Մայք Գրավել
Մայքլ (Մայք) Ռոբերտ Գրավել[4] (մայիսի 13, 1930[1], Սփրինգֆիլդ (Մասաչուսեթս), Մասաչուսեթս, ԱՄՆ - հունիսի 26, 2021[2], Seaside, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի քաղաքական գործիչ, որը 1969-1981 թվականներին ԱՄՆ Սենատում ներկայացրել է Ալյասկան, որպես ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցության անդամ, 2008 թվականի ընտրություններում ԱՄՆ նախագահի թեկնածու։
| Մայք Գրավել անգլ.՝ Mike Gravel | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Դեմոկրատական կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | American International College?, Assumption University? և Columbia University School of General Studies? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, բորսային միջնորդ, գործարար և գրող |
| Դավանանք | ունիտարական ունիվերսալություն |
| Ծննդյան օր | մայիսի 13, 1930[1] |
| Ծննդավայր | Սփրինգֆիլդ (Մասաչուսեթս), Մասաչուսեթս, ԱՄՆ |
| Վախճանի օր | հունիսի 26, 2021[2] (91 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Seaside, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ |
| Թաղված | Արլինգտոնի ազգային գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ
|
| Ի ծնե անուն | անգլ.՝ Maurice Robert Gravel |
| Հայր | Alphonse Gravel?[3] |
| Մայր | Marie Bourassa?[3] |
| Ինքնագիր | 
|
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Մասաչուսեթս նահանգի Սփրինգֆիլդ քաղաքում, Քվեբեկից ֆրանկ-կանադացի ներգաղթյալների ընտանիքում։ Սովորել է կաթոլիկ ծխական և ասումպցիոնիստական դպրոցում։ 1951-1954 թվականներին ծառայել է ԱՄՆ բանակի հակահետախուզության կորպուսում։ Նա մտածում էր, որ իրեն կուղարկեն Կորեական պատերազմ, բայց դրա փոխարեն հայտնվել է Արևմտյան Գերմանիայում, իսկ հետո՝ Ֆրանսիայում, որտեղ, օգտվելով լեզվի իմացությունից, լրտեսել է Կոմկուսի հանրահավաքներին։ Զորացրվելուց հետո տնտեսագիտություն է ուսումնասիրել է Կոլումբիայի համալսարանում։
Ալյասկայում խմբագրել
1956 թվականին, չունենալով ոչ գումար, ոչ աշխատանք, տեղափոխվել է Ալյասկա, որտեղ աշխատել է, ի թիվս այլ բաների, որպես անշարժ գույքի վաճառող և երկաթուղում արգելակային կոնդուկտոր։ Այդ ժամանակ նա կաթոլիկությունից անցում կատարեց դավանանքի ունիտար ունիվերսալիզմ։ Ալյասկայում մտել է Երիտասարդական առևտրային պալատ և «Երիտասարդ դեմոկրատներ» դեմոկրատական կուսակցության երիտասարդական կազմակերպություն։
1959 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ-ի Երիտասարդական առևտրային պալատի կողմից որպես նրա ներկայացուցիչ հարկային բարեփոխումների դեմ պայքարում։ Ամերիկյան հեղափոխության հերոս Փոլ Ռևիրի զգեստով նա շրջել է տարբեր նահանգներով՝ քարոզելով բարեփոխումների դեմ՝ ավարտելով իր շրջագայությունը Կապիտոլիումի աստիճանների մոտ, որտեղ բերել է համապատասխան խնդրագիրը[5]։
Քաղաքականությամբ զբաղվելով՝ 1962-1966 թվականներին եղել է Ալյասկայի Ներկայացուցիչների պալատում պատգամավոր, վերջին երկու տարիների ընթացքում եղել է անգամ նրա խոսնակը։ Այնուհետև նա լքել է նահանգի խորհրդարանը՝ որոշելով իր թեկնածությունն առաջադրել երկրի Ներկայացուցիչների պալատում, սակայն պարտվել է Հովարդ Ուոլես Պոլոկին։
Սենատոր խմբագրել
1968 թվականին իր թեկնածությունն է առաջադրել դեմոկրատական կուսակցության փրայմերիզում (որի անդամ է եղել իր քաղաքական կարիերայի հենց սկզբից) դաշնային սենատորի պաշտոնի թեկնածուի ընտրություններում։ Նրա մրցակիցն էր այդ պաշտոնը զբաղեցնող Էռնեստ Գրինինգը՝ hայտնի նախկին նահանգապետը։ Չնայած դրան, Գրավելը հաղթել է նրան, այնուհետև հաղթել է ընտրություններում և դարձել Կոնգրեսի վերին պալատի անդամ։
Իր առաջին վեցամյա ժամկետի ընթացքում (1969-1975) գիրք է գրել «Citizen Power» («Քաղաքացիական Ուժ») անվանումով, որում հայտնել է իր հայացքները, որոնք մոտ են սոցիալ-դեմոկրատականին (գիրքը վերահրատարակվել է 2008 թվականի նախագահական ընտրարշավի նախօրյակին՝ Ռալֆ Նեյդերի նախաբանով)։ Լինելով Վիետնամական պատերազմի հակառակորդ՝ 1971 թվականին խորհրդարանական միակ խոչընդոտումն է տվել նոր զինվորական հավաքագրումների մասին օրինագծի դեմ, որում նրան մասնակիորեն օգնել են Պենտագոնի փաստաթղթերը։ Նրանցից 4100 էջերը, որոնք մշակվել են Հովարդ Զիննի և Նոամ Չոմսկիի կողմից, նա հանրության սեփականությունը դարձրեց՝ սենատի ենթակոմիտեում լսումների համար տրամադրելով և հրապարակելով Beacon Press հրատարակչությունում։ Նա նաև առաջարկել է նորարարական օրինագծեր շրջակա միջավայրի պաշտպանության, զինաթափման, միջուկային էներգետիկայի մորատորիումի և ՉԺՀ-ի հետ հարաբերությունների կարգավորման ոլորտներում։
1972 թվականի նախընտրական քարոզարշավ խմբագրել
1972 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ աչքի է ընկել իր արտասովոր խմբակցությամբ, երբ նա փորձել է իր կուսակցությունից առաջադրվել որպես փոխնախագահի թեկնածու Ջորջ Մաքգովերնի հետ։ Սակայն վերջինս հայտարարել է Միսուրիից քիչ հայտնի սենատոր Թոմաս Իգլթոնի թեկնածությունը, և Գրավելը առաջադրել է Ալյասկայից պատվիրակ։ Համագումարի քվեարկության ընթացքում Գրավելը երրորդ տեղն Է զբաղեցրել Իգլտոնից և Սիսսի Ֆարենթհոլդից հետո՝ հավաքելով 226 պատվիրակների ձայն։
Շարունակելով սենատի կարիերան՝ Գրավելը առանցքային դեր է խաղացել այն բանում, որ Կոնգրեսը պաշտպանել է Տրանսալյասկայի նավթատարի կառուցումը։ 1980 թվականին փրայմերիզների ժամանակ Գրավելն անսպասելիորեն պարտություն կրեց Էրնստի թոռան՝ Քլարկ Գրինինգի հետ, որն էլ իր հերթին պարտվեց հանրապետական Ֆրենկ Մուրկովսկուն։ Իր հարկադրված հրաժարականից հետո Գրավելը տեղափոխվել է Վաշինգտոնից ոչ հեռու գտնվող Արլինգտոն, Վիրջինիայի նահանգ, որտեղ մինչ օրս ապրում է։ Նրան սկսել են հետապնդել անձնական անհաջողությունները, ֆինանսական սնանկություններն ու առողջական խնդիրները։
2008 թվականի նախընտրական քարոզարշավ խմբագրել
2006 թվականի ապրիլի 17-ին Ազգային մամուլի ակումբում ունեցած ելույթի ժամանակ Գրավելը հայտարարել էր 2008 թվականին իր կուսակցությունից նախագահի պաշտոնում առաջադրվելու մտադրության մասին։ Եթե նա փրայմերիզում հաղթեր նաև ընտրություններում, ապա 78 տարեկանում կդառնար ԱՄՆ-ի պատմության ամենատարեց նախագահը։ Իր նախընտրական արշավում հանդես է եկել, մասնավորապես, Իրաքից ամերիկյան զորքերի դուրսբերման և «Ազգային նախաձեռնության» համընդհանուր հանրագրերի մեխանիզմի ներդրման միջոցով ուղիղ ժողովրդավարության ընդլայնման օգտին։ Նրա խմբավորումը առանձնանում էր ոչ օրթոդոքսությամբ և հումորով, հետաքրքրություն է առաջացրել համացանցում, սակայն դեմոկրատների փրայմերիզներում և կոկուսներում նա ստացել է 1 տոկոսից պակաս աջակցություն։ Նա մնացել է դեմոկրատների վերջին թեկնածուն՝ Հիլարի Քլինթոնի և Բարաք Օբամայի հետ միասին, սակայն զգալիորեն պարտվել է նրանցից յուրաքանչյուրին։ Նա աջակցել է Կանաչների կուսակցության թեկնածու Ջեսսի Ջոնսոնին իր ներկուսակցական մրցակիցների դեմ՝ ի դեմս Ռալֆ Նեյդերի և Սինթիա Մաքքիննիի։
2008 թվականի մարտին Մայք Գրավելը լքեց դեմոկրատական կուսակցությունը և միացավ Լիբերտարիանական կուսակցությանը, հույս ունենալով նրանից առաջադրվել նախագահի թեկնածու և նրա ծրագրում ներառել «Ազգային նախաձեռնության» գաղափարը։ Այդ նպատակներից ոչ մեկին նրան չի հաջողվել հասնել (618 ձայնից 71-ով նա զբաղեցրել է լիբերտարիանցիների նախընտրական մրցավազքում 8-ից միայն 4-րդ տեղը), և Գրավելը հայտարարել է, որ լքում է ընտրական քաղաքականությունը։
Հետագայում նա հիշեց մի շարք էքսցենտրիկ արարքներ, ինչպիսիք են հոլիվուդյան և կինոյի մասին Իրանի կառավարության կողմից անցկացվող միջազգային կոնֆերանսին կամ այն խմբին մասնակցելը, որը պահանջում է Չբացահայտված թռչող օբյեկտների մասին տեղեկատվության հրապարակում, ինչպես նաև դարձավ կանեփից արտադրանք արտադրող ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն։ Նա մնում է քաղաքականապես ակտիվ. դատապարտել է ամերիկյան իմպերիալիզմը, հանդես եկել ի պաշտպանություն ՎիքիԼիքսի և նույնիսկ իր քաղաքական հակառակորդ Սառա Փեյլինը, գովել է Բեռնի Սանդերսի նախագահական արշավը։
2020 թվականի նախընտրական քարոզարշավ խմբագրել
2019-ի մարտի 19-ին Մայք Գրավելը անսպասելիորեն հայտարարեց, որ մտածում է մասնակցել Դեմոկրատական կուսակցության նախընտրական քարոզարշավին՝ իր թեկնածությունն առաջադրելու համար 2020 թվականի նախագահական ընտրություններին։ Ստեղծվել է ընտրական հանձնաժողով՝ ընտրություններին նախապատրաստվելու համար (մի խումբ դպրոցականների և ուսանողների նախաձեռնությամբ)[6]։ Պաշտոնական առաջադրումը սպասվում է 2019 թվականի ապրիլի 8-ին։
Խմբավորումն անցկացնելով հակապատերազմական կարգախոսների ներքո՝ 2019 թվականի օգոստոսի 6-ին հայտարարել է դրա ավարտի մասին, ինչպես նաև մնացած թեկնածուներից երկուսի՝ Բեռնի Սանդերսի և Թուլսի Գաբարդի աջակցության մասին[7]։
Գրականություն խմբագրել
- Gravel M., Lauria J. A Political Odyssey: The Rise of American Militarism and One Man's Fight to Stop It. — New York: Seven Stories Press, 2008. — 287 p. — ISBN 1-58322-826-8
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.usnews.com/news/politics/articles/2021-06-27/mike-gravel-former-us-senator-for-alaska-dies-at-91
- ↑ 3,0 3,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ CBS News (2019 թ․ հունիսի 10). «Mike Gravel credits pair of teens for running 2020 campaign». Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ A Political Odyssey
- ↑ Bort, Ryan (2019 թ․ մարտի 20). «88-Year-Old Mike Gravel Is the Latest Teen Sensation». Rolling Stone. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 27-ին.
- ↑ Julian Shen-Berro (2019 թ․ օգոստոսի 6). «Ex-Alaska Sen. Mike Gravel Ends Unorthodox 2020 Campaign, Endorses Bernie Sanders And Tulsi Gabbard». huffpost.com. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Биография на сайте Конгресса(անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մայք Գրավել» հոդվածին։ |