Մասնակից:Ավագիմյան Եկատերինա/Ավազարկղ

Տեքստի Էմոցիաների վերլուծություն անգլ.՝ Sentiment analysis, անգլ.՝ Opinion mining , մեթոդների դաս է համակարգչային լեզվաբանության մեջ, որը նախատեսված է

բառապաշարի էմոցիոնալ երանգավորումների և հեղինակի էմոցիոնալ գնահատականի` ուղղված որևէ օբիեկտին ավտոմատ հայտաբերման համար: Տեքստի էմոցիաների վերլուծությունը լայնորեն կիրառվում է հաճախորդի օնլայն հարթակում խոսքը ավտոմատ կերպով վերլուծելու համար: Ինֆորմատիկայում տեքստի էմոցիաների վերլուծությունը համարվում է խոսքում առկա էմոցիաների անալիզ, որին կարող ենք հանդիպել հսկա քանակությամբ մեծ ինֆորմացիայի (big data) մեջ: Այս երևույթը հայտնվել է 2000-ական թվականների սկբում և միանգամից մեծ ճանաչում գտել` շնորհիվ սոցիալական ցանցերում  (մասնավորապես Twitter-ում) առկա հսկայական տվյալների բազայի: Նրա հիմնական նպատակն անալիզի ենթարկել հսկա ծավալով ինֆորմացիան, հանել նրանում առկա տարբեր էմոցիաները և վերջում որոշակի վիճակագրություն^[1] ներկայացնել:

Առաջադրանքներ խմբագրել

Հիմնական նպատակը տեքստի էմոցիաների վերլուծության հանդիսանում է տեքստում կարծիքի հայտաբերումը և նրա հատկությունների դուրս բերումը: Թե ինչ հատկություններ են դրանք, կախված է դրված առաջադրանքից: Օրինակ` ալանիզի նպատակը կարող է լինել հետազոտել տեքստի հեղինակի կարծիքը: Կարծիքը^[2] կարող է լինել երկու տեսակ^[3].

անհետևանքային կարծիք,
համեմատություն:

Անհետևանքային կարծիք հանդիսանում է հեղինակի կարծիքը որևէ օբիեկտի մասին: Պաշտոնական գրելաձևը անհետևանքային կարծիքի ունի հետևյալ տեսքը (e, f, op, h, t)^[4], որտեղ

(entity, feature) — էմոցիայի օբիեկտն է e (հեղինակի արտահայտման էությունը) կամ նրա հատկությունները f (հատկանիշներ, օբիեկտի մասեր) ,
orientation ,polarity — էմոցիոնալ գնահատական (հեղինակի էմոցիոնալ դիրքը վերոնիշյալ թեմայի շուրջ),
holder — էմոցիայի առարկա (հեղինակը,որին պատկանում է տվյալ կարծիքը),
ժամանակի այն պահը time, երբ ասվել է այդ կարծիքը:

Էմոցիոնալ գնահատականի օրինակներ^[5]:

դրական,
բացասական,
նեյտրալ,

Նեյտրալ կարծիքի դեպքում նշանակում է, որ տեքստը չի պարունակում որևիցե էմոցիոնալ^[6] երանգավորում: Կան նաև էմոցիոնալ այլ գնահատականներ:

Օրինակներ խմբագրել

Ես Փարիզում անցկացրեցի իմ ամենալավ արձակուրդները:
Ես ատում եմ կապույտ գույնը:

Դասակարգման տեսակները խմբագրել

Ժամանակակից տեքստի էմոցիաների վերլուծության մեջ էմոցիաների վերլուծման համար հաճախ օգտագործվում է միաչափ զգացմունքային տարածություններ: Հայտնի են նաև բազմաչափ տարածությունները^[7]^[8]:

Դասակարգումը երկուական համակարգում խմբագրել

Փաստաթղթի բևեռականությունը կարելի է որոշել երկուական համակարգով^[9]: Այս դեպքում էմոցիայի գնահատականը լինում է երկու տեսակ` դրական և բացասական: Այս մոտեցման թերություններից մեկը այն է, որ փաստաթղթի բովանդակությունը միշտ չէ, որ բացասական կամ դրական է:

Դասակարգումը բազմաչափ համակարգում խմբագրել

Կարելի է փաստաթղթում առկա նյութը դասակարգել բազմաչափ համակարգում ևս, որն ընդունված է անել Pang^[10] և Snyder ^[11] համակարգերում: Snyder կատարեց հետազոտություն ռեստորանների մասին, որի արդյունքում ռեստորանները գնահատվում էին սննդի և մթնոլորտի համար հինգ բալլանոց համակարգով ^[11]:

Գնահատման համակարգեր խմբագրել

Դասակարգման ալյ տեսակ է համարվում գնահատման համակարգը, որտեղ կարծիքը արտահատվում է -10-ից 10 ընկած համակարգում (ամենաբացասականից մինչև ամենադրականը): Սկզբում այս մեթոդը կիրառվել է հատուկ գործիքների և ալգորիթմների օգնությամբ^[12]:

Սուբիեկտիվություն և օբիեկտիվություն խմբագրել

Դասակարգման այլ եղանակ է սուբիեկտիվությունը և օբիեկտիվությունը: Այն փաստաթղթում առկա նյութը բաժանում է երկու հատվածի սուբիեկտիվ հատված, օբիեկտիվ հատված: Այս դասակարգման եղանակը շատ ավելի բարդ է քան մյուս դասակարգման եղանակները: Այստեղ ուշադրություն է դարձվում ամեն մի խոսքին և արտահայտությանը:

Դասակարգման մոտեցումները խմբագրել

Համակարգիչը ավտոմատ կերպով անալիզի է ենթարկում փաստաթղթում առկա նյութը մեքենայական ուսուցման^[13] տարրերի շնորհիվ, ինչպես օրինակ բառերի խորը վերլուծություն: Ավելի բարդ մեթոդների շնորհիվ որոշվում է տեքստում առկա տրամադրությունը և նրանում առկա նպատակը: Դրա համար օգտագործվում են բառերի միջև առկա քերականական հարաբերությունները^[14]:

Բառերի միջև առկա քերականական հարաբերությունները ստացվել են խորը ուսումնասիրությունների շնորհիվ և նրանց կարելի է բաժանել երկու խմբի.

ձեռագիր
ավտոմատ տեքստի անալիզ

WordNet-Affect խմբագրել

Բազմալեզու նյութերի ճանաչման համար օգտագործվում է WordNet-Affect^[15]:

էմոցիոնալ գնահատական	օրինակ
Էմոցիա (emotion)
տրամադրություն (mood)
Հատկություն (trait)		Ֆիզիկական վիճակ (physical state)
Արարքներ (behaviour)
Զգացմունք (sensation)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

Տես նաև խմբագրել

[Обработка естественного языка]

Առաջադրանքներ խմբագրել

Հիմնական նպատակը տեքստի էմոցիաների վերլուծության հանդիսանում է տեքստում կարծիքի հայտաբերումը և նրա հատկությունների դուրս բերումը: Թե ինչ հատկություններ են դրանք, կախված է դրված առաջադրանքից: Օրինակ` ալանիզի նպատակը կարող է լինել հետազոտել տեքստի հեղինակի կարծիքը: Կարծիքը կարող է լինել երկու տեսակ^[3].

անհետևանքային կարծիք,
համեմատություն:

Անհետևանքային կարծիք հանդիսանում է հեղինակի կարծիքը որևէ օբիեկտի մասին: Պաշտոնական գրելաձևը անհետևանքային կարծիքի ունի հետևյալ տեսքը (e, f, op, h, t)^[4], որտեղ

(entity, feature) — էմոցիայի օբիեկտն է e (հեղինակի արտահայտման էությունը) կամ նրա հատկությունները f (հատկանիշներ, օբիեկտի մասեր) ,
orientation ,polarity — էմոցիոնալ գնահատական (հեղինակի էմոցիոնալ դիրքը վերոնիշյալ թեմայի շուրջ),
holder — էմոցիայի առարկա (հեղինակը,որին պատկանում է տվյալ կարծիքը),
ժամանակի այն պահը time, երբ ասվել է այդ կարծիքը:

Էմոցիոնալ գնահատականի օրինակներ^[5]:

դրական,
բացասական,
նեյտրալ,

Նեյտրալ կարծիքի դեպքում նշանակում է, որ տեքստը չի պարունակում որևիցե էմոցիոնալ երանգավորում: Կան նաև էմոցիոնալ այլ գնահատականներ:

Կենսագրություն խմբագրել

Գիլբերթը ծնվել է Կաննեկտիկուտ նահանգի Ուոթերբերի քաղաքում։ Նրա հայրը՝ Ջոն Գիլբերթը^[16] , քիմիական ինժիներ էր, նրա մայրը՝ Կարոլը՝ ^[17] տնային տնտեսուհի։ Նա շվեդական ծագում ունի^[18] Along with her only sister, novelist Catherine Gilbert Murdock։ Իր միակ քրոջ՝ վիպասան ՝ Քեթրին Գիլբերտի հետ միասին , նա մեծացել է լիտչֆիլդյան մի ֆերմայում ,որտեղ աճեցնում էին ամանորյա եղևնիներ։ Նրանց ընտանիքը ապրում էր գյուղում առանց հարևանների։ Նրանք չունեին հեռուստացույց, հետևաբար նրանք զբաղվում էին գիրք կարդալով և գրելով^[19]։

Գործունեություն խմբագրել

Լրագրություն խմբագրել

Esquire հրապարակել է 1993 թվականին Գիլբերթի "Pilgrims"(Ուխտավորները) կարճ պատմությունը ՝ վերնագրի տակ գրելով "The Debut of an American Writer"(Ամերիկացի գրողի սկիզբը)։ Նա առաջին չհրապարակված գրողն էր Esquire -ում ՝ սկսած Նորման Մեյլերից։ Այս ամենը հանգեցրեց նրան , որ Գիլբերթը սկսեց համագործակցել ազգային ամսագրերի հետ , այդ թվում ՝ SPIN, GQ (ամսագիր), The New York Times Magazine, Allure (ամսագիր), Real Simple, Travel + Leisure: Ինչպես նշվում էր նրա հուշերում ՝ "Eat, Pray, Love"(Ուտել, Աղոթել, Սիրել) գիրքը նրան բերեց մեծ հռչակ և դարձավ թանկ վարձատրվող ազատ գրող։

Գրքեր խմբագրել

Գիլբերթի առաջին գիրքը "Pilgrims" (Ուխտավորները) (1997 թ.) կարճ պատմությունների հավաքածու է, որը արժանացել է Փուշքարթ մրցանակին ։ Դրան հաջորդեց "Stern Men" (Լուրջ տղամարդիկ) նովելը (2000), այնուհետև "Eat, Pray, Love"(Ուտել, Աղոթել, Սիրել) գիրքը։

Eat, Pray, Love խմբագրել

2006 թ․ Գիլբերթը տպագրեց "Eat, Pray, Love"(Ուտել,Աղոթել,Սիրել) գիրքը։ Այդ գրքում նա ներկայացնում է իր միամյա ճանապարհորդությունը Իտալիայում(Ուտել), Հնդկաստանում(Աղոթել) և Ինդոնեզիայում(Սիրել) ,որտեղ նա փնտրում էր իր Եսը։ Գիրքը համարվում է best-seller(10 միլիոն օրինակի վաճառքով)։ Գրքի հիման վրա 2010 թվականին նկարահանվել է ֆիլմ Ջուլիա Ռոբերտսի մասնակցությամբ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ https://explorable.com/what-is-statistics
↑ https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/opinion
↑ ^3,0 ^3,1 Bing Liu, 2010, էջ 2
↑ ^4,0 ^4,1 Bing Liu, 2010, էջ 5
↑ ^5,0 ^5,1 Pang, Lee, 2008, էջ 16-17
↑ https://www.ihhp.com/meaning-of-emotional-intelligence
↑ Bollen,Mao,J.Zeng, 2010
↑ Pang, Lee, 2008
↑ https://www.techopedia.com/definition/6199/binary-number
↑ Pang, Lee, 2005
↑ ^11,0 ^11,1 Snyder, Barzilay, 2007
↑ Thelwall et al, 2010
↑ https://searchenterpriseai.techtarget.com/definition/machine-learning-ML
↑ Turney, 2002, էջ 2-3
↑ Strapparava, 2004, էջ 1083
↑ Driscoll, Molly (4 January 2012). «6 moments that changed a life». Christian Science Monitor.
↑ Almond, Steve (18 September 2013). «Eat, Pray, Love, Get Rich, Write a Novel No One Expects». The New York Times.
↑ Charney, Noah (2 October 2013). «Elizabeth Gilbert: How I Write». The Daily Beast.
↑ «Elizabeth Gilbert, Zacharis Award». Արխիվացված է օրիգինալից January 3, 2008-ին. Վերցված է 2008-12-13-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1] ttps://explorable.com/what-is-statistics

[2] ttps://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/opinion

[Bing_Liu—2010——2-3] 3,0 ^3,1 Bing Liu, 2010, էջ 2

[Bing_Liu—2010——5-4] 4,0 ^4,1 Bing Liu, 2010, էջ 5

[Pang,_Lee—2008——16-17-5] 5,0 ^5,1 Pang, Lee, 2008, էջ 16-17

[6] ttps://www.ihhp.com/meaning-of-emotional-intelligence

[Bollen,Mao,J.Zeng—2010——-7] Bollen,Mao,J.Zeng, 2010

[Pang,_Lee—2008——-8] Pang, Lee, 2008

[9] ttps://www.techopedia.com/definition/6199/binary-number

[Pang,_Lee—2005——-10] Pang, Lee, 2005

[Snyder,_Barzilay—2007——-11] 11,0 ^11,1 Snyder, Barzilay, 2007

[Thelwall_et_al—2010——-12] Thelwall et al, 2010

[13] ttps://searchenterpriseai.techtarget.com/definition/machine-learning-ML

[Turney—2002——2-3-14] Turney, 2002, էջ 2-3

[Strapparava—2004——1083-15] Strapparava, 2004, էջ 1083

[16] Driscoll, Molly (4 January 2012). «6 moments that changed a life». Christian Science Monitor.

[17] Almond, Steve (18 September 2013). «Eat, Pray, Love, Get Rich, Write a Novel No One Expects». The New York Times.

[18] Charney, Noah (2 October 2013). «Elizabeth Gilbert: How I Write». The Daily Beast.

[19] «Elizabeth Gilbert, Zacharis Award». Արխիվացված է օրիգինալից January 3, 2008-ին. Վերցված է 2008-12-13-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]