTC-5
Հեռախոսային կոդ443
Փոստային ինդեքս58000
Փոստային դասիչ58000
Պաշտոնական կայքmorelia.gob.mx
Մորելիա (Մեքսիկա)##
Մորելիա (Մեքսիկա)
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դրոշը ՅՈւՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգություն ,
օբյեկտ № 585
ռուս..անգլ..ֆր.
Չշփոթել Իսպանիայում գտնվող Մորելյա քաղաքի հետ։

Տվյալներ խմբագրել

Քաղաքը գտնվում է Հուայանգարեո հովտում և համարվում է նահանգի ամենամեծ քաղաքը և մայրաքաղաքը։ Այստեղ նախաիսպանական շրջանի մշակույթի մաս են կազմել պուրեպեչանները և մատլացինկաները, սակայն այդ ժամանակաշրջանում ոչ մի խոշոր քաղաք չի հիմնադրվել։ Իսպանացիներն այս տարածքն սկսել են վերահսկել 1520-ական թվականներին։ 1541 թվականին փոխարքա Անտոնիո դե Մենդոսայի գլխավորությամբ իսպանացիներն այստեղ հիմնում են Վալադոլիդ անվանումով բնակավայր, որը դառնում է մոտակա Պացկուարո քաղաքի մրցակիցը։ 1580 թվականին Վալադոլիդը դառնում է գաղութային շրջանի մայրաքաղաքը։ Մեքսիկայի անկախության պատերազմից հետո քաղաքն անվանվում է Մորելիա՝ ի պատիվ Խոսե Մարիա Մորելոսի։

1991 թվականին քաղաքը ընդգրկվել է ՅՈւՆԵՍԿՕհամաշխարհային ժառանգության ցանկում լավ պահպանված գաղութային ժամանակաշրջանի կառույցների և պատմական կենտրոնի համար[4]։

Կլիմա խմբագրել

Մորելիա (1951–2010)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 35.0
(95)
33.0
(91.4)
39.0
(102.2)
36.5
(97.7)
38.0
(100.4)
38.5
(101.3)
36.5
(97.7)
35.5
(95.9)
35.8
(96.4)
36.0
(96.8)
38.3
(100.9)
35.0
(95)
38.5
(101.3)
Միջին բարձր °C (°F) 23.8
(74.8)
25.6
(78.1)
27.9
(82.2)
30.0
(86)
30.6
(87.1)
28.4
(83.1)
26.1
(79)
26.0
(78.8)
25.5
(77.9)
25.5
(77.9)
25.3
(77.5)
24.2
(75.6)
26.6
(79.9)
Միջին օրական °C (°F) 14.5
(58.1)
15.8
(60.4)
18.1
(64.6)
20.3
(68.5)
21.5
(70.7)
20.9
(69.6)
19.4
(66.9)
19.4
(66.9)
19.1
(66.4)
18.0
(64.4)
16.5
(61.7)
15.0
(59)
18.2
(64.8)
Միջին ցածր °C (°F) 5.2
(41.4)
6.1
(43)
8.4
(47.1)
10.6
(51.1)
12.5
(54.5)
13.4
(56.1)
12.8
(55)
12.9
(55.2)
12.7
(54.9)
10.5
(50.9)
7.8
(46)
5.9
(42.6)
9.9
(49.8)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −5.2
(22.6)
−3.0
(26.6)
0.2
(32.4)
1.7
(35.1)
4.6
(40.3)
3.0
(37.4)
3.9
(39)
6.0
(42.8)
5.0
(41)
0.0
(32)
−1.1
(30)
−4.4
(24.1)
−5.2
(22.6)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 18.8
(0.74)
9.3
(0.366)
9.8
(0.386)
14.2
(0.559)
46.3
(1.823)
141.7
(5.579)
183.0
(7.205)
166.8
(6.567)
140.6
(5.535)
55.4
(2.181)
12.1
(0.476)
5.6
(0.22)
803.6
(31.638)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.1 mm) 2.7 1.8 1.9 3.1 7.9 17.4 22.2 21.5 17.6 8.8 2.7 1.9 109.5
% խոնավություն 56 52 46 43 48 62 68 69 69 66 62 59 58
Միջին ամսական արևային ժամ 237 243 281 263 259 208 195 202 184 219 234 233 2758
Աղբյուր #1: Servicio Meteorologico Nacional (humidity 1981–2000)[5][6][7]
Աղբյուր #2: Ogimet (sun 1981–2010)[8]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «SEDESOL: Catalogo de localidades: Morelia» (իսպաներեն). Secretaria de Desarollo Social. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  2. «SEDESOL: Catalogo de localidades: Municipio de Morelia» (իսպաներեն). Secretaria de Desarollo Social. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  3. Sanchez Reyna, Ramon (2008). Michoacán:Morelia, Pátzcuaro, Cuitzeo, Zamora, Uruapan, Otros (Spanish). Mexico City: Grupo Azabache,S.A. de C.V. էջեր 20–28. ISBN 978-607-7568-08-7.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. «Enciclopedia de los Municipios de México Michoacán Morelia» (Spanish). Mexico: INAFED. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. «Estado de Michoacán de Ocampo-Estacion: Morelia». Normales Climatologicas 1951–2010 (իսպաներեն). Servicio Meteorologico Nacional. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 25-ին.
  6. «Extreme Temperatures and Precipitation for Morelia 1948–2009» (իսպաներեն). Servicio Meteorológico National. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 21-ին.
  7. «NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1981–2000» (PDF) (իսպաներեն). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 25-ին.
  8. «CLIMAT summary for 76665: Morelia, Mich. (Mexico) – Section 2: Monthly Normals». CLIMAT monthly weather summaries. Ogimet. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 20-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորելիա» հոդվածին։