Մարիա ֆոն Էբներ-Էշենբախ (գերմ.՝ Marie Freifrau Ebner von Eschenbach, սեպտեմբերի 13, 1830(1830-09-13)[1][2][3][…], Schloss Zdislawitz, Zdislavice (Troubky-Zdislavice), Տրոուբկի-Զդիսլավցե[4][5] - մարտի 12, 1916(1916-03-12)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[6][7][4][…]), ավստրիացի գրող, դրամատուրգ։ 19-րդ դարի վերջին նրան ճանաչում են բերել հոգեբանական վեպերն ու պատմվածքները։ Նրա ամենահայտնի աշխատանքը 1887 թվականին գրված «Աշխարհիկ երեխան» վեպն է։

Մարիա ֆոն Էբներ-Էշենբախ
Marie Freifrau Ebner von Eschenbach
Ծննդյան անունգերմ.՝ Marie Dubský von Třebomyslice
Ծնվել էսեպտեմբերի 13, 1830(1830-09-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրSchloss Zdislawitz, Zdislavice (Troubky-Zdislavice), Տրոուբկի-Զդիսլավցե[4][5]
Վախճանվել էմարտի 12, 1916(1916-03-12)[1][2][3][…] (85 տարեկան)
Վախճանի վայրՎիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[6][7][4][…]
ԳերեզմանZdislavice (Troubky-Zdislavice)
Մասնագիտությունգրող և դրամատուրգ
Լեզուգերմաներեն
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն և  Ցիսլեյտանիա
Ժանրերսոցիալական վեպ, պատմվածք, թատրոն, վեպ և դաստիարակչական վեպ
Ուշագրավ աշխատանքներԱշխարհիկ երեխան
ԱնդամակցությունVerein der Schriftstellerinnen und Künstlerinnen Wien?[8]
Պարգևներ
ԱմուսինMoritz von Ebner-Eschenbach?
Մարիա ֆոն Էբներ-Էշենբախ Վիքիքաղվածքում
 Marie von Ebner-Eschenbach Վիքիպահեստում

Հայտնի է նաև իր մեջբերումներով[12]։

Ավստրիացի գրողը հիմնականում աշխատել է գերմաներենով։

Մահացել է 1916 թ. մարտի 12-ին Վիեննայում։

Կենսագրություն խմբագրել

Մարիա ֆոն Էբներ-Էշենբախը ծնվել է 1830 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Ավստրիայի Կրոմերժիժոմ քաղաքում։ Մեծացել է խորթ մոր խնամատարության ներքո, որը նրա մեջ սեր է արթնացրել գերմանական գրականության նկատմամբ, ինչը վճռել է նրա հետագա ճակատագիրը։ Ապրելով Մորավիայի հոր կալվածքում, կամ Ավստրիայի մայրաքաղաքում, Մարիան հնարավորություն ուներ ուսումնասիրել իր ստեղծագործություններում պատկերված միանգամից երկու հասարակական շերտ՝ Մորավիայի գյուղացիներին և ավստրիական արիստոկրատիան[13]։

Վիեննական Բուրգ թատրոնի ազդեցությամբ իր ուժերը փորձել է դրամատիկական արվեստում, բայց 1860 թվականին Կարլսրուեում բեմադրված «Maria Stuart in Schottland» ներկայացումը հաջողություն չունեցավ ոչ բեմի վրա, ոչ էլ քննադատների շրջանում։ Դրան հետևեցին՝ «Marie Roland» (1867), «Doctor Ritter» (1872) և «Männertreue» կատակերգությունը (1874)[13]։

1875 թվականին «Erzählungen»- հաջողությունը հստակեցրեց գրողի իր շնորհի իրական կիրառման ոլորտը, որն ավելի մեծ ուժով դրսևորվել է «Dorf- und Schlossgeschichten»-ում։

Ստեգծագործություններ խմբագրել

  • Aus Franzensbad. 6 Episteln von keinem Propheten (6 epistles from no prophet). Leipzig: Lorck - 1858
  • Maria Stuart in Schottland. Drama in five acts. Vienna: Ludwig Mayer - 1860
  • Das Veilchen (The Violet). Comedy in one act. Vienna: Wallishausser - 1861
  • Marie Roland. Tragedy in five acts. Vienna: Wallishausser - 1867
  • Doktor Ritter. Dramatic poem in one act. Vienna: Jasper - 1869
  • Die Prinzessin von Banalien. A fairy tale. Vienna: Rosner - 1872
  • Das Waldfräulein (Maid of the woods) - 1873
  • Božena. A story. Stuttgart: Cotta - 1876
  • Die Freiherren von Gemperlein - 1878
  • Lotti, die Uhrmacherin (Lotti, the clock maker), in: "Deutsche Rundschau" - 1880
  • Aphorismen. Berlin: Franz Ebhardt - 1880
  • Das Gemeindekind (Child of the neighborhood) Novel - 1887
  • Unsühnbar. A story. Berlin: Paetel - 1890
  • Drei Novellen (Three novellas) - 1892
  • Glaubenslos? A story. Berlin: Paetel - 1893
  • Das Schädliche. Die Totenwacht. Two stories. Berlin: Paetel - 1894
  • Rittmeister Brand. Bertram Vogelweid. Two stories. Berlin: Paetel - 1896

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 filmportal.de — 2005.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Schmid-Bortenschlager S., Schnedl-Bubeniček H. Österreichische Schriftstellerinnen 1880–1938 (գերմ.): Eine Bio-BibliographieStuttgart: Akademischer Verlag Hans-Dieter Heinz, 1982. — S. 37. — ISBN 978-3-88099-123-1
  5. 5,0 5,1 5,2 Gadzinski A. KALLIOPE Austria (գերմ.): Frauen in Gesellschaft, Kultur und WissenschaftWien: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres, 2015. — S. 135—136. — ISBN 978-3-9503655-5-9
  6. 6,0 6,1 6,2 Эбнер-Эшенбах Мария фон // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  7. 7,0 7,1 7,2 Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen (գերմ.) — 2014. — Vol. 1. — S. 235—243. — ISBN 978-3-205-78552-1
  8. Baumgartner M. 23 // Der Verein der Schriftstellerinnen und Künstlerinnen in Wien (գերմ.)Böhlau Verlag, 2015. — ISBN 978-3-205-20168-7, 978-3-205-79702-9 — doi:10.7767/9783205201687
  9. http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/maria-freifrau-von-ebner-eschenbach-dr-phil-hc
  10. http://scopeq.cc.univie.ac.at/Query/detail.aspx?ID=68635
  11. (unspecified title)ISBN 978-80-87057-50-6
  12. q:Мария фон Эбнер-Эшенбах в Викицитатнике
  13. 13,0 13,1 «Эбнер-Эшенбах, Мария». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են