Մասնակից:Ասրյան Մարիամ/Այկա (ֆիլմ)
 |
|---|
Այկա, (անգլ.՝ Ayka, միջազգային անվանումը «Իմ փոքրիկ» ( անգլ.՝ My Little One)) 2018 թվականի արտադրության դրամատիկական ֆիլմ, որը բեմադրել է ռեժիսոր Սերգեյ Դվորցևը։ Ֆիլմը 2018 թվականի մայիսին մասնակցել է 71-րդ Կաննի կինոփառատոնի հիմնական մրցակցային հաղորդմանը, որտեղ ստացել է մրցանակ լավագույն կնոջ կերպարի համար[1][2]։
Նոյեմբերի 10-ին «Այկա» ֆիլմը, որտեղ գլխավոր դերը կատարել է ղրղզստանցի դերասանուհի Սամել Էսլյամովան, Կոտբուսում 28-րդ միջազգային կինոփառատոնին ստացել է Գրան-պրի։ Այդ հարթակում գլխավոր մրցանակի համար պայքարում էր 190 կինոնկար՝ 40 երկրներից։ Գրան-պրիի հետ միասին «Այկա» ֆիլմը նաև արժանացել է ժյուրիի մրցանակին[3]։
2018 թվականի նոյեմբերի 26-ին ֆիլմը ստացել է Գրան-պրի տոկյոյական Filmex կինոփառատոնին[4]։ 2018 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Սերգեյ Դվորցևի «Այկա» ֆիլմը ընդգրկվել է Օսկար մրցանակի հավակնորդների «Օսկար լավագույն օտարալեզու ֆիլմի համար» անվանակարգի ցանկում։ Ֆիլմը մեծ առաջխաղացում ուներ Ղազախստանում[5], սակայն ըստ ռեժիսորի, առաջադրվածների ցանկ չի ընդգրկվել՝ գովազդի համար հատկացված գումարի պակասի պատճառով[6]։
ֆիլմը ռուսական վարձույթ է մտել փետրվարի 14-ին[7]։ 2019 թվականի մարտին Հոնկոնգում, Ասիական կինոակադեմիան( անգլ.՝ Asian Film Awards Academy) Սամալ Ասլյամովին շնորհել են «Ասիայի լավագույն դերասանուհի» մրցանակը կամ այսպես կոչված «Ասիական Օսկար»՝ «Այկա» ֆիլմի գլխավոր դերի համար[8]։
Սյուժե խմբագրել
Երիտասարդ ղրղզստանցի աղջիկ Այկան ապրում և ապօրինի աշխատում էր Մոսկվայում։ Որդու անմիջապես ծնունդից հետո փախուստի է դիմում ծննդատ պատուհանից՝ թողնելով այնտեղ նորածին երեխային և հաղթահարելով վատառողջությունը, աշխատում է գումար գտնել, պարտքը մարելու համար, որը վերցրել էր կարեգործության բիզնես ստեղծելու համար և դրա հետ մեկ տեղ ոչ մի տհաճ գործից չի խուսափում։ Չնայած նրա բոլոր ջանքերին, ամեն բան անարդյունք էր։ Արտադրամասի պլանով, որտեղ փետրում են հավերի մարմինները, աշխատակցուհիներին չեն վճարում և նա հեռանում է։ Աշխատում էր նաև բուֆետում, սակայն երկար ժամանակ հոսպիտալացված լինելու պատճառով, նրա փոխարեն աշխատանքի են ընդունում մի այլ աղջկա։ Ավտոլվացման կետում, որտեղ աղջիկը ցանկանում է աշխատանքի տեղավորվել, մեքենայասերներց մեկը նրան առաջարկում է որոշ ժամանակ մատուցողուհի աշխատել, սակայն արյունահոսության և մարմնի ընդհանուր թուլության պատճառով մնում է մի կնոջ մոտ, ով զբաղվում է գաղտնի աբորտներով։ Այդ կինը ցուցաբերում է իր օգնությունը։ Ուշանալով հարցազրույցից ևս մեկ անգամ զրկվում է աշխատանքից, դե իսկ թուլության պատճառով դռանապան աշխատել չէր կարող։
Վերջապես նա աշխատանք է գտնում անասնաբուժական հիվանդանոցում: Աշխատանքի փնտրտուկներին զուգընթաց երևում է աղջկա և նրա հայրենակիցների կյանքի նեղ և հակահիգիենիկ պայմանները ապօրինի հյուրանոցում, որտեղ ամեն վարկիան նրանք ապրում են ստուգումների և տեղահանության վախով։ Պարտքատերերը գտնում են Այկային և պահանջում են անմիջապես մարել պարտքը, հակառակ դեպքում նրանք կկտրեն նրա քրոջ մատները, ով մնացել էր Ղրղստանում։ Մի անգամ պարտքատերերի հետ հանդիպման ժամանակ պատմում է, որ վերջերս է երեխա ունեցել և պարզաբանում է, որ հղիացել է բռնաբարության արդյունքում։ Նրանք առաջարկում են վերցնել երեխային ծննդատնից և հանձնել իրենց։ Նրա մեջ միաժամանակ արթնանում են մայրական բնազդները, սկսում է փնտրել երեխային, որոշ ժամանակ անց գտնում է նրան ծննդատանը և վերցնում փոքրիկին իր մոտ։ Ֆիլմը ավարտվում է այն տեսարանով, որտեղ Այկան կրծքով կերակրում է փոքրիկին։
Կերպարներ խմբագրել
Ֆիլմի կենտրոնական կերպարը՝ գլխավոր հերոս Այկան՝ ֆիլմի ստեղծողի խոսքերով, հանգամանքների զոհ է, բայց միևնույն ժամանակ շատ ուժեղ կին։ Կերպարը որոշ աստիճանով ընդհանրացնում է ղրղստանցի կանանց կերպարը, ովքեր ռեժիսորի խոսքերով շատ ուժեղ են` «անցնում են մեծ դժվարությունների միջով, վաստակում են գումար և չեն հանձնվում, գումար են ուղարկում հայրենիք և ընտանիքներ կերակրում»։
Դերերում խմբագրել
- Սամալ Էսլյամովա-Այկա
- Սերգեյ Մազուր- Սերգեյ Միխայիլովիչ Լեվանդովսկի
- Դավիթ Ալավերդյան-Համլետ
- Վյաչեսլավ Ագաշկին- Ստանիսլավ
- Անաստասիա Մարչուկ-Մասնավոր ծննդատան տնորեն
- Ժպարգուլ Աբդիլավա-Չինարա
- Ասխատ Կուչինչիրեկով-Խասան
- Ազամատ Սատինբաև-Ազամատ հանցագործ
- Անդրեյ Կոլյադով-ղեկավար Վիկտոր
Ստեղծման պատմություն խմբագրել
Ռեժիսոր և սցենարի հեղինակ Սերգեյ Դվորցևին, ով եկվոր է Ղազախստանից և ապրում է Ռուսաստանում, հետաքրքրվել է Ռուսաստան ներգաղթյալների՝ հատկապես մայրերի կյանքը։ Մի հոդվածում կարդացել է այն մասին, որ Ռուսատանի ծննդատներում լքված են եղել մոտ 240 ներգաղթյալների նորածիններ։ Ճանաչելով ղազախացի կանանաց մենթալիտետը, ովքեր սիրում են երեխաներ և առանց ինչ-որ լուրջ պատճառի չեն հրաժարվի իրենց երեխաներից, որոշում է ծանոթանալ իրադրությանը և հասկանալ թե ինչն է նրանց ստիպում այդ քայլին գնալ։ Նա իր ղազախացի ընկերների և ուզբեկական սփյուռքի միջոցով ծանոթանում է մարդկանց հետ, որոնց իրական պատմությունները հանդիսանում են ֆիլմի հիմքը։ Սյուժետային շղթան մասնակիորեն կառուցվել է իրական պատմությունների հիման վրա, բացի այդ ռեժիսորի խոսքերն են․ «մենք ցույց չենք տվել բոլորը», «կյանքում լինում է սարսափելին»։ Ֆիլմի վրա կատարված աշխատանքները տևել են 6 տարի, նկարահանումների էպիզոդներում նաև նկարահանվել են ոչ պրոֆեսիոնալ դերասաններ ներգաղթյալների շարքից։ Ռեժիսորի խոսքերով նրանք բավականին դժկամությամբ են ներկայացրել իրենց ապրելատեղը։ Հավերի մարմինների փետրման տեսարանը պատրաստվել է մոսկովյան ձեռնարկություններից մեկում, որի աշխատակիցները՝ «փետրող կանայք» ցույց են տվել գործընթացը և սովորեցրել են դերասաններին փետրել հավի մարմինները։
Ֆիլմի խնդրայնություն խմբագրել
«Այկա» ֆիլմը սոցիալական դրամա է՝ Միջին Ասիայի ներգաղթյալների մասին, ովքեր ապրում էին Մոսկվայում՝ քաղաքապետ Սերգեյ Սոբյանինի օրոք[9]։ Ռեժիսորի խոսքերով այս ֆիլմը միայն ղրղզստանցիների մասին չէ, այլ բոլոր երկրներից ներգաղթյալների մասին, ովքեր չունեն իրավունքներ․ «Սա հասարակական աղետ չէ, սա բարդ իրավիճակ է ներգաղթյալների հետ, որը բոլորն են հասկանում»[10]։
Фильм «Айка» — социальная драма о жизни мигрантов из Средней Азии в Москве Собянина[9]. По словам создателя фильма, этот фильм не только о кыргызах, но о мигрантах во всех странах, о людях без прав; «это не то чтобы гуманитарная катастрофа, это сложная ситуация с мигрантами, и все это понимают»[10].
Մրցանակներ և առաջադրումներ խմբագրել
| Տարի | Փառատոն/ մրցանակ | Կատեգորիա | Առաջադրվածներ և ստացածներ | Արդյունքներ |
|---|---|---|---|---|
| 2018 | Կաննի միջազգային կինոփառատոն | Ոսկյա արմավենու ճյուղ | Սերգեյ Դվորցևա | Առաջադրված |
| Լավագույն կնոջ կերպար | Սամալ Էսլյամովա | Հաղթանակ[11] | ||
| 2018 | Կոդբուսի կինոփառատոն | Գրան-պրի | Սերգեյ Դվորցևա | Հաղթանակ |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «The 2018 Official Selection». Cannes. Վերցված է 17.04.2018-ին.
- ↑ «Three new films enter the competition in Cannes». Cineuropa (англ). 19.04.2018. Վերցված է 19.04.2018-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Фильм «Айка» получил Гран-при международного кинофестиваля в Германии
- ↑ «Айка» Сергея Дворцевого взяла Гран-при кинофестиваля в Токио
- ↑ Фильм о киргизской эмигрантке в Москве вошел в шорт-лист «Оскара»
- ↑ Режиссёр фильма «Айка», который не номинировали на «Оскар»: Не хватило денег на промоушен
- ↑ «Айка» Сергея Дворцевого выйдет в российский прокат 14 февраля
- ↑ Еслямова получила азиатский «Оскар»
- ↑ https://www.bbc.com/russian/news-44186261
- ↑ https://rus.azattyk.org/a/kyrgyzstan-dvorcevoi-aika-migrants/29242917.html?fbclid=IwAR2Nk-2ZWDaw1zR7mDjwB-e1sgKGiFKt66PGlVfLsnEE69o2RWlRCzaXXjs
- ↑ Андрей Плахов (20 мая 2018). «Яростный феминизм выбрал тихий гуманизм». kommersant.ru. Վերցված է 2018-05-21-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- 30x30пкс Айка(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում (англ.) на сайте Internet Movie Database
- «Айка» на сайте Cineuropa
- Антон Долин (19 мая 2018). ««Айка»: гуманитарная катастрофа в собянинской Москве. В Каннах показали фильм Сергея Дворцевого о киргизской мигрантке». meduza.io. Վերցված է 2018-05-21-ին.
Լաուրից Տուկսեն (դան․՝ Laurits Tuxen, ) դանիացի նկարիչ և քանդակագործ, Ռուսաստանի թագավոր Ալեքսանդր III պալատական նկարիչը, Կոպենհագենի Գեղարվեստի ակադեմիայի պրոֆեսոր։
Жизнь и творчество խմբագրել
Նկարչության ուսումը ստացել է Դանիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում, որտեղ սովորել է դանիական արվեստի դասականներից մեկի՝ Պեդեր Սևերին Կրոյերի հետ։ Ակադեմիայում ուսման ժամանակ նկարիչը իրեն դրսևորել է որպես շնորալի աշակերտ։ 1870 թվականին բնակվելով Սկագենում (հետագայում նա սերտորեն կապված է եղել Սկագենցի նկարիչների հետ), այնուհետև (1880-1890 թվականներին)շատ է ճանապարհորդել Եվրոպայում։ Այդ ճանապարհորդությունների ընթացքում նկարիչը նկարել է տարբեր թագավորական դեմքերի դիմանկարներ, ինչպիսիք օրինակ Դանիայի թագավոր Քրիստիան IX-ը, Մեծ Բրիտանիայի Վիկտորիա թագուհուն և ռուսական թագավորական ընտանիքից։
В 1880-х годах был первым руководителем Свободной художественной школы в Копенгагене, созданной группой художников, возмущённых закосневшим академизмом, преподаваемым в Королевской академии художеств. В 1901 году, после смерти своей первой жены Урсулы, вторично женился на норвежке Фредерике Трешоу и поселился с ней в Скагене, на севере Ютландии, в местной колонии художников. Вернувшись в Копенгаген, тем не менее летние месяцы проводил в Скагене, где запечатлевал на холсте местные пейзажи, цветы в саду, писал портреты членов своей семьи и друзей. Писал также полотна, посвящённые исторической тематике в живописи. 1880-ական թվականներին եղել է Կոպեհագենի Ազատ գեղարվեստի դպրոցի առաջին ղեկավար, այդ դպրոցը ստեղծել են նկարիչների մի խումբ , ովքեր զայրացած են Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի խիստ դասավանդումից։ 1901 թվականին իր կնոջ Ուրսլիի մահից հետո, երկրորդ անգամ ամուսնացել է նորվեգացի Ֆրեդերիկ Տրեշոյի հետ և բնակվել է նրա հետ Յոըտլանդիայի հյուսիսում գտնվող Սկագեն քաղաքում, տեղի նկարիչների գաղութում։ Վերադառնալով Կոպենհագեն, նկարիչը ամառային օրերը անց է կացրել Սկագենում, որտեղ նրան գրավել է տեղի բնապատկերները, այգու ծաղիկները, նկարել է իր ընկերների և ընտանիքի անդամների դիմանկարները։ Նկարել է նաև պատմական թեմաներով կտավներ գեղանկարչության մեջ։ Թաղված է Կոպենհագենի արևմտյան գերեզմանոցում։